Το παγκόσμιο οικονομικό τοπίο αλλάζει –και πολύ γρήγορα. Μέχρι το 2025, η Κίνα θα είναι η δεύτερη μετά τις ΗΠΑ οικονομική δύναμις στον κόσμο και το 2040 θα έχει αναρριχηθεί στην πρώτη θέση. Ο μεγάλος κίνδυνος για τον ελεύθερο κόσμο είναι ότι η Κίνα θα δημιουργήσει τον νέο ολοκληρωτισμό.
Θα ακολουθείται δε από την Ινδία –μία χώρα η οποία θα είναι αυτή με τον μεγαλύτερο πληθυσμό στον κόσμο. Επίσης, στα επόμενα 17 χρόνια, η Νότιος Κορέα, η Ρωσία, η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Αυστραλία, το Μεξικό και ο Καναδάς θα είναι στην πρώτη δεκάδα των ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη μας –στον οποίον η Ευρώπη θα έχει χάσει σημαντικό έδαφος.
Δυστυχώς, η Γηραιά Ήπειρος, από το 25% του παγκοσμίου Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος (ΑΕΠ) το οποίο αντιπροσωπεύει σήμερα, θα έχει πέσει στο 15% περίπου το 2025, με τις ανάλογες αρνητικές επιπτώσεις από πλευράς συμμετοχής στο παγκόσμιο εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών. Οι προοπτικές αυτές κάθε άλλο παρά ευνοϊκές είναι για την –και δημογραφικώς γηράσκουσα– Ευρώπη, η οποία αδυνατεί να επιλύσει και σοβαρά για την λειτουργία της θεσμικά προβλήματα.
Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν είναι διόλου εξωπραγματική η πρότασις της κ. Αγγελας Μέρκελ, για την δημιουργία ενιαίας διατλαντικής αγοράς, η οποία έγινε στο πλαίσιο επισκέψεώς της στις ΗΠΑ τον περασμένο χρόνο, με την ευκαιρία της γερμανικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Σήμερα, παρά τις ανερχόμενες νέες οικονομικές δυνάμεις στην διεθνή οικονομία, η ΕΕ, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς καλύπτουν το 60% περίπου του παγκοσμίου ΑΕΠ και αντιπροσωπεύουν το 46% του διεθνούς εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών. Συνιστούν, έτσι, την μεγαλύτερη οικονομική ζώνη στον κόσμο, με δύο νομίσματα –το δολλάριο και το ευρώ– να είναι πολύ ισχυρά από αποταμιευτικής πλευράς.
Όπως παρατηρούν Ευρωπαίοι και Αμερικανοί ειδικοί, υπάρχουν πολύ μεγάλες και αναξιοποίητες δυνατότητες για διμερείς οικονομικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των υπερατλαντικών της εταίρων. Τα μη δασμολογικής μορφής εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές εξακολουθούν να υφίστανται σε πολλούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητος και η κατάργησή τους μπορεί να ωφελήσει ακόμη περισσότερο τις ενδιαφερόμενες χώρες και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Έχοντας αυτό κατά νου, η Γερμανίδα καγκελλάριος έχει αναγάγει σε στοιχείο προτεραιότητος την δημιουργία ενιαίας διατλαντικής αγοράς και ακόμη προσφάτως τόνιζε ότι η τελευταία πρέπει να γίνει αντικείμενο σοβαρού προβληματισμού από τις ηγετικές ευρωπαϊκές πολιτικές ηγεσίες. Είναι δε γεγονός ότι Ευρώπη και Αμερική έχουν πολλά κοινά σημεία μεταξύ τους, τα οποία μπορούν να διευκολύνουν σε μεγάλο βαθμό μία νέα μεταξύ τους προσέγγιση, πέρα από τους παραδοσιακούς δεσμούς και συνεργασίες στον τομέα της ασφάλειας.
Πληθώρα βιομηχανικών κλάδων θα αποκομίσει σημαντικά οφέλη από την ανάπτυξη ισχυρότερων δεσμών μεταξύ των δύο περιοχών. Λόγου χάρη, πρόσφατες μελέτες καταδεικνύουν ότι μία πλήρως απελευθερωμένη αγορά αερομεταφορών θα αυξήσει την παραγωγή του συγκεκριμένου κλάδου ως συνόλου –αεροπορικές εταιρείες, κατασκευαστές αεροσκαφών, προμηθευτές, αεροδρόμια– κατά 9 δις δολλάρια ετησίως. Ομοίως, ο συντονισμός των αγορών αξιογράφων μπορεί να περιορίσει το κόστος συναλλαγών κατά 60%. Η μεγαλύτερη συνεργασία μπορεί επίσης να οδηγήσει στην εναρμόνιση των κανονισμών για τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (IFRS) και για τις Γενικώς Αποδεκτές Αρχές Λογιστικής (GAAP), προσφέροντας και ευκολότερη πρόσβαση στις χρηματιστηριακές αγορές των ΗΠΑ.
Πολύ σημαντικές είναι και οι δυνατότητες συνεργασίας στον τομέα της ψυχαγωγίας, ο οποίος, μαζί με τις ασφάλειες, εξελίσσεται σε παγκόσμια κορυφαία οικονομική δραστηριότητα. Εξάλλου, η ψηφιοποίηση πολλών λειτουργιών της καθημερινής μας ζωής και οι ταχύτατες μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα αυτόν, αφ’ ενός, διευκολύνουν μία νέα ευρω-αμερικανική προσέγγιση και, αφ’ ετέρου, την καθιστούν κάτι περισσότερο από απαραίτητη.
Το όλο θέμα έγκειται πλέον στην απαραίτητη πολιτική στήριξη την οποία μπορεί να έχει μία τέτοια προσπάθεια σε μία νέα παγκόσμια οικονομική και πολιτική πραγματικότητα. Στις νέες γεωπολιτικές και γεωοικονομικές συνθήκες, Ευρώπη και Αμερική είναι υποχρεωμένες να συνεργασθούν στενά, διότι, κατά την γνώμη μας, μία τέτοια συνεργασία θα είναι προωθητική και της έννοιας της δημοκρατίας σε περισσότερες από ό,τι σήμερα χώρες του κόσμου.
Όπως είναι γνωστό, η απουσία μέχρι σήμερα πολιτικής στήριξης στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και τα εξ αυτής της ελλείψεως προκύπτοντα έλλειμμα ενημερώσεως των πολιτών και έλλειμμα διαφάνειας, έχουν οδηγήσει σε αποτυχία πολλές προσπάθειες οι οποίες προηγήθηκαν για την επίτευξη ευρω-αμερικανικών συμφωνιών. Αποτυχίες, βεβαίως, για τις οποίες δεν είναι άμοιρος ευθυνών και ο αντιαμερικανισμός στην Ευρώπη –απότοκος κατά κύριο λόγο της φαιοκόκκινης προπαγάνδας, αλλά και σοβαρών συμπλεγμάτων κατωτερότητος έναντι των ΗΠΑ κάποιων το πάλαι ποτέ ισχυρών ευρωπαϊκών αποικιοκρατικών δυνάμεων.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 03/04/2008)