στις Βρυξέλλες για μια πρόταση απαγόρευσης προϊόντων που τροφοδοτούν την αποψίλωση των δασών, η οποία θα επιβάλει ελέγχους σε εισαγωγές όπως το βόειο κρέας, η σόγια, το φοινικέλαιο, το κακάο και ο καφές.
Οι οργανώσεις δήλωσαν ότι το σχέδιο πρότασης είναι «αναγκαίο και θετικό», αλλά χρειάζεται «βελτιώσεις» για να καταπολεμηθεί πραγματικά η αποψίλωση των δασών σε εξαγωγικές χώρες όπως η Βραζιλία, όπου βρίσκεται το 60% του τροπικού δάσους του Αμαζονίου και η οποία είναι κορυφαίος εξαγωγέας πολλών από αυτά τα προϊόντα.
«Η αποψίλωση των δασών και η μετατροπή των φυσικών οικοσυστημάτων πρέπει να σταματήσουν, προκειμένου η ανθρωπότητα να σταθεροποιήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη», αναφέρει η επιστολή. Η εν λόγω επιστολή υπογράφεται από ομάδες όπως το γραφείο του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF) στη Βραζιλία, το Παρατηρητήριο για το Κλίμα και η ΜΚΟ The Nature Conservancy.
Υποστηρίζουν ότι το σχέδιο, που παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο, ορίζει τα «δάση» πολύ στενά. Δήλωσαν ότι αποκλείει την πλειονότητα πολλών βασικών οικοσυστημάτων στη Βραζιλία – συμπεριλαμβανομένων των υγροτόπων Pantanal, της σαβάνας Cerrado και των πεδινών περιοχών Pampa.
Προέτρεψαν επίσης τους αξιωματούχους της ΕΕ να προσθέσουν περισσότερα στον κατάλογο των ελεγχόμενων προϊόντων – όπως το βαμβάκι, το καλαμπόκι και οι κονσέρβες κρέατος, και να διασφαλίσουν ότι τα μέτρα δέουσας επιμέλειας εφαρμόζονται σε ολόκληρες γεωργικές εκμεταλλεύσεις και όχι μόνο σε μέρος τους.
«Σε μεγάλες φάρμες, ένας ιδιοκτήτης μπορεί να διατηρεί μια περιοχή παραγωγής χωρίς αποψίλωση για εξαγωγή στην Ευρώπη και μια άλλη περιοχή για αποψίλωση», ανέφεραν.
Ζήτησαν επίσης τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως για να διασφαλιστεί ότι οι αγροτικές επιχειρήσεις δεν εκδιώκουν τους αυτόχθονες πληθυσμούς από τα εδάφη τους.
Η ΕΕ είναι μεταξύ των πρώτων που συντάσσουν τέτοια νομοθεσία από τότε που 141 χώρες υπέγραψαν τη λεγόμενη Διακήρυξη της Γλασκώβης, μια δέσμευση για να «σταματήσουν και να αντιστρέψουν» την αποψίλωση των δασών έως το 2030.
Η Βραζιλία ήταν μεταξύ των υπογραφόντων την εθελοντική δέσμευση, η οποία δρομολογήθηκε στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα τον περασμένο Νοέμβριο.
Όμως η αποψίλωση των δασών έχει αυξηθεί ραγδαία στη χώρα τα τελευταία χρόνια, ιδίως υπό τον πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρου.
Από τότε που ο ακροδεξιός σύμμαχος των αγροτικών επιχειρήσεων ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2019, η μέση ετήσια αποψίλωση των δασών στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας αυξήθηκε περισσότερο από 75 τοις εκατό από την προηγούμενη δεκαετία, σε μια έκταση μεγαλύτερη από την Τζαμάικα.
Σύμφωνα με έκθεση του 2020, το ένα πέμπτο των εξαγωγών βοείου κρέατος και σόγιας από τη Βραζιλία προς την ΕΕ παράγεται σε εκτάσεις που αποψιλώθηκαν παράνομα.
Δώδεκα ερευνητές από τη Βραζιλία, τη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν ισχυρό λογισμικό για να αναλύσουν 815.000 αγροτικές ιδιοκτησίες και να εντοπίσουν περιοχές παράνομης αποψίλωσης στον Αμαζόνιο και το Cerrado, την τεράστια τροπική σαβάνα στο κέντρο της Βραζιλίας.
«Μεταξύ 18 και 22% – ενδεχομένως και περισσότερο – των ετήσιων εξαγωγών από τη Βραζιλία προς την ΕΕ είναι καρπός παράνομης αποψίλωσης», δήλωσε ο Ραόνι Ραχάο, επικεφαλής του προγράμματος και καθηγητής στο Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο Minas Gerais (UFMG) της Βραζιλίας.
Οι συγγραφείς τόνισαν, ωστόσο, ότι «σχεδόν το 80% των γεωργών της Βραζιλίας σέβονται τον δασικό κώδικα» και ότι το νέο λογισμικό θα επιτρέψει στις αρχές να «λάβουν γρήγορα και αποφασιστικά μέτρα κατά των παραβατών».
Όσον αφορά στην κατανάλωση σόγιας, η Παγκόσμια Ομοσπονδία Άγριας Ζωής διαπίστωσε ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες καταναλώνουν έμμεσα μεγάλη ποσότητα του προϊόντος, καθώς χρησιμοποιείται για τη διατροφή των ζώων.
Πάνω από το 80% της παγκόσμιας παραγωγής σόγιας εντοπίζεται στη Βραζιλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αργεντινή μαζί. Ταυτόχρονα, οι χώρες της ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο παράγουν λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου συνόλου.
Για το λόγο αυτό, και επειδή η σόγια δεν αποτελεί βασικό συστατικό στη διατροφή των πολιτών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, η παρουσία της στην ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων υποτιμάται.
Ωστόσο, ενώ η άμεση χρήση της σόγιας και του σογιέλαιου για τρόφιμα ανέρχεται σε 3,5 κιλά ανά πολίτη ετησίως, εκτιμάται ότι 55 κιλά σόγιας ενσωματώνονται στην κατανάλωση ζωικών προϊόντων – όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά, τα αυγά και τα ψάρια εκτροφής, σύμφωνα με υπολογισμούς που περιλαμβάνονται σε έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF).
Για την WWF, αυτό σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι εξαφανίζουν άθελά τους τα δάση σε όλο τον κόσμο, συμβάλλοντας στην καταστροφή πολύτιμων φυσικών οικοσυστημάτων.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι βραζιλιάνικοι ενδιαφερόμενοι φορείς, συμπεριλαμβανομένων των ιθαγενών κοινοτήτων, καλούν την ΕΕ να θέσει σε εφαρμογή μέτρα προστασίας.
euractiv.gr