Ο Ενεργειακός Πόλεμος του Πούτιν σε Αδιέξοδο

Ο ενεργειακός πόλεμος του Βλαντιμίρ Πούτιν ξαφνικά εξελίσσεται τόσο καλά όσο και η «ειδική στρατιωτική του επιχείρηση». Δηλαδή όχι πολύ καλά. Αφού προκάλεσε χάος και φόβο, εργαλειοποιώντας την προμήθεια ενέργειας, κυρίως φυσικού αερίου, στις χώρες που υποστηρίζουν την Ουκρανία, ο Πούτιν βρίσκεται τώρα σε άμυνα μετρώντας τις πληγές του, και εμφανιζόμενος ως να τον έχουν ξεπεράσει οι εξελίξεις. Ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο. Τις τελευταίες εβδομάδες οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν πέσει κατακόρυφα, ενώ το ρωσικό πετρέλαιο που προμηθεύει τώρα στις διεθνείς αγορές, αυτές που δεν επηρεάζονται από το εμπάργκο των ΗΠΑ και της ΕΕ, πωλούνται σε τόσο μεγάλες εκπτώσεις που έχουν αρχίσει να δημιουργούν έλλειμμα στον κρατικό προϋπολογισμό ενώ αποδυναμώνονται  τα λειτουργικά περιθώρια των εταιρειών

energia.gr
Παρ, 10 Φεβρουαρίου 2023 - 18:26

Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου μειώθηκαν απότομα από τον Δεκέμβριο και βρίσκονται πλέον στην περιοχή των 50 έως 60 ευρώ ανά MWh ενώ μέχρι πρόσφατα διαπραγματεύοντο κοντά στα 150 ευρώ / MWh, έχοντας κορυφωθεί το περασμένο καλοκαίρι πάνω από τα 300 ευρώ / MWh. Ακόμη και σήμερα, οι τιμές του φυσικού αερίου είναι σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, καθώς είναι περίπου στο διπλάσιο που κάποτε θα θεωρούσαμε υψηλό σε έναν κανονικό χειμώνα. Οι εκτεταμένες ελλείψεις και κάποτε φόβιζαν, δεν έχουν υλοποιηθεί και χάρη σε έναν συνδυασμό μέτρων που λήφθηκαν πέρυσι την άνοιξη η Ευρώπη μπόρεσε να αντέξει στον ενεργειακό πόλεμο του Κρεμλίνου. Η χαμηλότερη κατανάλωση φυσικού αερίου, η στροφή της βιομηχανίας σε εναλλακτικά καύσιμα και κυρίως οι μαζικές εισαγωγές LNG -με την ΕΕ να έχει υπερδιπλασιάζει τις παραδόσεις LNG τους τελευταίους 12 μήνες- επέτρεψαν στους διαχειριστές να πληρώσουν τις υπόγειες αποθήκες αερίου και έτσι να παρέχουν επαρκείς προμήθειες σε οικιακούς και εμπορικούς καταναλωτές. Ο ήπιος καιρός του περασμένου φθινοπώρου και του τρέχοντος χειμώνα πρόσφερε στις ενεργειακές εταιρείες ένα επιπλέον μπόνους και συνέβαλε στη διατήρηση των κανονικών ροών τόσο σε πετρέλαιο όσο και σε φυσικό αέριο.

Στην περίπτωση του πετρελαίου, οι κυρώσεις των G7 και της ΕΕ για το αργό πετρέλαιο που πωλείται υψηλότερα των 60 δολαρίων ανά βαρέλι και εφαρμόζεται από τις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου, έχει αρχίσει να επηρεάζει αρνητικά τα έσοδα της Ρωσίας από τις διεθνείς εξαγωγές πετρελαίου. Το κάποτε αποκαλούμενο «ηλίθιο» ανώτατο όριο από τον Πούτιν αρχίζει να προκαλεί εκτεταμένη ανησυχία μεταξύ των ανώτερων κλιμάκιων της ρωσικής ιεραρχίας, συμπεριλαμβανομένης της κεντρικής τράπεζας, καθώς βλέπουν να δημιουργείται ένα διευρυνόμενο έλλειμμα στον κρατικό προϋπολογισμό. Με τις τιμές του πετρελαίου να πέφτουν και το κόστος του πολέμου να αυξάνεται με το εμπορικό έλλειμμα της Ρωσίας πέρυσι να φθάνει στο 2,3 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, ο Πούτιν και οι αξιωματούχοι του βλέπουν έντρομοι οικονομικούς κινδύνους μπροστά τους.

Παρόλο που η Ρωσία έχει διατηρήσει υψηλό επίπεδο εξαγωγών πετρελαίου σε εναλλακτικούς αγοραστές όπως η Βουλγαρία και η Ουγγαρία (προς το παρόν εξαιρούνται από τις Ευρωπαϊκές κυρώσεις) και στις ασιατικές αγορές, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της Ινδίας, τέτοιο πετρέλαιο πωλείται με τεράστιες εκπτώσεις καθώς οι αγοραστές ρωσικού αργού απαιτούν όλο και καλύτερες τιμές πάνω στην τιμή του Brent. Οι εκπτώσεις του περασμένου έτους στέρησαν από τη Μόσχα περίπου 50 δισ. δολάρια, που ισοδυναμεί με το 12% των προγραμματισμένων εσόδων της. Στα 30 έως 35 δολάρια, η διαφορά μεταξύ της τιμής του Brent και των Urals, του κορυφαίου ρωσικού μείγματος, είναι τώρα 10 φορές μεγαλύτερη από ό,τι πριν από την εισβολή τον περασμένο Φεβρουάριο!

Με τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο να αντιστοιχούν περίπου στο 40 τοις εκατό του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού, η μεγαλύτερη πρόκληση για τα σχέδια της Ρωσίας για τη διατήρηση της πολεμικής της προσπάθειας κατά της Ουκρανίας, είναι ο συνδυασμός της αυξανόμενων έκπτωσεων στην πώληση πετρελαίου και αερίου και της πτώσης των τιμών της ενέργειας. Αλλά η εργαλειοποιημένη ενεργειακή στρατηγική της Ρωσίας φαίνεται τώρα να τρέχει με δανεικό χρόνο. Για τη Μόσχα οι υψηλότερες τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου το περασμένο έτος υπεραντιστάθμισαν την μείωση των πωλήσεων, μια κατάσταση που είναι απίθανο να επαναληφθεί εφέτος. Φαίνεται τώρα ότι οι δυτικές κυρώσεις έχουν ουσιαστικά μειώσει στο μισό την τιμή που μπορεί να εισπράττει η Μόσχα για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της, πλήττοντας τον προϋπολογισμό του Κρεμλίνου και δημιουργώντας ένα οικονομικό και πολιτικό αδιέξοδο.