Καθοριστικός παράγοντας η στάση των κορυφαίων κεντρικών τραπεζών του πλανήτη, που ετοιμάζονται για πιο αυστηρή νομισματική πολιτική, με το προβάδισμα να έχει μέχρι στιγμής η Φέντεραλ Ριζέρβ που έδωσε σήμα για μείωση των αγορών ομολόγων της, πιθανόν τον Νοέμβριο. Οι αγορές έσπευσαν να επαναπροσδιοριστούν σε αυτή τη νέα προοπτική, με αποτέλεσμα άλλες να ωφεληθούν, όπως το δολάριο, και άλλες να μπουν σε γενικευμένο κύμα ρευστοποιήσεων, όπως τα κρατικά ομόλογα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Αμέσως μετά τα εμπορεύματα, ακολουθούν οι διεθνείς μετοχές που συνέχισαν απτόητες το ράλι τους, με πρωταγωνιστή τη Wall Street, παρά τη σύντομη αρνητική παρένθεση του Σεπτεμβρίου, του πρώτου μήνα του φθινοπώρου που άφησε το στίγμα του στα χρηματιστήρια με έντονες διακυμάνσεις και γενικευμένες ρευστοποιήσεις.
Πρωταγωνιστής και το δολάριο, που ευνοήθηκε από τις προσδοκίες για έναρξη του tapering και από το πιο κοντινό χρονικό πλάνο των επιτοκιακών αυξήσεων, όπως άφησαν να εννοηθεί με σειρά δηλώσεων διαμορφωτές πολιτικής της Fed. Μαζί με το δολάριο και κάποια άλλα νομίσματα που κατάφεραν να καταγράψουν κέρδη στο εννεάμηνο, όπως το ρωσικό ρούβλι, το νόμισμα της Ουκρανίας, το γιουάν, το δολάριο Καναδά.
Στον αντίποδα, μεγάλοι χαμένοι ο χρυσός, τα κρατικά ομόλογα και η τουρκική λίρα.
Πετρέλαιο - Εμπορεύματα
Λίγο πριν εκπνεύσει το τρίτο τρίμηνο, το brent «έσπασε» το φράγμα των 80 δολαρίων το βαρέλι, υψηλό τριών ετών, με τους αναλυτές να βλέπουν πλέον ως επόμενο ορόσημο τα 90 δολάρια, παρά το γεγονός ότι διόρθωσε κάτω από τα 78 δολάρια.
Κινητήρια δύναμη η ακατάσχετη ζήτηση για πετρέλαιο, μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας του κορονοϊού και την επανεκκίνηση των οικονομιών. Σε αυτό συμβάλλει και η συγκρατημένη πολιτική του ΟΠΕΚ, που αυξάνει σταδιακά την παραγωγή του, ενώ η τεράστια έλλειψη σε φυσικό αέριο, εν μέσω γεωπολιτικών ζυμώσεων μεταξύ Ε.Ε., Ρωσίας και ΗΠΑ, έστρεψε τους καταναλωτές στον «μαύρο χρυσό».
Η τιμή brent σημείωσε στο εννεάμηνο τη μεγαλύτερη αύξηση από κάθε άλλη κατηγορία ενεργητικού, της τάξης του 49%. Στο τρίμηνο κατέγραψε άνοδο άνω του 2%, ενώ μόνο τον Σεπτέμβριο περίπου 6%. Αντίστοιχα, η τιμή φυσικού αερίου έχει αυξηθεί 60% στο τρίτο τρίμηνο.
Στην άνοδο των τιμών πετρελαίου και όχι μόνο έχουν συμβάλει και οι αυξημένοι ναύλοι, με τον δείκτη Baltic Dry να έχει αυξηθεί 40% στο τρίτο τρίμηνο, με τις αντίστοιχες αυξήσεις 50% και 65% στα δύο προηγούμενα τρίμηνα.
Ο χαλκός
Το ενεργητικό με τη δεύτερη καλύτερη επίδοση μετά το πετρέλαιο ήταν ο χαλκός, ο οποίος κατέγραψε στο εννεάμηνο κέρδη άνω του 15%. Ωστόσο, στο τρίμηνο υποχώρησε 5%, στην πρώτη τριμηνιαία πτώση στη διάρκεια των τελευταίων έξι τριμήνων, ενώ στον μήνα 7%. Σε άνοδο 25% και οι τιμές των σπόρων καφέ στο τρίτο τρίμηνο, όπως ακριβώς και στο αμέσως προηγούμενο.
