Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βάλντις Ντομπρόφσκις, έστειλε το μήνυμα ότι οι χώρες της Ε.Ε. μπορούν να χρησιμοποιήσουν 225 δισ. ευρώ σε δάνεια, που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί, από το Ταμείο Ανάκαμψης, προκειμένου να αντιμετωπίσουν προβλήματα ενεργειακής φύσης και άλλες προκλήσεις που έχουν ως αφετηρία τον πόλεμο Ρωσίας - Ουκρανίας.
«Οι χώρες - μέλη μπορούν να ζητήσουν δάνεια για τη χρηματοδότηση πρόσθετων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων - συμπεριλαμβανομένων αυτών που έχουν ήδη υιοθετήσει στα εθνικά τους σχέδια», τόνισε ο Ντομπρόφσκις, μιλώντας στην οικονομική επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου. Προσέθεσε δε ότι τα δάνεια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή κρίση, όπως και για τη χρηματοδότηση μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του REPowerEU, σχεδίου για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο.
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε ακόμη ότι οι κυβερνήσεις ενδεχομένως να τροποποιήσουν τα ήδη εγκεκριμένα σχέδια δαπανών τους επειδή ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αλλάξει τις περιστάσεις. Υπογράμμισε δε ότι οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών της Ε.Ε. μπορούν να ζητήσουν τροποποίηση των σχεδίων τους εάν δεν είναι σε θέση να διεκπεραιώσουν τις προγραμματισμένες επενδύσεις εξαιτίας της υπερβολικής μεταβλητότητας στις αγορές ή έλλειψης πρώτων υλών.
Μπορούν επίσης να κάνουν αλλαγές, επειδή τα ποσά που κάθε χώρα πρόκειται να λάβει έχουν προσαρμοστεί ελαφρώς, μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων του 2021 για τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ τους. «Οιαδήποτε προτεινόμενη αναθεώρηση θα πρέπει να είναι στοχευμένη και καλά δικαιολογημένη. Δεν θα πρέπει να αλλοιώσουν τη συνέχεια της υλοποίησης και τη συνολική φιλοδοξία του σχεδίου», εξήγησε.
Η πρόταση της Κομισιόν
Υποχρεωτικούς στόχους μείωσης της χρήσης ενέργειας -ένα βήμα προς την επιβολή δελτίου-, σε συνδυασμό με μέτρα για διοχέτευση μέρους των κερδών των ενεργειακών εταιρειών προς τους καταναλωτές αναμένεται να προτείνει η Κομισιόν.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης θα παρουσιάσει το πακέτο μέτρων την Τετάρτη, χωρίς ωστόσο να υπάρχει σύγκλιση από όλες τις χώρες της Ε.Ε., γεγονός που καθιστά αμφίβολη την επικύρωσή του. Οι βαθιές διαφορές που αναδύθηκαν στην έκτακτη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. την προηγούμενη Παρασκευή δυσκολεύουν την επίτευξη συμφωνίας και στο πλαίσιο αυτό οι κυβερνήσεις είναι πολύ πιθανόν να ζητήσουν αλλαγές στο σχέδιο της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Το αρχικό σχέδιο ήταν σαφώς πιο φιλόδοξο, καθώς αποσύρθηκε από το τραπέζι η αμφιλεγόμενη ιδέα επιβολής πλαφόν στην τιμή του εισαγόμενου ρωσικού φυσικού αερίου. Επίσης, το σχέδιο για αντιμετώπιση της κρίσης ρευστότητας στις αγορές ενέργειας, οι οποίες πιέζονται από margin calls αξίας πολλών τρισεκατομμυρίων ευρώ, που έτυχε ευρείας υποστήριξης την προηγούμενη εβδομάδα, εξετάζεται τώρα ξεχωριστά, σύμφωνα με το Bloomberg.
