Με τα αποθέματα φυσικού αερίου να παραμένουν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και με την τιμή του πετρελαίου να εκτοξεύεται ξανά πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι, η Ευρώπη βλέπει τον διπλό κλοιό της ενεργειακής κρίσης να σφίγγει επικίνδυνα. Και, σύμφωνα με το Bloomberg, βρίσκεται πλέον στο έλεος δύο παραγόντων: του Βλαντιμίρ Πούτιν και των καιρικών συνθηκών

Προσώρας, και οι δύο αυτοί παράγοντες φαίνονται να δουλεύουν υπέρ του «κακού σεναρίου» και να οδηγούν σε μια ενεργειακή κρίση που, επίσης όπως εκτιμά το Bloomberg, μπορεί να διαρκέσει ακόμη και χρόνια. Χθες οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου έκαναν νέο άλμα 30%, εν μέσω σταθερά μειωμένων ροών από τη Ρωσία και την Gazprom και στη σκιά των προβλέψεων που δείχνουν επικείμενο βαρύ κύμα ψύχους στις χώρες του Βορρά. Το νέο άλμα ήρθε ταυτόχρονα με την άνοδο της τιμής του πετρελαίου πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι - μια άνοδο που ακολούθησε την απόφαση του ΟΠΕΚ να επιμείνει στην πολιτική των συντηρητικών αυξήσεων της πετρελαϊκής παραγωγής, αποκρούοντας και πάλι την πίεση της Δύσης για αποδέσμευση μεγαλύτερων ποσοτήτων αργού προς συγκράτηση των τιμών.

Το παράλληλο γεωπολιτικό μπρα ντε φερ της Ουάσιγκτον με τη Μόσχα από τη μία πλευρά και με τον ΟΠΕΚ από την άλλη φέρνει σε θέση ομηρίας την Ευρώπη, η οποία εξαρτά πλήρως την ενεργειακή της επάρκεια από τις εισαγωγές.

Στο μέτωπο του φυσικού αερίου, οι ροές του αγωγού Yamal-Europe, που συνήθως προωθεί το ρωσικό φυσικό αέριο προς τη Δυτική Ευρώπη παρέμειναν χθες για 15η συνεχόμενη ημέρα αντεστραμμένες: Αντί για τη Δυτική Ευρώπη είχαν κατεύθυνση προς την Πολωνία και, μάλιστα, με αυξημένες ποσότητες, όπως δείχνουν τα στοιχεία του γερμανικού διαχειριστή δικτύου Gascade. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με το Reuters ήταν μειωμένες και οι ροές του ρωσικού αερίου που παγίως διοχετεύονται μέσω Ουκρανίας στη Σλοβακία.

Η συνέπεια ήταν η τιμή των futures ολλανδικού αερίου του επόμενου μήνα, που αποτελεί και τιμή αναφοράς για την Ευρώπη, να κάνουν άλμα 23 ευρώ και να φθάσουν στα 95 ευρώ ανά MWh.

Μοχλός πίεσης

Οι αναλυτές δείχνουν πίσω από την εικόνα αυτή την εργαλειοποίηση του φυσικού αερίου από τη Μόσχα ως όπλου πίεσης προς τη Δύση τόσο για το ουκρανικό ζήτημα όσο και για τη λειτουργία του αγωγού NordStream 2. O Βλαντιμίρ Πούτιν, από την πλευρά του, επιρρίπτει ευθύνες στους Γερμανούς εισαγωγείς που, όπως υποστηρίζει, επιλέγουν να μεταπωλούν το φυσικό αέριο στην Πολωνία και την Ουκρανία αντί να το διοχετεύσουν στη Δυτική Ευρώπη.

Το διά ταύτα είναι πως τα αποθέματα αερίου στις ευρωπαϊκές δεξαμενές έχουν πέσει στο 56% και είναι κατά 15% χαμηλότερα από τον μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Bloomberg, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να υποχωρήσουν ακόμη και στο 15% έως τον Μάρτιο, ενώ παράγοντες της αγοράς που επικαλείται το πρακτορείο εκτιμούν πως η κρίση μπορεί να διαρκέσει ακόμη και έως το 2025. Τα συμβόλαια παράδοσης του 2023 κλείνουν ήδη σε τιμές υψηλότερες κατά 40% σε σχέση με εκείνες του περασμένου μήνα, ενώ ενδεικτική είναι η εκτίμηση του Μάσιμο ντι Οντοάρντο, αντιπροέδρου της εταιρείας συμβούλων Wood Macknzie. «Το 2022 θα είναι μια ακόμη χρονιά αστάθειας» λέει και προειδοποιεί ότι χωρίς αύξηση των ρωσικών εξαγωγών δεν υπάρχει τρόπος να ενισχυθούν τα ευρωπαϊκά αποθέματα.

Την ίδια ώρα, η πολιτική ήπιας αύξησης της παραγωγής που ακολουθεί ο ΟΠΕΚ οδηγεί σε σταθερή άνοδο και τις τιμές του πετρελαίου. Χθες το απόγευμα η τιμή του μπρεντ κέρδιζε 2% και βρισκόταν στα 80,48 δολάρια το βαρέλι, ενώ το αμερικανικό αργό είχε φθάσει στα 77,56 δολάρια.

Είχε προηγηθεί η συνεδρίαση του ΟΠΕΚ στην οποία αποφασίστηκε, όπως αναμενόταν, να αυξηθεί η παραγωγή του καρτέλ και αυτόν τον μήνα μόνον κατά 400.000 βαρέλια όπως προβλέπει ο σχεδιασμός που εφαρμόζεται από τον περασμένο Αύγουστο. Η απόφαση του ΟΠΕΚ ελήφθη βάσει της εκτίμησης ότι η παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού δεν θα έχει σημαντικές συνέπειες στην παγκόσμια πετρελαϊκή ζήτηση.

(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")