Δυστυχώς δεν υπάρχουν σοβαρές συγκριτικές αναφορές μεταξύ του συνολικού ενεργειακού κόστους (ερευνητικό, κατασκευαστικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό) και της ενεργειακής απόδοσή τους, ενώ η κάθε μέθοδος έχει τους υποστηρικτές της. Μορφές ενέργειας χαμηλότερης απόδοσης, όπως η ηλιακή ή η αιολική ενέργεια, μπορεί να συμβάλουν, αλλά όχι να καλύψουν, τις παγκόσμιες ανάγκες. Το μεγάλο πρόβλημα με τις πηγές χαμηλής ενεργειακής απόδοσης είναι ότι η καθαρή ενέργειά τους είναι χαμηλή, δηλαδή απαιτούν ένα μεγάλο ποσοστό εισερχόμενης ενέργειας, για να αποδώσουν κάποια εξερχόμενη ενέργεια, σε αντίθεση με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τα οποία έχουν υψηλές καθαρές ενεργειακές τιμές.
Η μετάβαση από ορυκτά καύσιμα σε μια πηγή χαμηλότερης ενεργειακής απόδοση, θα ασκήσει περαιτέρω πίεση χρήσης σε άλλες εναπομένουσες πηγές ενέργειας παγκοσμίως, όπως το ξύλο και ο άνθρακας. Το βλέπουμε ήδη να γίνεται στην Ευρώπη και ειδικά στη Γερμανία, η οποία αντιμετωπίζει ίσως το οξύτερο πρόβλημα, λόγω των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας και κατ’ επέκταση της ρωσικής απόφασης να διακόψει την παροχή φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1.
Η έστω και πρόσκαιρη(;) επιστροφή στον άνθρακα θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω πιέσεις στους επιφανειακούς και υπόγειους πόρους με ισχυρό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, απρόβλεπτο σήμερα από διεθνείς και εθνικούς οργανισμούς. Η ενέργεια από πυρηνική σχάση δεν είναι η απάντηση αντικατάστασης του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, που παρέχει σήμερα στον κόσμο το 60% των ενεργειακών πόρων.
Εναλλακτικές μορφές ενέργειας
Η πυρηνική ενέργεια σχάσης παρέχει σήμερα το 5,6% των ενεργειακών πόρων και η ανάπτυξή της θα απαιτούσε σήμερα τεράστιες επενδύσεις υποδομών και ασφάλειας, αλλά και την κατανάλωση τεράστιων ποσοτήτων εισερχόμενης ενέργειας υψηλής απόδοσης, σε μια περίοδο που οι καθημερινές πρακτικές ανάγκες των αναπτυσσόμενων χωρών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο αυξάνονται.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένα γραμμάριο ουράνιου 235 απελευθερώνει ενέργεια που ισοδυναμεί με αυτήν πολλών τόνων άνθρακα, αλλά η σχάση για παραγωγή ηλεκτρισμού σε εγκαταστάσεις μικρής κλίμακας εξακολουθεί να βρίσκεται πιο κοντά στην επιστημονική φαντασία. Κι αυτό, παρότι οι εργαστηριακές έρευνες –υποστηριζόμενες από διεθνή χρηματοδότηση– παρουσιάζουν κάποια ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπήρξε στις αρχές της δεκαετίας του 2010 για την συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας για βιομηχανική και οικιακή χρήση (πχ. το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ARCHER, Advanced High Temperature Reactors).
Σε αντίθεση με μορφές ενέργειας όπως η πυρηνική σχάση, η πυρηνική σύντηξη δεν παράγει μακροπρόθεσμα ραδιενεργά απόβλητα, ή αέρια θερμοκηπίου. Θα επέτρεπε, λοιπόν, την παράγωγή τεράστιας ποσότητας καθαρής ενέργειας, από συγχώνευση των ισοτόπων του υδρογόνου, του δευτέριου (βρίσκεται σε αφθονία στους ωκεανούς) και του τρίτιου (προέρχεται από την επεξεργασία του λιθίου 6).
Ο Γιάννης Μπασιάς είναι ενεργειακός αναλυτής και τέως Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ)
(η συνέχεια στο slpress.gr)