"Ποιά Windfall Profits" Αναρωτιέται η Αγορά- Τί Κρύβεται Πίσω από τις Εξαγγελίες της Κυβέρνησης

Ποιά Windfall Profits Αναρωτιέται η Αγορά- Τί Κρύβεται Πίσω από τις Εξαγγελίες της Κυβέρνησης
του Αδάμ Αδαμόπουλου
Παρ, 6 Μαΐου 2022 - 18:25

Μια πιο προσεκτική ματιά στην εξαγγελία του Πρωθυπουργού, ότι από πρώτης Ιουλίου η Κυβέρνηση σκοπεύει να παρέμβει θεσμικά στην αγορά ενέργειας αποκαλύπτει και αναδεικνύει προκλήσεις, κινδύνους και προβλήματα

Η πρόθεσή της αφορά στην εφαρμογή ενός νέου μηχανισμού αποζημίωσης των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, επί τη βάση του πραγματικού κόστους λειτουργίας  τους, ώστε με αυτό τον τρόπο να αποσυνδεθούν από τη χονδρική τιμή ενέργειας που επηρεάζεται και καθορίζεται από τις έντονες και ακραίες διακυμάνσεις της τιμής του φυσικού αερίου.

Ωστόσο, όπως εξηγούν στο energia.gr στελέχη της αγοράς με τα οποία επικοινωνήσαμε, το ενδεχόμενο παρέμβασης στον τρόπο με τον οποίο καθορίζεται η χονδρεμπορική τιμή του ηλεκτρισμού προκειμένου να συμπιεστεί δεν αποτελεί τον ιδανικό τρόπο για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του υψηλού  κόστους της ενέργειας. Οι απόψεις τους συμπλέουν με το πόρισμα πρόσφατης έκθεσης του Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER), στο οποίο τονίζεται πως ένας παραπλήσιος μηχανισμός που θα επιβάλει ανώτατο όριο στις τιμές δεν μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα, αλλά μπορεί να αποτελέσει λύση αποτροπής κρίσεων σε μεταγενέστερο χρόνο και αφού πρώτα  υπάρξει η κατάλληλη προεργασία. Εκτός αυτού, εμπεριέχει σοβαρούς κινδύνους τόσο για την λειτουργία της χονδρεμπορικής αγοράς καθαυτής, όσο και για την ευρωστία του προϋπολογισμού σε βάθος διετίας.

Oι ίδιοι προχωρούν ένα βήμα περισσότερο και τάσσονται κατά των παρεμβάσεων στην αγορά του Target Model, καθώς υποστηρίζουν ότι είναι πολύ πιθανό να επιφέρουν στρεβλώσεις. Ως μία από αυτές θεωρούν τη στρέβλωση που μπορεί να προκληθεί στις τιμές παραγωγού σε μια αγορά, όπως η ελληνική, που είναι coupled με τις αντίστοιχες της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. Σε περίπτωση επιβολής πλαφόν, οι ακριβότερες γειτονικές αγορές με τις οποίες είμαστε διασυνδεδεμένοι, θα οδηγήσουν νομοτελειακά σε μαζικές εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από τους εγχώριους καθετοποιημένους παρόχους. Το πλαφόν θα είχε νόημα και πραγματικά οφέλη εάν επιβαλλόταν σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ή τουλάχιστον από τις ως άνω δύο χώρες, εξηγούν.

Ο δε ACER αναφέρει με τη σειρά του ότι ο τρόπος με τον οποίο καθορίζονται οι τιμές σήμερα, αποτελεί την καλύτερη επιλογή και θυμίζει πως χάρη σε αυτόν μετριάστηκε το κόστος του ρεύματος το 2021. 

Σε ό,τι αφορά δε στο έτερο στοιχείο των πρωθυπουργικών εξαγγελιών, ήτοι, περί φορολόγησης των λεγόμενων υπερκερδών των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, οι παράγοντες της αγοράς με τους οποίους συνομίλησε το portal, υποστηρίζουν πως τέτοια “windfall profits” απλά δεν υπάρχουν στην ελληνική αγορά ενέργειας. Κατά τους ίδιους κύκλους, η αναγκαστική φορολόγηση κερδών, ιδίως των μονάδων φυσικού αερίου αντιβαίνει στους κανόνες που θέσπισε η Ε.Ε. καθώς θεωρούνται marginal μονάδες που δεν μπορούν να διαθέτουν υπέρμετρα κέρδη ως εκ της λειτουργίας τους, σε αντίθεση με μονάδες που χρησιμοποιούν άλλες τεχνολογίες και καύσιμα. Τονίζουν δε πως επουδενί θα πρέπει να υπάρξει αναδρομική φορολόγηση των ηλεκτροπαραγωγών.

Η Κυβέρνηση θεωρεί από την πλευρά της πως με αυτό τον τρόπο θα ανακτήσει το σύνολο των απρόσμενων κερδών που έχουν αποκομίσει οι ηλεκτροπαραγωγοί, αλλά και έχουν κατευθυνθεί στον ΕΛΑΠΕ (εκτιμώνται στα 1,630 δισ. ευρώ για το επόμενο εξάμηνο), τα οποία, από κοινού με τις επιδοτήσεις από τον προϋπολογισμό και το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης θα προσεγγίσουν τα 3,2 δισ. ευρώ. Η κρατική παρέμβαση στις αγορές χονδρικής και λιανικής ηλεκτρικής ενέργειας, συνιστά ένα έμμεσο πλαφόν, σύμφωνα με τον Κώστα Σκρέκα, Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που θα σταθεροποιήσει τις τιμές καταναλωτή.