πρωταρχικής κινητήριας δύναμης. Το μακροπρόθεσμο σχέδιο βασίζεται σε οράματα και σχέδια που σχετίζονται με το υδρογόνο σε πολλά πρόσφατα έγγραφα, συμπεριλαμβανομένου του 14ου Πενταετούς Σχεδίου (2021–2025). Η Κίνα προωθεί ολοένα και περισσότερο την παραγωγή και την κατανάλωση υδρογόνου με χαμηλότερες εκπομπές για να βοηθήσει στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών, ενώ παράλληλα απελευθερώνει την οικονομία της από τον άνθρακα.
Η ώθηση της Κίνας για καθαρό υδρογόνο είναι ένα σημαντικό βήμα στην πορεία της χώρας προς τους κλιματικούς στόχους της. Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός υδρογόνου σήμερα, με περίπου 33 εκατομμύρια τόνους (Mt), όπου το μεγαλύτερο μέρος του όγκου παράγεται από ορυκτά καύσιμα ως πρώτη ύλη σε διυλιστήρια ή χημικές εγκαταστάσεις. Η China Hydrogen Alliance έχει προτείνει ότι η ζήτηση υδρογόνου της Κίνας θα φτάσει τους 35 Mt το 2030 (τουλάχιστον 5 τοις εκατό του κινεζικού ενεργειακού εφοδιασμού) και τους 60 Mt το 2050 (10%). Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με το τελευταίο κυβερνητικό σχέδιο, η Κίνα θα παράγει 100.000 έως 200.000 τόνους υδρογόνου με βάση τις ανανεώσιμες πηγές ετησίως και θα έχει στόλο 50.000 οχημάτων με υδρογόνο έως το 2025. Σήμερα, η Κίνα είναι ήδη η Τρίτη μεγαλύτερη αγορά για ηλεκτρικά οχήματα με κυψέλες καυσίμου (FCEV ) και η πρώτη για φορτηγά και λεωφορεία κυψελών καυσίμου στον κόσμο. Η χρήση πηγών χαμηλών εκπομπών άνθρακα για την παραγωγή υδρογόνου και η χρήση καθαρού υδρογόνου σε διάφορους βιομηχανικούς τομείς θα βοηθούσε στον μετριασμό των εκπομπών άνθρακα της Κίνας. Για παράδειγμα, η κινεζική κυβέρνηση εκτιμά ότι ο στόχος της για το 2025 για το υδρογόνο με βάση τις ΑΠΕ θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα της χώρας κατά ένα έως δύο εκατομμύρια τόνους ετησίως.
Ενώ το τελευταίο σχέδιο υδρογόνου της Κίνας παρείχε ορισμένες λεπτομέρειες, έχει εγείρει επίσης πολλά ερωτήματα. Παρά τις ισχυρές προοπτικές για επέκταση της παραγωγικής ικανότητας ΑΠΕ, ο όγκος στόχος για το 2025 για το υδρογόνο με βάση τις ανανεώσιμες πηγές στην περιοχή 100.000–200.000 τόνων ετησίως είναι ιδιαίτερα μέτριος. Για παράδειγμα, η Κίνα σχεδιάζει να επεκτείνει την παραγωγική της ικανότητα από ηλιακή και αιολική ενέργεια, με στόχο να διπλασιάσει την ισχύ από σχεδόν 600 gigawatts (GW) το 2020 σε 1.200 GW έως το 2030. Επίσης, η προαναφερθείσα China Hydrogen Alliance έχει προβλέψει ότι η παραγωγή υδρογόνου με βάση τις ανανεώσιμες πηγές θα μπορούσε να φτάσει τους 100 Mt έως το 2060, αντιπροσωπεύοντας το 20% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας της Κίνας. Είναι πιθανό η Κίνα να επεκτείνει σημαντικά την παραγωγή υδρογόνου με βάση τις ανανεώσιμες πηγές μεταξύ 2025 και 2060, αλλά θα συμβαδίσει η επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με την αύξηση της ζήτησης τόσο από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας όσο και από την παραγωγή υδρογόνου;
