Αντιθέτως, η Δύση συνεχίζει να κάνει καταστροφικά λάθη. Έχει τοποθετήσει κινεζικές εταιρείες ως άμεσους ή παρένθετους μετόχους ή ξεπουλά σε κινέζους τις δυτικές εταιρείες σπάνιων γαιών και άλλων κρίσιμων ορυκτών. Η Δύση αφήνει το μακρύ χέρι της ελεύθερης αγοράς να διορθώσει την προμήθεια σπάνιων γαιών, και άλλων κρίσιμων ορυκτών, ενώ αυτή η στρατηγική δεν μπορεί να αποδώσει. Πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί ίσως η περίπτωση του Καναδά στον οποίο ενώ ο Πρωθυπουργός κ. Τριντό δήλωσε ότι τα κράτη της Δύσης πρέπει να σχηματίσουν ενιαίο μέτωπο έναντι της Κίνας, παραταύτα, λίγες ημέρες πριν τη δήλωσή του, στις αρχές Δεκεμβρίου 2021, οι μέτοχοι της Neo Lithium του Καναδά ενέκριναν την πώληση της εισηγμένης εταιρείας TSX Venture Exchange στην κινεζική Zijin Mining για περίπου 960 εκατομμύρια δολάρια. Άλλο παράδειγμα αποτελεί η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία επέτρεψε τη συμμετοχή κινεζικής εταιρείας στον Ευρωπαϊκό συνεταιρισμό κρίσιμων ορυκτών. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι πρόκειται για την ίδια εταιρεία η οποία προσπάθησε να βάλει πόδι στα κοιτάσματα σπάνιων γαιών και ουρανίου της Γροιλανδίας με αποτέλεσμα την πτώση της κυβέρνησης. Η ίδια κινεζική εταιρεία συμμετέχει σε αμερικανική εταιρεία σπάνιων γαιών…
Στη Δύση δημιουργούνται μικρές ιδιωτικές εξορυκτικές εταιρείες (ορισμένες εξ αυτών επιδοτούμενες από τους φορολογούμενους πολίτες) οι οποίες πέρα από το γεγονός ότι δεν θα μπορούν να ανταγωνιστούν τον κινεζικό μονοπωλιακό γίγαντα που δημιουργείται, ταυτόχρονα, είναι ήδη ευάλωτες στην κινεζική επιρροή: στο τέλος αυτές είτε θα πτωχεύσουν είτε θα υποκύψουν στην εξαγορά τους από την Κίνα.
Η Κίνα εφάρμοσε την ίδια στρατηγική στην περίπτωση των σπάνιων γαιών την περίοδο 2012-2013. Τι συνέβη τότε: η Δύση μόλις είχε διαπιστώσει την τρωτότητά της όσο αφορά τις σπάνιες γαίες. Οι τιμές των σπάνιων γαιών εκτοξεύθηκαν παρασύροντας ορισμένους μεγάλους επιχειρηματίες της Δύσης να μπουν στις εξορύξεις σπάνιων γαιών ευελπιστώντας σε κέρδη. Στη συνέχεια, η Κίνα, η οποία επειδή ελέγχει τόσο το upstream όσο και το downstream των σπάνιων γαιών (συνεπώς μπορεί να χειραγωγεί τις τιμές τους), έριξε τις τιμές των σπάνιων γαιών με αποτέλεσμα οι επενδύσεις των Δυτικών επιχειρηματιών να εξανεμισθούν. Θύμα αυτής της Κινεζικής στρατηγικής έπεσε ακόμη και μία παγκοσμίου φήμης πανίσχυρη τραπεζική οικογένεια η οποία εξαναγκάσθηκε στο τέλος να πουλήσει σιωπηλώς το μερίδιό της το οποίο είχε εξασφαλίσει σε εξορυκτική εταιρεία στις ΗΠΑ, σε παρένθετους αγοραστές. Η εταιρεία κατέληξε μετά από χρόνια να ελέγχεται ουσιαστικά από κινεζικά κρατικά κεφάλαια επί αμερικανικού εδάφους.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αυτές οι μικρές Δυτικές εταιρείες δεν έχουν τη δυνατότητα κατεργασίας των σπάνιων γαιών και αναγκάζονται να τις αποστέλλουν είτε απευθείας στην Κίνα προς κατεργασία, είτε να τις στέλνουν στη Δύση σε κινεζικά ελεγχόμενες εταιρείες. Ποιο το ενδιαφέρον; Ότι το κινεζικό σχέδιο συνένωσης εταιρειών δεν περιλαμβάνει μόνο τις σπάνιες γαίες, αλλά και τις εταιρείες λιγνίτη/γαιάνθρακα και αλουμινίου.
