Η Αναποτελεσματικότητα των Κυρώσεων

Οι πρόεδροι των Ηνωμένων Πολιτειών χρησιμοποιούν συχνά τις οικονομικές κυρώσεις ως μοχλό γεωπολιτικής πίεσης εναντίον χωρών με τις οποίες βρίσκονται σε σύγκρουση, αλλά δεν έχουν φθάσει σε πραγματική ανταλλαγή πυρών. Οι περιορισμοί που επέβαλαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι βασικοί Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους μετά την εισβολή του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο, ήταν εξαιρετικά εκτεταμένοι. Ωστόσο, ενώ οι κυρώσεις μπορούν να προκαλέσουν σοβαρό οικονομικό αντίκτυπο, η Ιστορία δείχνει ότι δεν έχουν σημαντική πολιτική επίπτωση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες «πάγωσαν» τα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας της χώρας που κατείχε η δική τους αντίστοιχη, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Το δίκτυο συναλλαγών ονόματι SWIFT, που διευκολύνει τις παγκόσμιες χρηματοοικονομικές ροές, απέκλεισε πολλές ρωσικές τράπεζες. Η Αμερική και η Ευρωπαϊκή Ενωση ανακοίνωσαν απαγορεύσεις επί του εμπορίου με ρωσικό πετρέλαιο

energia.gr
Σαβ, 1 Οκτωβρίου 2022 - 10:43

Εν τω μεταξύ, οι Αρχές επέβαλαν στοχευμένες κυρώσεις σε εκατοντάδες Ρώσους ιδιώτες, εταιρείες αμυντικού υλικού και μεταφορών, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τεχνολογικούς ομίλους και ενεργειακούς. Οι περιορισμοί δεν ήταν καθολικοί. Μεγάλες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων της Κίνας και της Ινδίας, αρνήθηκαν να τους υποστηρίξουν.

Ακόμη κι έτσι, οι οικονομικές επιπτώσεις ήταν άμεσες. Η αξία του εθνικού νομίσματος υποχώρησε από 74 ρούβλια έναντι του δολαρίου ΗΠΑ σε 135 στις αρχές Μαρτίου, αλλά ανέκαμψε στα προπολεμικά επίπεδα έπειτα από ενέργειες της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας. Ο ετήσιος πληθωρισμός ξεπερνά το 14%, αν και τον Μάρτιο είχε εκτιναχθεί στο 18%. Οι ξένοι επενδυτές έχουν εγκαταλείψει το έδαφος της Ρωσίας. Πάνω από 1.000 εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Citigroup, McDonald’s, H&M, Ikea και άλλων πολλών, έχουν ήδη αποσυρθεί, ενώ το ΔΝΤ προβλέπει πως η οικονομία της Ρωσίας θα συρρικνωθεί κατά 6% φέτος. Πάντως, ενώ η αγωνία του Πούτιν για την οικονομία της χώρας του είναι πραγματική, το σοκ του πολέμου ώθησε επίσης ανοδικά τις τιμές της ενέργειας. Το κόστος ενός βαρελιού πετρελαίου αυξήθηκε πάνω από τα 100 δολάρια και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, ενώ οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου υπερτριπλασιάστηκαν. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η Ρωσία είχε έσοδα 158 δισ. ευρώ από εξαγωγές ορυκτών καυσίμων το πρώτο εξάμηνο του 2022, σύμφωνα με το Κέντρο Ερευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, αμβλύνοντας τον αντίκτυπο των κυρώσεων.

Βεβαίως, η μη καθολική εφαρμογή των κυρώσεων κατά της Ρωσίας ροκανίζει και την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων. Η Κίνα και η Ινδία αγοράζουν ρωσικό αργό με έκπτωση, προσφέροντας μια ζωτικής σημασίας οικονομική και χρηματοοικονομική σωτηρία στο καθεστώς Πούτιν. Οταν πρόκειται για τις γεωπολιτικές επιπτώσεις των κυρώσεων, η Ιστορία υποδηλώνει ότι οι αμερικανικοί περιορισμοί ούτε προκαλούν αλλαγή καθεστώτος ούτε αντιστρέφουν τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας του κράτους-στόχου. Λόγου χάριν, οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της Κούβας έχουν τεθεί σε ισχύ από τότε που η κυβέρνηση Κένεντι τις επέβαλε, το 1962. Ωστόσο, 60 χρόνια τώρα η ίδια σοσιαλιστική ηγεσία διοικεί τη χώρα. Η υποστήριξη από ευρωπαϊκά και άλλα κράτη σήμαινε ότι οι κυρώσεις δεν ήταν ποτέ καθολικές και δεν πέτυχαν τους στόχους τους, παρά το γεγονός ότι έβλαψαν την οικονομία της Κούβας και ώθησαν πολλούς μορφωμένους και ειδικευμένους εργάτες να εγκαταλείψουν το νησί. Ο Αμερικανός πρόεδρος Κάρτερ επέβαλε κυρώσεις στο Ιράν μετά την επανάσταση του 1979. Σήμερα οι Ιρανοί είναι φτωχότεροι, λιγότερο υγιείς και η οικονομία τους είναι αποδυναμωμένη. Το καθεστώς του Ιράν και οι στόχοι εθνικής ασφάλειας, όμως, παραμένουν αμετάβλητα.

(των Γουiλιαμ Ροουντς, Στιουαρτ Μακιντος / Reuters Breakingviews - από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")