του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (2ο εξάμηνο 2022). Το παρόν κείμενο θα επικεντρωθεί στο συνέδριο του ΚΚΚ. Το συνέδριο του ΚΚΚ είναι πολύ σημαντικό επειδή ο Xi θα προσπαθήσει να εξασφαλίσει την 3η εκλογή του ως ΓΓ του ΚΚΚ. Για να το πετύχει αυτό, ο Xi θα πρέπει να καταδείξει τί έχει κατορθώσει. Ακόμη και αν δεν έχει κατορθώσει κάτι, θα προσπαθήσει να πείσει τους κομμουνιστές συνέδρους ότι το έχει κατορθώσει. Η Κίνα διψά για ενέργεια. Η Κίνα χρειάζεται τους υδρογονάνθρακες. Ας συνδεθούν τα παραπάνω με τα κρίσιμα ορυκτά και το συνέδριο του ΚΚΚ.
Η Κίνα προχώρησε σε συνένωση (merger) τριών μεγάλων εξορυκτικών κρατικών εταιρειών (upstream + downstream). Πώς θα ανταγωνιστούν οι μικρές (junior miners) δυτικές εξορυκτικές αυτό το θηρίο; Λόγω των πολυετών σφαλμάτων της Δύσης αυτό είναι πρακτικά αδύνατο να συμβεί τα επόμενα 20 χρόνια. Η Δύση τρέχει ασθμαίνοντας πίσω από την Κίνα σε αυτόν τον τομέα. Το φταίξιμο είναι όλο της Δύσης. Επίσης, μη ξεχνάμε ότι στη Δύση οι διάφορες περιβαλλοντικές ΜΚΟ παρεμποδίζουν ακόμη και σήμερα την αξιοποίηση των δυτικών κοιτασμάτων κρίσιμων ορυκτών πόρων. Το φταίξιμο είναι και πάλι της Δύσης: επί πολλές δεκαετίες φρόντιζαν οι Δυτικοί να χαϊδεύουν τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ. Τώρα αυτό γυρνά μπούμεραγκ στη Δύση. Το χειρότερο ωστόσο δεν είναι αυτό: το χειρότερο είναι ότι όταν οι φορολογούμενοι της Δύσης αντιληφθούν το παίγνιο που παιζόταν επί δεκαετίες ολόκληρες στις πλάτες τους με τις διάφορες περιβαλλοντικές ΜΚΟ, τότε ίσως θα στραφούν ενάντια σε κάθε προσπάθεια προστασίας του περιβάλλοντος. Αυτό ΔΕΝ πρέπει να συμβεί. Η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο-δικαίωμα κανενός επί χρήμασι ακτιβιστή. Η προστασία του περιβάλλοντος είναι ευθύνη όλων μας καθώς αφορά τις επόμενες γενιές.
Οι τιμές των Σπάνιων Γαιών είχαν εκτοξευθεί ΠΡΙΝ την ουκρανική κρίση. Οι τιμές των Σπάνιων Γαιών λίγο ΠΡΙΝ την ουκρανική κρίση είχαν αγγίξει τα όρια τιμών της περιόδου 2010-2011, τότε που είχε προκύψει η γεωπολιτική κρίση μεταξύ Κίνας-Ιαπωνίας στα νησιά Σενκάκου. Η κρίση στην Ουκρανία απλώς επιδείνωσε αυτή την κατάσταση. Για να διαπιστώνει η Δύση την αύξηση/μείωση τιμών των Σπάνιων Γαιών πρέπει αυτή (η Δύση) να καταφεύγει στον Δείκτη Τιμών (price index) του Association of Chinese Rare Earth Industry! Επίσης, οι Σπάνιες Γαίες ΔΕΝ διαπραγματεύονται σε κανένα ανταλλακτήριο εμπορευμάτων. Η αγορά των σπάνιων γαιών προσομοιάζει με την αγορά των ναρκωτικών! Φανταζόμαστε τα ανάλογα να συνέβαιναν με το πετρέλαιο; Σκεφθείτε το: ολόκληρη η Πράσινη Συμφωνία, η πράσινη μετάβαση και οι επενδύσεις εκατοντάδων δις δολαρίων/ευρώ κρέμονται σε πρώτες ύλες τις τιμές των οποίων ΔΕΝ μπορεί να ελέγξει καν η Δύση! Ας υπενθυμίσουμε τη φράση του Deng Xiao Ping: «Middle has oil. China has Rare Earth Elements». Οι Σπάνιες Γαίες είναι σημαντικό οικονομικό και γεωπολιτικό εργαλείο στα χέρια του ΚΚΚ. Πιο σαφής δεν μπορούσε να είναι ο Ping. Η προμήθεια και κατεργασία των Σπάνιων Γαιών θα βρίσκεται για πολλά χρόνια ακόμη (τουλάχιστον 20) στον απόλυτο έλεγχο της Κίνας. Ας όψεται η νηφαλιότητα της Δύσης.
