δύο μονάδες σε ένα μετριοπαθές σενάριο, αγγίζοντας ακόμα και τις τρεις στην περίπτωση που οι πολεμικές συγκρούσεις έχουν διάρκεια.
Το ενδιαφέρον στοιχείο που διαφοροποιεί την τρέχουσα ενεργειακή κρίση-σε σύγκριση με προηγούμενες- η οποία προϋπήρχε άλλωστε αλλά τώρα κορυφώνεται ως αποτέλεσμα της σημερινής πολεμικής σύρραξης, είναι ότι οι τιμές εκτοξεύονται όχι λόγω διακοπής της τροφοδοσίας, σε αέριο και πετρέλαιο, εκ μέρους της Ρωσίας, αλλά λόγω αδυναμίας της Δύσης να εξασφαλίσει εναλλακτικούς ενεργειακούς πόρους μετά την οικειοθελή απόφαση της να αποδεσμευθεί ενεργειακά από την Ρωσία. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα μεταφοράς πετρελαίου από τα Ρωσικά τέρμιναλ στην Μαύρη Θάλασσα όπου την τελευταία εβδομάδα το 70% των ποσοτήτων μένουν αδιάθετες μετά την άρνηση πολλών διυλιστηρίων και traders να φορτώσουν Ρωσικό πετρέλαιο ώστε να μην κατηγορηθούν ότι ενισχύουν οικονομικά το καθεστώς Πούτιν και έμμεσα τις πολεμικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Άμεσο αποτέλεσμα η αύξηση των τιμών κατά 20% μέσα σε μόνο μια εβδομάδα και την εκτόξευση τους στα $ 118 το βαρέλι, την υψηλότερη τιμή από το 2008.
Και ενώ η άρνηση να προμηθευτούν οι εταιρείες Ρωσικό πετρέλαιο θα τις οδηγήσει μοιραία σε άλλους προμηθευτές ( λχ Αραβικός Κόλπος, Δυτική Αφρική, Βόρεια Θάλασσα κα) στην περίπτωση του φυσικού αερίου δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις με την Ευρώπη να παράγει μόνο το 10% του αερίου που καταναλώνει και να εισάγει το υπόλοιπο κυρίως από την Ρωσία ( 40% των αναγκών της), την Νορβηγία, Αλγερία, Αζερμπαϊτζάν και ασφαλώς μέσω LNG από τη διεθνή αγορά. Έτσι οι ευρωπαϊκές ενεργειακές δεν έχουν την δυνατότητα να απεμπολήσουν την προμήθεια ρωσικού αερίου όσο και αν το επιθυμούν οι κυβερνήσεις τους. Σήμερα στην ευρωπαϊκή αγορά επικρατεί ο φόβος μήπως η Ρωσική Gazprom διακόψει ή μειώσει την ροή του αερίου προς την Ευρώπη θέλοντας να την τιμωρήσει ή να υποχρεωθεί -εκ των πραγμάτων λόγω καταστροφής του δικτύου- να το πράξει στην περίπτωση του αερίου που διέρχεται μέσω της Ουκρανίας και αντιστοιχεί στο 25% της ευρωπαϊκής προμήθειας. Το να σταματήσει αυθαίρετα η Gazprom την ροή του αερίου προς ευρωπαϊκούς προορισμούς για τιμωρητικούς λόγους θεωρείται μάλλον απίθανο αφού η Ρωσία εξαρτάται απόλυτα από τα έσοδα αυτά για την χρηματοδότηση του κρατικού προϋπολογισμού.
Η δε περίπτωση να υποχρεωθούν οι ευρωπαϊκές εταιρείες να σταματήσουν την παραλαβή ποσοτήτων Ρωσικού αερίου, στο πλαίσιο νέων κυρώσεων που ήθελε να επιβληθούν από ΗΠΑ και ΕΕ κατά της Ρωσίας, ισοδυναμεί με ενεργειακή αυτοκτονία καθώς δεν υπάρχουν διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν άμεσα. Σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες και τεχνικούς με γνώση στην σχεδίαση και λειτουργία υποδομών φ. αερίου και αγορών θα χρειαστούν τουλάχιστον τρία με τέσσερα χρόνια για την εφαρμογή ενός προγράμματος εξπρές για την κατασκευή υπόγειων δεξαμενών, τέρμιναλ LNG, πρόσθετων αγωγών κ.λπ, καθώς και την αναμόρφωση της ίδιας της αγοράς.
Όμως η νευρικότητα και η ανησυχία που εκδηλώνεται καθημερινά στην ευρωπαϊκή αγορά αερίου έχει οδηγήσει τις τιμές στα άκρα με αποτέλεσμα αυτές να κλείσουν στα € 203 /ΜWh την περασμένη Παρασκευή σημειώνοντας ανατίμηση 140% μέσα σε 7 ημέρες! Όμως υψηλές τιμές αερίου και πετρελαίου σημαίνουν αυξήσεις και στον ηλεκτρισμό αφού το φυσικό αέριο είναι υπεύθυνο για μεγάλο ποσοστό του ηλεκτροπαραγωγικού μίγματος. Ενδεικτικά η μέση ΤΕΑ στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας την Παρασκευή (3/3) διαμορφώθηκε στα € 235 /ΜWh καταγράφοντας αύξηση 54 % μέσα σε μια εβδομάδα. Ανάλογες είναι οι αυξήσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας σε όλες τις Ευρωπαϊκές ενεργειακές αγορές.
Όπως στην δεκαετία του 1970 οι γεωπολιτικοί παράγοντες είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην άνοδο των τιμών πετρελαίου (βλέπε πόλεμο του Γιόμ Κιπούρ το 1973 και Αραβικό embargo στις εξαγωγές πετρελαίου, πτώση του Σάχη το 1979) και επηρέασαν καθοριστικά την οικονομία της Δύσης η οποία έκανε αρκετά χρόνια να ξεφύγει από τις συνθήκες στασιμοπληθωρισμού, έτσι και σήμερα οι υψηλές τιμές πετρελαίου, φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού επηρεάζουν την οικονομία, κυρίως στην Ευρώπη - η οποία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από εισαγωγές Ρωσικού αερίου και πετρελαίου. Ήδη, ο πληθωρισμός σε όλες τις χώρες της ΕΕ καλπάζει σε ύψη που είχαμε να δούμε εδώ και 30 χρόνια ενώ επιπλέον βιώνουμε τα πρώτα δείγματα επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης, μέσω της μείωσης της κατανάλωσης και των επενδύσεων. Η πρωτογενής αιτία δεν είναι άλλη από την απότομη και σημαντική αύξηση των τιμών ενέργειας. Τελευταία στοιχεία της Eurostat ως προς τον πληθωρισμό ενέργειας είναι λίαν αποκαλυπτικά καταγράφοντας αύξηση 26% τον Νοέμβριο του 2021 και 27% τον Ιανουάριο εφέτος.
Όσο διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία και η Δύση θα εντείνει τις προσπάθειες της να αποδεσμεύσει (decoupling) την ενέργεια, το εμπόριο και την οικονομία της από αυτήν της Ρωσίας, τόσο οι τιμές των ενεργειακών πρώτων υλών και των προϊόντων τους θα κινούνται σε …στρατοσφαιρικά επίπεδα. Επιφέροντας ένα δυσβάστακτο πλήγμα στην οικονομία και την ευημερία της κοινωνίας. Ο πόλεμος της ενέργειας θα είναι μακρύς σε διάρκεια και δεν προβλέπεται να έχει αίσιο τέλος.