Η έρευνα και η καινοτομία τεχνολογίας που σχετίζεται με το υδρογόνο είναι ένα αυξανόμενο επίκεντρο της κινεζικής κυβέρνησης, όπως σημειώνεται στο τελευταίο σχέδιο. Η εστίαση αντανακλά την επιθυμία της χώρας να ξεπεράσει το τρέχον έλλειμμα σε τεχνογνωσία, εμπειρία και υποδομή στην παραγωγή μορφών υδρογόνου χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Για παράδειγμα, η τρέχουσα ανταγωνιστικότητα της Κίνας έγκειται στην τεχνολογία αλκαλικής ηλεκτρόλυσης, η οποία είναι καθιερωμένη και φθηνή, αλλά πολύ λιγότερο συμβατή με διακοπτόμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από τους ηλεκτρολύτες με μεμβράνη πολυμερών ηλεκτρολυτών (PEM). Οι ηλεκτρολύτες PEM αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 10% της κινεζικής αγοράς, η οποία κατά τα άλλα κυριαρχείται από αλκαλικούς ηλεκτρολύτες. Θα αποκτήσει η Κίνα ικανότητα σε προηγμένες τεχνολογίες για να ξεπεράσει άλλες οικονομίες σε έναν αγώνα καινοτομίας που σχετίζεται με το υδρογόνο;
Ένα άλλο επίκεντρο του κινεζικού μακροπρόθεσμου σχεδίου είναι η παραγωγική ικανότητα. Από το 2020, η Κίνα αντιπροσώπευε το 8% του παγκόσμιου αποθέματος ηλεκτρολυτών και το 35% της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας εξοπλισμού και εξαρτημάτων ηλεκτρολύτη. Οι κινεζικές εταιρείες επιδιώκουν να αυξήσουν την παραγωγική τους ικανότητα ηλεκτρολύτη στα 1,5–2,5 GW το 2022, προκειμένου να προμηθεύουν τόσο τις εγχώριες όσο και τις υπερπόντιες αγορές. Θα αναδειχθεί η Κίνα ως κυρίαρχος, παγκόσμιος κατασκευαστής εξοπλισμού και εξαρτημάτων ηλεκτρολύτη, ιδιαίτερα για πιο προηγμένες τεχνολογίες; Σχετικά, θα γίνει μια παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού για τεχνολογίες υδρογόνου ένα γεωοικονομικό ζήτημα μεταξύ της Κίνας και της Δύσης με τον ίδιο τρόπο που έχουν γίνει οι αλυσίδες εφοδιασμού για άλλες τεχνολογίες καθαρής ενέργειας τα τελευταία χρόνια;
Ακόμη και ελλείψει εθνικής στρατηγικής, πολλές κρατικές επιχειρήσεις (ΚΟΕ) έχουν επενδύσει σε έργα υδρογόνου, ενώ ορισμένες τοπικές κυβερνήσεις έχουν προσδιορίσει το υδρογόνο ως βασική οικονομική προτεραιότητα ή έχουν διατυπώσει σχέδια ανάπτυξης υδρογόνου. Δεν είναι σαφές πόσες από αυτές τις επιχειρήσεις κρατικών επιχειρήσεων έχουν μακροπρόθεσμη εμπορική βιωσιμότητα ή αν πολλά από τα τοπικά σχέδια ευθυγραμμίζονται με τον τρόπο με τον οποίο οι εθνικοί πολιτικοί επιδιώκουν να διαμορφώσουν την οικονομία υδρογόνου της χώρας. Πώς επηρεάζει το μακροπρόθεσμο εθνικό σχέδιο υδρογόνου αυτές τις πολυάριθμες, ασυντόνιστες επιχειρηματικές κινήσεις;
Η κατεύθυνση, ο ρυθμός και το εύρος των προσπαθειών της Κίνας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα για υδρογόνο χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής για πολλαπλές επιπτώσεις, όχι μόνο για την κινεζική οικονομία αλλά και για την πορεία της παγκόσμιας ανάπτυξης της βιομηχανίας υδρογόνου.
*Η Jane Nakano είναι ανώτερη συνεργάτης στο Πρόγραμμα Ενεργειακής Ασφάλειας και Κλιματικής Αλλαγής στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών στην Ουάσιγκτον, D.C.
(Από csis.org)