Αντίθετα, ο χρυσός κατέγραψε απώλειες άνω του 6% στο εννεάμηνο, στο τρίμηνο μικρότερη της μίας ποσοστιαίας μονάδας και στον μήνα περίπου 3%. «Παρότι υπάρχει πληθώρα κινδύνων που θα μπορούσαν να ωθήσουν σε άνοδο τον χρυσό, όπως τα ασθενέστερα οικονομικά στατιστικά και η κρίση χρέους της Evergrande, το πολύτιμο μέταλλο δεν πρόκειται να βρει σταθερή στήριξη» αναφέρουν αναλυτές.
Τα κρατικά ομόλογα
Η παγκόσμια αγορά κρατικών ομολόγων γνώρισε τον χειρότερο μήνα από τις αρχές του 2021, με τους επενδυτές να ρευστοποιούν το ενεργητικό τους από τη στιγμή που η Φέντεραλ Ριζέρβ και η Τράπεζα της Αγγλίας εμφανίστηκαν πιο επιθετικές ως προς τη νομισματική πολιτική τους δείχνοντας ότι θα ανταποκριθούν στην κλιμάκωση του πληθωρισμού με αύξηση των επιτοκίων τους. Την ίδια στιγμή, το άλμα στις τιμές ενέργειας στην Ευρώπη και ειδικότερα στη Βρετανία ενέτεινε τις ανησυχίες ότι η άνοδος του πληθωρισμού θα διαρκέσει περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι είχαν υπολογίσει οι κεντρικοί τραπεζίτες. «Οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να μας πείσουν ότι ο πληθωρισμός είναι μεταβατικός. Πιστεύω ότι αυτό διαψεύδεται - εάν μπορεί κάποιος να μου δείξει ένα προϊόν που είναι φθηνότερο σήμερα συγκριτικά με πριν από την πανδημία θα ξαφνιαζόμουν. Απλά πιστεύω ότι η επανατοποθέτηση της αγοράς είναι υπερβολική» αναφέρει ο Ντίκι Χότζες, διαχειριστής ομολογιακού χαρτοφυλακίου της Nomura Asset Management.
Οι αποδόσεις των κρατικών 10ετών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ξέφυγαν σε υψηλό τριμήνου αυτή την εβδομάδα, με την αντίστοιχη του αμερικανικού να πλησιάζει επικίνδυνα το 1,60%, του βρετανικού να ξεπερνά το 1% για πρώτη φορά από πέρυσι τον Μάρτιο και του γερμανικού να αγγίζει το -0,17%. Ο δείκτης της Barclays για τα ομόλογα παγκοσμίως υποχώρησε 1,6% τον Σεπτέμβριο, στη μεγαλύτερη πτώση από τον Μάρτιο.
Τα αμερικανικά 10ετή καταγράφουν από τις αρχές του έτους έως σήμερα απώλειες περίπου 3,4%, τα γερμανικά 7,5%, τα ιταλικά 5,3%. Ο μεγαλύτερος χαμένος τα κινεζικά ομόλογα υψηλής απόδοσης που καταγράφουν απώλειες μεγαλύτερες του 16%.
Το δολάριο
Το δολάριο οδεύει φέτος προς το καλύτερο έτος του από το 2015, καθώς επιστρέφουν στο προσκήνιο οι αμφιβολίες ως προς την παγκόσμια ανάκαμψη μετά τις νέες μεταλλάξεις. Σταθερό στήριγμα οι αυξημένες ομολογιακές αποδόσεις και η προοπτική επιτοκιακής αύξησης. Ο δείκτης δολαρίου κατέγραψε στο εννεάμηνο κέρδη άνω του 4,8%, στο τρίτο τρίμηνο ενισχύθηκε περίπου 2%, ενώ στον τελευταίο μήνα σημείωσε κέρδη 1,7%.