Στη Δύση αντιθέτως διαπιστώνεται η επιμονή στην άρον-άρον, και άνευ στρατηγικού σχεδίου, πράσινης μετάβασης η οποία ουσιαστικά λειτουργεί προς όφελος της Κίνας. Η Δύση έχει βάλει το κάρο μπροστά από το άλογο κυριολεκτικά: πώς θα προχωρήσει η πράσινη μετάβαση χωρίς τις πρώτες ύλες; Πρόσφατη μελέτη του International Energy Agency (IEA) δεν αφήνει πολλά περιθώρια για το τι πρόκειται να συμβεί τα επόμενα χρόνια: μία τεράστια γεωγραφική μετατόπιση της Δύναμης από τη Δύση προς την Ανατολή με αιτία τα κρίσιμα ορυκτά των ΑΠΕ τα οποία ελέγχει κυρίως η Κίνα αλλά και άλλες χώρες εκτός Δύσης. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα ορυκτά τα οποία είναι χρήσιμα στην ενεργειακή μετάβαση βρίσκονται συγκεντρωμένα σε περιοχές «δύσβατες» για τη Δύση (εικόνα 1).
Εικόνα 1. Η γεωγραφική συγκέντρωση των ορυκτών (upstream και downstream) χρήσιμων στην ενεργειακή μετάβαση: επικράτηση της Κίνας
Η εικόνα 1 φωτογραφίζει κυριολεκτικά την οικονομική και γεωπολιτική αυτοκτονία της Δύσης!
Επιπροσθέτως, ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η Δύση διαθέτει αποθέματα-αξιοποιήσιμα κοιτάσματα σπάνιων γαιών/κρίσιμων ορυκτών, θα υπάρξει τεράστια δυσκολία αξιοποίησης αυτών εξαιτίας των κοινωνικών αντιδράσεων: οι τοπικές κοινωνίες της Δύσης αντιδρούν στην εξόρυξη και κατεργασία των κρίσιμων ορυκτών (Not In My Back Yard-NIMBY). Οι τοπικές κοινωνίες των δυτικών χωρών, δεν προσδίδουν την απαραίτητη Κοινωνική Επιχειρησιακή Άδεια (Social License to Operate-SLO). Αυτό έχει ήδη παρατηρηθεί σε διάφορα εξορυκτικά έργα (π.χ. Σερβία, Πορτογαλία). Το φαινόμενο αυτό θα ενταθεί ακόμη περισσότερο λόγω του πιθανού κύματος εθνικοποιήσεων στις χώρες στις οποίες βρίσκονται κοιτάσματα κρίσιμων ορυκτών. Πρόσφατο παράδειγμα η Χιλή, ο νέος Πρόεδρος της οποίας εξελέγη με αυτό ακριβώς το αφήγημα της εθνικοποίησης των τεράστιων κοιτασμάτων λιθίου και χαλκού, τα οποία είναι άκρως απαραίτητα στις ΑΠΕ και στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. (Στη Χιλή, οι αριστεροί δεν φοβούνται να χρησιμοποιούν τον όρο «ΕΘΝΟΣ» και τα συμπαράγωγά του. Αναρωτιέται κανείς εάν άραγε ισχύει το ίδιο στην Ελλάδα, δηλαδή εάν π.χ. σήμερα θα ήταν πράγματι αποδεκτός ο όρος «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο-ΕΑΜ» από την Ελληνική Αριστερά…)
Όπως διαπιστώνεται, το μακροχρόνιο μασάζ των δυτικών κοινωνιών με τα αμφισβητούμενα οικολογικά, κλιματικά, περιβαλλοντικά δυστοπικά αφηγήματα γυρνά κυριολεκτικά μπούμερανγκ στα μούτρα της Δύσης προς όφελος της Κίνας. Ο γράφων είχε προειδοποιήσει εδώ και πολύ καιρό γι’ αυτήν την εξέλιξη.
