Φατίχ Μπιρόλ, ΙΕΑ: Ο Ενεργειακός Πόλεμος της Ευρώπης με τη Ρωσία Δεν Έχει Τελειώσει – Ο Επόμενος Χειμώνας Μπορεί να Αποδειχθεί Μεγαλύτερη Πρόκληση

Φατίχ Μπιρόλ, ΙΕΑ: Ο Ενεργειακός Πόλεμος της Ευρώπης με τη Ρωσία Δεν Έχει Τελειώσει – Ο Επόμενος Χειμώνας Μπορεί να Αποδειχθεί Μεγαλύτερη Πρόκληση
του Δημήτρη Φάρου
Πεμ, 23 Φεβρουαρίου 2023 - 15:03

Ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας προειδοποίησε ότι η Ευρώπη δεν έχει κερδίσει ακόμη τον ενεργειακό της πόλεμο με τη Ρωσία παρά τη μεγάλη πτώση των τιμών του φυσικού αερίου, ενώ προέτρεψε τις κυβερνήσεις να παραμείνουν εστιασμένες στη διατήρηση και την ενίσχυση των προμηθειών. Όπως επισήμανε ο Φατίχ Μπιρόλ, αν και η ΕΕ έχει, σε μεγάλο βαθμό, αποφύγει μιας πλήρους κλίμακας ενεργειακή κρίση μετά την εργαλειοποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η οποία κάποτε είχε πυροδοτήσει φόβους για εκτεταμένες ελλείψεις και διακοπές ρεύματος, ο επόμενος χειμώνας θα μπορούσε να αποδειχθεί μεγαλύτερη πρόκληση εάν ο καιρός στη Γηραιά Ήπειρο είναι ψυχρότερος από εφέτος

«Η Ρωσία έπαιξε το ενεργειακό χαρτί και δεν κέρδισε ...αλλά θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι η Ευρώπη έχει ήδη κερδίσει την ενεργειακή μάχη», δήλωσε ο Μπιρόλ μιλώντας στους Financial Times. «Νομίζω ότι η Ευρώπη έκανε καλή δουλειά, [η στρατηγική της] είχε μεγάλη επιτυχία. Αλλά το να έχεις υπερβολική αυτοπεποίθηση για τον επόμενο χειμώνα είναι επικίνδυνο και είναι καιρός να συνεχίσουμε και να εντείνουμε τις προσπάθειες για το 2023». Οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου μειώθηκαν έως και 85% από τότε που ξεπέρασαν τα 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα τον Αύγουστο, αγγίζοντας επίπεδα-ρεκόρ, καθώς οι προσπάθειες για προμήθεια από εναλλακτικές πηγές, η διατήρηση των υπαρχουσών προμηθειών και ο ζεστός καιρός άφησαν άφθονο φυσικό αέριο στις αποθήκες ενώ πλησιάζει το τέλος του χειμώνα.

Αυτό οδήγησε ορισμένα στελέχη της βιομηχανίας να δηλώσουν ότι η Μόσχα έχει ήδη χάσει τον ενεργειακό πόλεμο που εξαπέλυσε με στόχο την αποδυνάμωση την υποστήριξη της Δύσης προς την Ουκρανία, καθώς πλησιάζει η πρώτη επέτειος της εισβολής της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου.Ο Μπιρόλ σημείωσε ότι, ενώ η Ευρώπη είχε «μετακινήσει βουνά» για να διασφαλίσει ότι θα μπορούσε να αντικαταστήσει την ενέργεια από τη Ρωσία και είχε περικόψει τα έσοδα της Μόσχας μέσω των κυρώσεων στο πετρέλαιο, δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει την εστίασή της στη διατήρηση ή την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

«Μερικά από τα επιτεύγματα που έγιναν για την καθαρή ενέργεια και τη μείωση των εσόδων της Ρωσίας είναι καλά, αλλά δεν είναι μόνιμη λύση. Είχαμε τη βοήθεια του ήπιου καιρού. Κερδίσαμε λίγο χρόνο, που είναι ζωτικής σημασίας, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμα να κάνουμε».O επικεφαλής του ΙΕΑ έχει προειδοποιήσει ότι η Ρωσία θα μπορούσε να διακόψει τη ροή του υπόλοιπου 20% των ποσοτήτων (σε σχέση με τα προ εισβολής επίπεδα) που συνεχίζει να στέλνει στην Ευρώπη από αγωγούς μέσω Ουκρανίας και Τουρκίας, ενώ ο ανταγωνισμός για θαλάσσιες προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι πιθανό να αυξηθεί καθώς η οικονομία της Κίνας ανοίγει ξανά.