Στους μεγάλους κερδισμένους και το ρωσικό ρούβλι, καθώς η αύξηση των τιμών ενέργειας το βοήθησε να αντεπεξέλθει στις γεωπολιτικές πιέσεις, αποτελώντας το μοναδικό νόμισμα αναδυόμενης αγοράς που ενισχύθηκε τον Σεπτέμβριο έναντι του δολαρίου. Σύμφωνα με τον Ισκάντερ Λούτσκο, στρατηγικό αναλυτή της ITI Capital, το ρούβλι θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά έως τα τέλη του έτους, εάν δεν υπάρξουν νέες κυρώσεις, βλέποντάς το στο 71 έναντι του δολαρίου τον Οκτώβριο. Στο εννεάμηνο, το ρούβλι κατέγραψε κέρδη άνω του 2% έναντι του δολαρίου.
Ακόμη ένας «απρόσμενος επισκέπτης», η ρουπία, το νόμισμα που έχουν οι Σεϋχέλλες, που καταγράφει ράλι χάρη στην άνθηση του τουρισμού. Η ρουπία καταγράφει από τις αρχές του έτους έως σήμερα κέρδη 60%. Αποτελεί το νόμισμα με την καλύτερη επίδοση μεταξύ των 146 νομισμάτων που παρακολουθεί παγκοσμίως ο δείκτης ξένου συναλλάγματος του Bloomberg.
Σταθερά, ο μεγάλος χαμένος είναι η τουρκική λίρα με απώλειες στη διάρκεια του έτους έως σήμερα άνω του 16% και ακολουθεί από κοντά το πέσο Αργεντινής με πτώση 14,6%. Με απώλειες περίπου 5% και το ευρώ έναντι του δολαρίου και το γιεν που απώλεσε περίπου 8% της αξίας του το ίδιο διάστημα.
Χαμένες και οι μετοχές
Οι αγορές της Κίνας ήταν οι μεγάλες χαμένες του τρίτου τριμήνου που έκλεισε χθες - ενός τριμήνου το οποίο σήμανε και το τέλος της «μεταπανδημικής» ευφορίας συνολικά για τα διεθνή χρηματιστήρια.
Ειδικά στην Κίνα η διόρθωση ήταν πολύ πιο έντονη καθώς η ρυθμιστική «επίθεση» των αρχών του Πεκίνου στους τεχνολογικούς κολοσσούς εξανέμισε τρισεκατομμύρια δολάρια από τα χρηματιστήρια της χώρας και οδήγησε σε κάθετη πτώση τις μετοχές εμβληματικών εταιρειών του κλάδου. Η μετοχή της Alibaba αποτελεί την πλέον ενδεικτική περίπτωση, καθώς μέσα σ’ αυτό το τρίμηνο έχασε το 30% της αξίας της καταγράφοντας και τη χειρότερη επίδοση της ιστορίας της. Ειδικά, δε, τον Σεπτέμβριο η τάση στις κινεζικές αγορές επιδεινώθηκε ραγδαία υπό το βάρος της απειλής χρεοκοπίας του κολοσσού του real estate Evergrande.
Η μετοχή της Evergrande έχει κάνει βουτιά 70%, ενώ οι τριμηνιαίες απώλειες του κινεζικού υποδείκτη του MSCI αναπτυσσόμενων αγορών έφθασαν στο 10%.
Συνολικά για τις παγκόσμιες αγορές μετοχών, το τρίτο τρίμηνο ήταν το πρώτο ζημιογόνο τρίμηνο από την έναρξη της πανδημίας. Ο παγκόσμιος χρηματιστηριακός δείκτης MSCI υποχώρησε σχεδόν κατά 1%, καταγράφοντες και τις πρώτες τριμηνιαίες του απώλειες από τις αρχές του 2020.
Οι μετοχές εταιρειών που είχαν «απογειωθεί» στη διάρκεια των lockdowns, όπως της Zoom και της Peloton, έχασαν περίπου το ένα τρίτο της αξίας τους, ενώ στον αντίποδα οι μεγάλες παρασκευάστριες των εμβολίων του κορονοϊού, η Moderna και η Pfizer είδαν τις μετοχές τους να ενισχύονται κατά 60% και 11% αντίστοιχα.
Στη Wall Street ο Nasdaq έκλεισε το τρίμηνο με απώλειες 2%, ενώ μόνον μέσα στον Σεπτέμβριο κατέγραψε πτώση 4,5% εν μέσω της στροφής των επενδυτών από τις FAANGS στις αμυντικές μετοχές - μια στροφή που υπαγόρευσε η προοπτική της πιο σφιχτής νομισματικής πολιτικής. Ο S&P επίσης υποχώρησε κατά 1,6%.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")