Η συνένωση (merger) των κινεζικών εταιρειών σπάνιων γαιών, αλουμινίου και γαιάνθρακα/λιγνίτη σε μία κρατικά ελεγχόμενη εταιρεία θα καταστρέψει κυριολεκτικά την παγκόσμια αγορά και το εμπόριο. Μπορεί μεν η παγκόσμια αγορά των σπάνιων γαιών να είναι πολύ μικρή ($2-3 δις) συγκριτικά με την αγορά άλλων ορυκτών, ωστόσο, η παγκόσμια αγορά των προϊόντων στα οποία εφαρμόζονται οι σπάνιες γαίες είναι ιλιγγιώδη: κυμαίνεται μεταξύ $5-$7 τρις. Αυτή η αγορά πρόκειται να αλλάξει με τη συνένωση των κινεζικών εταιρειών! Για να το κάνουμε πιο χειροπιαστό τί πρόκειται να συμβεί: Θα είναι σαν να προσπαθεί το «περίπτερο» της Δυτικής γωνίας να ανταγωνιστεί τα αντίστοιχα «Κινεζικά» Macy's ή το Zara (με προϊόντα όμως που τα αγοράζει από τα Macy's ή το Zara)! Για να δοθεί με άλλο παράδειγμα, είναι σαν να προσπαθεί το πολεμικό ναυτικό της Δύσης να ανταγωνιστεί ένα κινεζικό κρατικό «αεροπλανοφόρο»…με μικρές ιδιωτικές βαρκούλες.
Ας δούμε όμως και ορισμένες ακόμη πρόσφατες σχετιζόμενες εξελίξεις οι οποίες καταδεικνύουν την καταστροφική πορεία της Δύσης λόγω της επιμονής της στη βίαιη πράσινη μετάβαση.
Στις 17 Δεκεμβρίου 2021 το Αμερικανικό Κογκρέσο ψήφισε μία νέα νομοθεσία σχετική με τους Ουϊγούρους, [1]. Η νομοθεσία απαγορεύει τις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων-πρώτων υλώναπό την περιοχή Xinjiang των Oυϊγούρων. Η INTEL, ο αμερικανικός κολοσσός των μικροεπεξεργαστών, προσπάθησε, ως όφειλε, να υπακούσει στη νέα αμερικανική νομοθεσία, αλλά όλως περιέργως, στις 23 Δεκεμβρίου 2021 με επίσημη ανακοίνωσή της η INTEL ζήτησε δημόσια συγνώμη από την Κίνα, [2]! (Όπως γνωρίζουμε, ήδη υφίστανται μεγάλες καθυστερήσεις στην παράδοση τεχνολογικών προϊόντων και αυτοκινήτων παγκοσμίως εξαιτίας και των ελλείψεων σε μικροεπεξεργαστές. Αυτό οδηγεί και σε αύξηση τιμών των προϊόντων. Αναρωτιέται κανείς λοιπόν εάν και κατά πόσο αυτό σχετίζεται πράγματι, και σε ποιο βαθμό, στην πανδημία).Την παραμονή των Χριστουγέννων (24/12/2021) ήρθε η απάντηση από την Κίνα στην αμερικανική νομοθεσία, μέσω της αγγλόφωνης κινεζικής ιστοσελίδας Global Times, [3]. Έχει ενδιαφέρον να δει κανείς στο δημοσίευμα της κινεζικής Global Times ποια προϊόντα παγκοσμίως επί τοις εκατό (%) προέρχονται από την περιοχή Xinjiang. Κυριαρχεί το πολυπυρίτιο, το οποίο είναι η πρώτη ύλη για την κατασκευή των φωτοβολταϊκών. Αυτή είναι, ίσως, η πρώτη έμμεση απειλή-απάντηση των κινέζων όχι τόσο στις ΗΠΑ, αλλά σε ολόκληρη τη Δύση η οποία επιμένει στην άρον-άρον, και χωρίς πρώτες ύλες, πράσινη μετάβαση. (Αξιοσημείωτη είναι η αναφορά της κινεζικής Global Times στο γεγονός ότι οι εταιρείες Apple, Nike και Coca Cola έκαναν λόμπινγκ στο Αμερικανικό Κογκρέσο ώστε ο νόμος να περάσει πιο μαλακά για την Κίνα).