Εάν πάντως το σχέδιο της Φον ντερ Λάιεν για μείωση της ζήτησης περάσει από τις χώρες-μέλη, τότε θα αποτελέσει ένα πρώτο ριζικό βήμα για περιορισμό της κατανάλωσης με μέτρα που ισοδυναμούν με δελτίο, χωρίς ωστόσο να είναι σύμφωνες ακόμη όλες οι χώρες-μέλη. Ας δούμε τι ακριβώς προτείνει η Κομισιόν:
*** Δύο στόχους για μείωση της ζήτησης. Αντικειμενικός στόχος για μείωση της συνολικής κατανάλωσης και υποχρεωτικός στόχος για μείωση της ζήτησης στις ώρες αιχμής. Ο υποχρεωτικός στόχος για τις ώρες αιχμής προβλέπει την επιλογή 3 έως 4 ωρών για κάθε ημέρα της εβδομάδας. Προβλέπει επίσης και κάποιες ώρες, στη διάρκεια των οποίων η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες θα είναι χαμηλή.
*** «Έκτακτη και προσωρινή» εισφορά αλληλεγγύης σε εταιρείες πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα και διυλιστήρια με βάση τα επιπλέον κέρδη τους. Ο φόρος αυτός θα βασίζεται στα προ φόρων κέρδη των παραπάνω εταιρειών για το δημοσιονομικό έτος 2022 που είναι υψηλότερα από τον μέσο όρο των προ φόρων κερδών για την τριετία, αρχής γενομένης από το 2019.
*** Επιβολή ορίου στα υπερβάλλοντα κέρδη των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από άλλες πηγές πέραν του φυσικού αερίου, μέσω περιορισμού των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τεχνολογίες όπως ανανεώσιμες, λιγνίτη ή πυρηνική ενέργεια. Το πλαφόν θα οριστεί σε ένα επίπεδο τέτοιο που θα αποφεύγεται «κάθε κίνδυνος για τη διαθεσιμότητα και την κερδοφορία των υφιστάμενων μονάδων» και επενδύσεων. Θα ισχύει μόνο για τα έσοδα της αγοράς και θα αποφεύγεται η στόχευση παραγωγών που χρειάστηκε να αντισταθμίσουν τα έσοδά τους σε τιμή κάτω από το επίπεδο του ανώτατου ορίου.
Η μεγάλη πρόκληση είναι η εύρεση πανευρωπαϊκής λύσης που να ταιριάζει σε όλες τις χώρες-μέλη και στις ποικίλες πηγές ενέργειάς τους. Σε ένα πρώτο βήμα το προσχέδιο θα πρέπει να εγκριθεί από τους επιτρόπους της Ε.Ε. σήμερα Τρίτη, προτού η πρόεδρος της Κομισιόν παρουσιάσει τις λεπτομέρειες στην αυριανή ομιλία της στο Ευρωκοινοβούλιο. Εν συνεχεία, εμπειρογνώμονες από τις εθνικές κυβερνήσεις θα αρχίσουν τη διαπραγμάτευση των προτάσεων και όταν επιτευχθεί σύγκλιση απόψεων το πακέτο θα εγκριθεί από τους αρμόδιους υπουργούς. Η τσεχική κυβέρνηση, που έχει την προεδρία της Ε.Ε., ευελπιστεί σε μια τελική συμφωνία έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, αν και διπλωματικοί κύκλοι θεωρούν ότι θα χρειαστεί παρέμβαση των Ευρωπαίων ηγετών. Μία πρώτη άτυπη σύνοδος της Ε.Ε. είναι στις 6-7 Οκτωβρίου στην Πράγα και μία ακόμη στις Βρυξέλλες στις 20-21 Οκτωβρίου.
Δύο κατώτατους μισθούς «τρώνε» οι ανατιμήσεις
Στο μεταξύ και ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, με δύο κατώτατους μισθούς έχουν επιβαρυνθεί οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα λόγω των τιμών του ρεύματος και του φυσικού αερίου, που έχουν καταγράψει αύξηση 38% σε ετήσια βάση, σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Τα στοιχεία αυτά δόθηκαν στη δημοσιότητα από τη Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων. Σύμφωνα με τη ΓΣΕΕ, από την ίδια έρευνα προκύπτει ότι η Ελλάδα, μαζί με την Εσθονία είναι οι χώρες όπου οι εργαζόμενοι, μετά την Τσεχία, χρειάζονται τις περισσότερες ημέρες εργασίας για να πληρώσουν τους ετήσιους λογαριασμούς ρεύματος.
Ο μέσος ετήσιος λογαριασμός ενέργειας είναι πλέον μεγαλύτερος από τους μηνιαίους μισθούς των χαμηλόμισθων εργαζομένων στην πλειονότητα των κρατών-μελών της Ε.Ε., σύμφωνα με ανάλυση της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC).
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")