Ξυπνητήρι

Προτού διαβάσεις εμβριθείς αναλύσεις… Προτού κολλήσεις στην οθόνη για να δεις σε απευθείας μετάδοση εκρήξεις, παιδιά να τρέχουν στα καταφύγια, ασθμαίνουσες δηλώσεις ηγετών και ηγετίσκων… Ρίξε μια ματιά στον χάρτη. Αρκεί για να νιώσεις το έδαφος να τρέμει κάτω από τα πόδια σου. Η Ουκρανία συνορεύει με την Πολωνία, με την Ουγγαρία, με τη Σλοβακία, χώρες - μέλη όλες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στεφανώνει τη Ρουμανία. Βρέχεται από τη Μαύρη Θάλασσα. Το Κίεβο απέχει χίλια διακόσια χιλιόμετρα από το Βερολίνο και χίλια πεντακόσια από την Αθήνα, τρεις Θεσσαλονίκες σαν να λέμε. Το Τσερνόμπιλ κείται λίγο βορειότερα. Η συμφορά στο Τσερνόμπιλ το 1986, ανάλογη της Χιροσίμα, επηρέασε με απότομη πτώση των γεννήσεων ως και τη σχετικά μακρινή Ιταλία. Σχεδόν ογδόντα χρόνια διαρκούς ειρήνης στην ήπειρό μας συνιστούσαν ιστορικό παράδοξο. Και ας τη διατάραξε ο εμφύλιος στη Γιουγκοσλαβία με ολίγη από νατοϊκούς βομβαρδισμούς. Εναν παρά κάτι αιώνα δίχως μαζικούς σκοτωμούς δεν είχε βιώσει η Ευρώπη αφότου οι χόμο σάπιενς άρχισαν να καταδιώκουν τους νεάντερταλ. Μπορεί ο Γιουβάλ Νόα Χαράρι να επισημαίνει ότι ο πρώτος οργανωμένος πόλεμος συνέβη μόλις το 11000 π.Χ. - τι σημαίνει εντούτοις «οργανωμένος»; -, παλιότερα θα αλληλοσφάζονταν ατάκτως…

του Χρήστου Χωμενίδη
Δευ, 28 Φεβρουαρίου 2022 - 18:23

Επρεπε συνεπώς να περιμένουμε αυτό που ξεκίνησε την Πέμπτη τα χαράματα; Στατιστικά ήταν παραπάνω από βέβαιο. Η ισορροπία τρόμου ως κληρονομιά του Ψυχρού Πολέμου διατηρείται μέχρις ότου κάποιος ισχυρός να βάλει τον τρόμο πάνω από την ισορροπία.

Προωθεί ο Πούτιν τον ρωσικό μεγαλοϊδεατισμό; Νοσταλγεί ένα παρελθόν ηρωικό και έωλο, ενώ η Ιστορία έχει προ πολλού γυρίσει όχι σελίδα, κεφάλαιο, κεφάλαια - και όποιος ψύχραιμα αναζητά τους πρωταγωνιστές του 21ου αιώνα στρέφει το βλέμμα του στην Κίνα, στην Ινδία; Και στη χειρότερη πάντως μεταπολεμική στιγμή τους, πριν και μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, οι Ρώσοι παρηγοριούνταν αναπολώντας το ένδοξο Μποροντινό, το θριαμβευτικό Στάλινγκραντ.

Διαθέτει η εισβολή ιδεολογικό, ηθικό υπόβαθρο; Εδώ γελάνε! Ορθώς βεβαίως επεσήμανε στο μακρόσυρτο διάγγελμά του ότι η Ουκρανία αποτελεί ένα διεφθαρμένο κράτος, μια κοινωνία που τον πλούτο της απομυζά μια κάστα τυχάρπαστων. Μα και η Ρωσία δεν διάγει σε πιο ζηλευτή κατάσταση. Πρώην καγκεμπίτες, ολιγάρχες κάνουν κουμάντο σε όλους τους τομείς. Το είπε εξάλλου ο Πούτιν καθαρά. «Είμαστε αυτοκρατορία, έχουμε χώρες - μαλακά υπογάστρια. Οι οποίες υπάρχουν αποκλειστικά χάρη στην ανοχή μας. Και θα εξαφανιστούν από προσώπου γης όποτε μας καπνίσει». Θυμηθείτε ποιοι άλλοι εκφράζονταν με τέτοιον κυνισμό…

Μακελεύονται, ορφανεύουν, ξεσπιτώνονται μυριάδες αμάχων για το φυσικό αέριο, για το ουράνιο, τα ορυκτά και τους σιτοβολώνες της Ουκρανίας; Κάθε πόλεμος προφανώς έχει μια οικονομική - διάβαζε αρπακτική - διάσταση. Η εκτίμηση δε ότι στην ψηφιακή εποχή μας οι συρράξεις θα συμβαίνουν αποκλειστικά στον κυβερνοχώρο, πως οι απώλειες έστω θα μετριούνται σε καταρριφθέντα ντρόουν, σε καμένα ρομπότ, αποδεικνύεται αφελέστατη. Αν δεν στοιχειώσει άνθρωπος, γεφύρι δεν στεριώνει…

Κάτω ωστόσο από τα γεωπολιτικά και τα στρατιωτικά δεδομένα, ελλοχεύει μια σύγκρουση πολιτισμών. Τρόπων ζωής.

Εδώ, στις φιλελεύθερες, οικονομικά ανεπτυγμένες δημοκρατίες, ομνύαμε στην παγκοσμιοποίηση ως ομογενοποίηση. Βαυκαλιζόμασταν πως όλος ο πλανήτης μοιραζόταν τα δικά μας προβλήματα και τους δικούς μας προβληματισμούς. Πως το μαράζι του ήταν η πολιτική ορθότητα, οι διαφορετικότητες, το MeToo και τα κάθε λογής «shaming». Εκστασιαστήκαμε όταν πρόσφατα μια εταιρεία καλλυντικών επέλεξε ΛΟΑΤΚΙ άτομα για να διαφημίζουν τα σαμπουάν της. Ωραία όλα ετούτα, συμπεριληπτικά, προοδευτικά. Συντάσσομαι.

Πλην πίσω απ' τα βουνά, πέρα απ' τα πέλαγα, κάποιοι άλλοι, αναρίθμητοι, στερούνται τα για εμάς στοιχειώδη. Τη στοιχειώδη καταρχήν ελευθερία. Ντοπάρονται από τους ταγούς τους με θρησκευτικά παραληρήματα, ιδέες εθνικού μεγαλείου, ρεβανσισμούς. Οπλίζονται για να ριχτούν στη μάχη. Χωρίς την πολυτέλεια της αμφιβολίας

Η Δύση, χρόνια τώρα, χάνεται γιατί ρεμβάζει. Κινδυνεύει από εντροπία, αποσύνθεση, αποδιοργάνωση. Εκ των ένδον κατάρρευση.

Μακάρι η εισβολή στην Ουκρανία να λειτουργήσει σαν ξυπνητήρι. Πριν κάποιος να πατήσει το μοιραίο κουμπί.

(από την εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ")

Διαβάστε ακόμα