Η Κίνα χειραγωγεί τις τιμές των Σπάνιων Γαιών. Η Κίνα ανεβοκατεβάζει τις τιμές των Σπάνιων Γαιών ώστε να ελέγξει την αγορά και να αποσοβήσει τον έλεγχο των Σπάνιων Γαιών από τη Δύση. Δημιουργείται φούσκα, οι δυτικοί κερδοσκόποι τσιμπάνε το δόλωμα, προσπαθούν στη συνέχεια να μπουν στην αγορά μικρές δυτικές εξορυκτικές εταιρείες (junior miners) επιδοτούμενες από τους δυτικούς φορολογούμενους, και μετά όταν έχουν ήδη μπει στην αγορά, οι κινέζοι ρίχνουν τις τιμές, οι μικρές δυτικές εταιρείες πτωχεύουν και αναγκάζονται να βγουν από την αγορά. Αυτό συνέβη μεταξύ 2010-2011 και θα ξανασυμβεί οσονούπω. Το επιχείρημα ύπαρξης φούσκας στις τιμές των Σπάνιων Γαιών πριν το ξέσπασμα της ουκρανικής κρίσης ΔΕΝ είναι αποκλειστικά του γράφοντος. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Βιομηχανιών Σπάνιων Γαιών, που εδρεύει στις Βρυξέλλες:
«Το πρόβλημα είναι ότι ολόκληρη η βιομηχανία επιβαρύνει τις τιμές των υλικών των μαγνητών, κάτι που δεν είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα (...) Εάν η φούσκα σκάσει, θα καθυστερήσει τα έργα εξόρυξης/κατεργασίας σπάνιων γαιών εκτός Κίνας και θα καθυστερήσει τις παγκόσμιες προσπάθειες για διαφοροποίηση σπάνιων γαιών στην παραγωγή».
Ο Χi πιθανώς τώρα κρατά ψηλά τις τιμές των Σπάνιων Γαιών για έναν ακόμη λόγο ο οποίος συνδέεται ίσως με το επερχόμενο συνέδριο του ΚΚΚ: θα προσπαθήσει να πείσει τους κομμουνιστές συνέδρους ότι «Να τί έχω καταφέρει: φέρνω χρήμα στην Κίνα λόγω των αυξημένων τιμών των Σπάνιων Γαιών ΚΑΙ ταυτόχρονα εξωθώ τη Δύση σε νέα αποτυχία στις προσπάθειες που κάνει για απεξάρτηση από τις κινεζικές Σπάνιες Γαίες».
Μία λύση στο πρόβλημα της Δύσης θα ήταν οι συνεταιρισμοί κρίσιμων ορυκτών και σπάνιων γαιών όπως είχε προταθεί από τον γράφοντα (https://www.capital.gr/me-apopsi/3480395/dimiourgia-europaikou-sunetairismou-spanion-gaion-me-elliniko-aroma?amp=true), αλλά δυστυχώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φρόντισε να «σκοτώσει» κυριολεκτικά την προσπάθεια εντάσσοντας στον συνεταιρισμό, δια της πλαγίας οδού, κινεζική εταιρεία η οποία προσπάθησε να πατήσει πόδι στα κοιτάσματα της Γροιλανδίας! Αλήθεια γιατί συνέβη αυτό; Θα μάθουν κάποτε οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι-καταναλωτές;
Το σίγουρο είναι ένα: Δεν θα πλήξουμε. Ωστόσο, απαιτείται εγρήγορση και προσοχή. Όλες οι χώρες κοιτάζουν τα εθνικά τους συμφέροντα. Αυτή την περίοδο όλοι οι ηγέτες φροντίζουν τις εντελώς προσωπικές τους ατζέντες, επειδή έρχονται σφοδρές οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές ανακατατάξεις και παίζονται οι καρέκλες πολλών. Οι κυβιστήσεις στην Ευρώπη διαδέχονται η μία μετά την άλλη καθώς η ΕΕ σφυροκοπείται από την ακρίβεια ως απόρροια της εντελώς αποτυχημένης ενεργειακής πολιτικής των αξιωματούχων της ΕΕ. Οι γερμανοί σοσιαλδημοκράτες, πράσινοι και φιλελεύθεροι ανταγωνίζονται μεταξύ τους στις ενεργειακές κυβιστήσεις καθώς αντιλαμβάνονται την ουτοπία της Πράσινης Συμφωνίας. Φυσικά δεν περιμένει κανείς από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους να παραδεχθούν τα εξωφρενικά λάθη τους, ειδικά όσο αφορά την εμμονή τους στη βίαιη πράσινη μετάβαση. Ούτε πρόκειται να αντιληφθεί κανείς πως σιγά-σιγά η Πράσινη Συμφωνία θα μετατραπεί σε ένα χαρτί κενού περιεχομένου και ουσίας. Αυτό θα συμβεί σιωπηλά. Μη τυχόν και θιχτούν υπολήψεις και καριέρες Ευρωπαίων (και Ελλήνων) αξιωματούχων. Το νέο αφήγημα που προσπαθεί να «περάσει» προς την κοινή γνώμη είναι ότι τώρα είναι η ευκαιρία για τις επιδοτούμενες με πράσινους φόρους ΑΠΕ επειδή αυτές παράγουν πιο φθηνή ηλεκτρική ενέργεια. Ας τεθούν λοιπόν ορισμένα ερωτήματα προς τους «πομπούς» αυτού του αφηγήματος: Πόσο % είναι το input των υδρογονανθράκων-λιγνιτών και όλων των ορυκτών (συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων ορυκτών) στην κατασκευή (από-το-ορυχείο-στη-μεταλλουργία) των ΑΠΕ; Όταν οι τιμές αυτών των δύο inputs έχουν εκτοξευθεί δεν θα επηρεαστεί και το κόστος κατασκευής των ΑΠΕ; Πόσο θα επηρεαστούν; Αν οι ήδη υπάρχουσες ΑΠΕ μπορούν να καλύψουν την ενεργειακή ζήτηση γιατί δεν το κάνουν ήδη ώστε να πέσει το ενεργειακό κόστος που πλήττει τους Ευρωπαίους φορολογούμενους-καταναλωτές; Μήπως επειδή δεν μπορούν; Επίσης, από που θα προέρχονται τα επόμενα 20 χρόνια οι πρώτες ύλες των ΑΠΕ; Μήπως αποκλειστικά από την Κίνα;
*Ο Δρ. Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος, είναι κάτοχος Διδακτορικού Διπλώματος από τη Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης.