Η ανάπτυξη πολιτικών σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί, σύμφωνα με τα συμπεράσματα τελευταίας μελέτης που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Global Maritime Forum, μονόδρομο για να μπορέσει η ναυτιλία να επιτύχει τον στόχο των καυσίμων μηδενικών εκπομπών μέχρι το 2050. Η έκθεση επισημαίνει ότι για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός υπάρχει επείγουσα ανάγκη για πολιτικές που θα καλύψουν το «χάσμα» ανταγωνιστικότητας μεταξύ της σημερινής πραγματικότητας των συμβατικών καυσίμων και των νέων μηδενικών ρύπων

Προτείνει μάλιστα την καθιέρωση μιας τιμής επιβάρυνσης των ορυκτών καυσίμων ανά τόνο εκπομπών άνθρακα από τα πλοία. Προκειμένου -επισημαίνει- να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2050 (με βάση σύγκρισης το 2008) θα χρειαστεί να επιβληθεί μια τιμή που θα φτάσει κατά μέσο όρο τα 173 δολάρια ανά τόνο εκπομπών CO2.

Αναφορικά με το σενάριο που θέλει πλήρη απανθρακοποίηση μέχρι το 2050, η μέση τιμή επιβάρυνσης των εκπομπών θα πρέπει να φτάσει τα 191 δολάρια ανά τόνο. Και στις δύο περιπτώσεις η επιβάρυνση θα ξεκινά από τα 11 δολάρια το 2025 και σταδιακά θα αυξάνεται. Για παράδειγμα στα πρώτα χρόνια μετά το 2030 θα είναι στα 100 δολάρια, σε μια περίοδο που σύμφωνα με την έρευνα οι εκπομπές θα αρχίσουν να μειώνονται. Στην τελευταία φάση, στην περίπτωση του στόχου πλήρους απανθρακοποίησης θα χρειαστούν χρεώσεις ύψους 360 δολαρίων, ενώ στην περίπτωση του 50%, όπως είναι ο στόχος σήμερα σύμφωνα με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό, θα φτάσουν τα 264 δολάρια ανά τόνο.

«Το κόστος των καυσίμων μηδενικών εκπομπών πρέπει να μειωθεί σημαντικά για να καλυφθεί το χάσμα ανταγωνιστικότητας με τα ορυκτά καύσιμα. Για να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τις δυνατότητες της συνεργασίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Ως εταιρείες πρέπει να αναπτύξουμε λύσεις σε ευρεία κλίμακα, ενώ οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να θεσπίσουν τους απαραίτητους κανονισμούς για να καταστήσουν τη ναυτιλία μηδενικών εκπομπών εμπορικά βιώσιμη έως το 2030» λέει ο Christian M. Ingerslev, διευθύνων σύμβουλος της Maersk Tankers.

Σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχουν πολλές πιθανές επιλογές πολιτικής για την κάλυψη του χάσματος ανταγωνιστικότητας. Ένας προτιμώμενος τρόπος για να υποστηριχθεί ο ναυτιλιακός τομέας μέσω μιας δίκαιης μετάβασης μηδενικών εκπομπών είναι η υιοθέτηση ενός πακέτου πολιτικής, το οποίο συνδυάζει τα δυνατά σημεία των διαφορετικών επιλογών πολιτικής, μετριάζοντας παράλληλα τις αδυναμίες τους. Ένα πακέτο πολιτικής θα μπορούσε να αποτελείται από ένα μέτρο βασισμένο στην παγκόσμια αγορά, το οποίο συλλέγει έσοδα τα οποία στη συνέχεια χρησιμοποιούνται δίκαια για τη στήριξη της μετάβασης, και ένα άμεσο διοικητικό έλεγχο της αγοράς για να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι η μετάβαση θα γίνει.

Οι κινήσεις αυτές, προτείνει η μελέτη, θα μπορούσαν να συμπληρωθούν με εθελοντικές πρωτοβουλίες, προγράμματα ενημέρωσης και μέτρα εθνικής και περιφερειακής πολιτικής για την τόνωση των επενδύσεων, την ενθάρρυνση της ανταλλαγής γνώσεων και την υποστήριξη της ανάπτυξης ικανοτήτων.

Εξάλειψη των ανισοτήτων

«Η πολιτική απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακα στη ναυτιλία πρέπει να αφορά τόσο την ισότητα και τη δικαιοσύνη όσο και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Υπάρχουν τεράστιες ανισότητες παγκοσμίως, πολλές από τις οποίες επιδεινώνονται εν όψει της κλιματικής αλλαγής. Με προσεκτικό σχεδιασμό πολιτικής και χρήση των εσόδων από την τιμολόγηση του άνθρακα, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι πολιτικές για το θαλάσσιο κλίμα δεν επιδεινώνουν αυτές τις ανισότητες. Επιπλέον, η ενσωμάτωση της δικαιοσύνης στα μέτρα πολιτικής θα συμβάλει στη διασφάλιση της πολυμερούς συμφωνίας που είναι επειγόντως απαραίτητη» λέει η Isabelle Rojon, σύμβουλος του UMAS και επικεφαλής της μελέτης.

Παγκόσμια δράση

Ενώ η εθνική και περιφερειακή δράση είναι σημαντική και διαδραματίζει ρόλο στη μετάβαση, η εργασία για ένα παγκόσμιο πακέτο πολιτικών για την κάλυψη του χάσματος θα είναι καίριας σημασίας, υπογραμμίζεται στη μελέτη.

«Η φετινή χρονιά θα είναι κρίσιμη για τις αποφάσεις σχετικά με την κλιματική πολιτική στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ). Η έκθεσή μας δείχνει ότι δεν υπάρχει ενιαία τέλεια πολιτική και ότι μια επιτυχημένη μετάβαση πιθανότατα θα εξαρτηθεί από την ανάπτυξη ενός μίγματος πολιτικών που μπορούν να αντιμετωπίσουν διαφορετικές πτυχές της μετάβασης. Η επιβολή μέτρων που βασίζονται στην αγορά στη ναυτιλιακή βιομηχανία είναι σχετικά αχαρτογράφητη, επομένως όσο πιο γρήγορα οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορέσουν να ξεπεράσουν αυτήν την πρόκληση από κοινού, τόσο το καλύτερο για τη μετάβαση, τη βιομηχανία και το περιβάλλον» λέει η Dr. Alison Shaw, Research Associate στο UCL και συν-συγγραφέας της έκθεσης.

(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")