Αυτό θα έκανε την αναπλήρωση των ευρωπαϊκών εγκαταστάσεων αποθήκευσης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες πιο δύσκολη και θα έθετε υπό δοκιμασίαν την ικανότητα της Ευρώπης να αποφύγει τις ελλείψεις, εάν ο επόμενος χειμώνας αποδειχθεί ιδιαίτερα ψυχρός.

Ο Φατίχ Μπιρόλ είχε προειδοποιήσει τον περασμένο Νοέμβριο ότι ένας κρύος χειμώνας θα μπορούσε να κάνει την Ευρώπη να δυσκολευθεί να ξαναγεμίσει τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου της ακόμη και στο 65% της χωρητικότητας μέχρι τον Οκτώβριο του 2023. Ωστόσο, την περασμένη Δευτέρα τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου της Ευρώπης βρίσκονταν ήδη στο 64 % της χωρητικότητάς τους, πολύ υψηλότερα από τα συνηθισμένα επίπεδα γι’ αυτήν την εποχή του χρόνου. Παρά το γεγονός ότι ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες αύξησαν τη χρήση άνθρακα υψηλής ρύπανσης στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας – ώστε να εξοικονομήσουν αέριο για τη θέρμανση και τη βιομηχανία - οι εκπομπές της ΕΕ μειώθηκαν κατά 2,5% το 2022 λόγω της χαμηλότερης χρήσης φυσικού αερίου και του ζεστού καιρού στις αρχές του χειμώνα, σημείωσε ο επικεφαλής του IEA.

Ο Μπιρόλ επιμένει να πιέζει προς έναν πιο μακροπρόθεσμο μετασχηματισμό που όχι μόνο θα αυξάνει την παραγωγή ΑΠΕ, αλλά διασφαλίζει επίσης την κατασκευή μεγαλύτερου ποσοστού ανεμογεννητριών ή μπαταριών στην Ευρώπη.

Μάλιστα, συνάντησε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δύο φορές την περασμένη εβδομάδα, υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν θα εξαρτάται ποτέ ξανά από καμία χώρα για τον ενεργειακό της εφοδιασμό —ή τις αλυσίδες εφοδιασμού.

«Μπαίνουμε σε μια νέα βιομηχανική εποχή παραγωγής τεχνολογίας καθαρής ενέργειας», τόνισε. «Οι δύο δυνάμεις [στην παραγωγή καθαρής ενέργειας] είναι η Κίνα και οι ΗΠΑ — το να βασίζεσαι σε μία μόνο χώρα είναι πάντα κακή ιδέα. Επομένως, εάν θέλουμε διαφοροποίηση, η Ευρώπη είναι μια καλή υποψήφια χώρα».Οι ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου εξακολουθούσαν να είναι δύο έως τρεις φορές υψηλότερες από ό,τι πριν από τις περικοπές προμήθειας της Ρωσίας, αφήνοντας την ευρωπαϊκή βιομηχανία σε μειονεκτική θέση. «Η ευρωπαϊκή οικονομία είναι ακόμα όρθια – δεν είδε μεγάλη οικονομική ύφεση, ακόμη κι αν σίγουρα δέχτηκε μεγάλο πλήγμα», είπε ο Μπιρόλ. «Αλλά οι τιμές εξακολουθούν να είναι επτά φορές υψηλότερες από ό,τι στις ΗΠΑ. Οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος είναι τρεις φορές υψηλότερες από ό,τι στην Κίνα», πρόσθεσε. «Η μόνιμη λύση για την ενεργειακή ασφάλεια θα πρέπει να βασίζεται στην καθαρή ενέργεια», κατέληξε μιλώντας στους FT ο επικεφαλής του ΙΕΑ.