Η δεύτερη απειλή των κινέζων αποτελεί το κερασάκι στην ενεργειακή τούρτα. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη Global Times, «πολλοί Κινέζοι χρήστες του διαδικτύου πρότειναν στην Κίνα να εγγράψει τη νεοσύστατη κρατική εταιρεία σπάνιων γαιών στην περιοχή Xinjiang ως αντίμετρο στην πράξη των ΗΠΑ». Όπως διαπιστώνεται, η νέα mega-κρατική εταιρεία σπάνιων γαιών που θα δημιουργηθεί χρησιμοποιείται ήδη ως αντίποινο-αντίμετρο εναντίον των ΗΠΑ και της Δύσης γενικότερα.
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η ενεργειακή κρίση στην ΕΕ – όχι στις ΗΠΑ - μετατρέπεται γρήγορα σε ενεργειακή και πολιτική καταστροφή. Οι καταστροφικές ευθύνες των ηγετών και των γραφειοκρατών της ΕΕ είναι τεράστιες καθώς ο σούπερ πράσινος πληθωρισμός (hyper greenflation) που δημιουργείται κατατρώει ήδη τα εισοδήματα των πολιτών.
Τί πρέπει να κάνει η Δύση;
Να αναδιαμορφώσει τάχιστα τη στρατηγική της όσο αφορά την ενεργειακή μετάβαση. Χρόνος υπάρχει. Δεν χρειάζεται να πάμε άρον-άρον, χωρίς πρώτες ύλες, σε νέο ενεργειακό μείγμα το οποίο αποκλείει τις βασικές εθνικές ενεργειακές πηγές (π.χ. για την Ελλάδα: λιγνίτης, φυσικό αέριο, γεωθερμία, υδροηλεκτρικά).
Η επιμονή της Δύσης στη βίαιη ενεργειακή μετάβαση καταστρέφει τις οικονομίες των χωρών της Δύσης και πτωχεύει τις κοινωνίες της. Οδηγούμαστε σε καταστροφικό αδιέξοδο το οποίο θα οδηγήσει σε σφοδρές κοινωνικές αναταραχές. Η μόνη κερδισμένη από την επιμονή της Δύσης στη βίαιη πράσινη μετάβαση είναι ήδη η Κίνα: η Δύση, σιγά-σιγά, μετατρέπεται σε ενεργειακή, και όχι μόνο, αποικία της Κίνας.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
- https://www.state.gov/the-signing-of-the-uyghur-forced-labor-prevention-act/
- https://www.intel.com/content/www/us/en/supplier/governance/forms/documents/annual-supplier-letter-english.html
- https://www.globaltimes.cn/page/202112/1243302.shtml
*Ο Σωτήρης Καμενόπουλος είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου από τη Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης. Οι τομείς του ερευνητικού του ενδιαφέροντος είναι η βιώσιμη αξιοποίηση των ορυκτών πόρων, η γεωπολιτική και η διαχείριση κινδύνων