Ένα χρόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η στάση των αφρικανικών χωρών για τον πόλεμο δεν φαίνεται να έχει αλλάξει. Τριάντα χώρες -μόλις δύο περισσότερες από πέρυσι- ψήφισαν υπέρ του ψηφίσματος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που καταδίκασε τη Ρωσία, υποστήριξε την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και έκανε έκκληση για ειρήνη. Η Μαδαγασκάρη και το Νότιο Σουδάν, που αμφότεροι απείχαν από ένα παρόμοιο ψήφισμα πέρυσι, ψήφισαν υπέρ αυτή τη φορά. Το Μαρόκο, που επίσης απείχε από την ψηφοφορία του 2022, ψήφισε υπέρ την περασμένη Πέμπτη. Τα αφρικανικά έθνη αντιπροσώπευαν σχεδόν  το ήμισυ όλων των αποχών. 

Η Γκαμπόν, η οποία άλλαξε την ψήφο της από υπέρ του ψηφίσματος στο πλευρό της Ουκρανίας πέρυσι, ήταν μεταξύ των 15 αφρικανικών χωρών που απείχαν. Επισήμως, οι εν λόγω χώρες υποστηρίζουν ότι η θέση τους δεν ευθυγραμμίζεται ούτε με τη Ρωσία ούτε με την Ουκρανία που υποστηρίζεται από τη Δύση. Ακόμη και η Ναμίμπια, που φιλοξένησε προσφάτως την Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ Τζιλ Μπάιντεν, δεν μεταπείστηκε να υποστηρίξει την δυτική γραμμή.

Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, η Νότια Αφρική έλαβε ξεκάθαρη θέση, πραγματοποιώντας ναυτική άσκηση με τη Ρωσία και την Κίνα, προκαλώντας, όπως είναι λογικό, την οργή της Ουάσιγκτον. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν για οποιαδήποτε χώρα ... κάνει ασκήσεις με τη Ρωσία καθώς η Ρωσία διεξάγει έναν βάναυσο πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας», κατέστησε σαφές η Καρίν Ζαν-Πιερ, εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου ερωτηθείσα σχετικά με τις ναυτικές ασκήσεις της Νότιας Αφρικής με τη Ρωσία.

Tην ίδια στιγμή οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να εισαγάγουν ένα νομοσχέδιο που θα υποχρεώνει την Ουάσιγκτον να τιμωρεί τις αφρικανικές χώρες που βοηθούν και υποκινούν τις ρωσικές «κακοήθεις» δραστηριότητες στην Ήπειρο. Πρόκειται για το νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση κακοήθων ρωσικών δραστηριοτήτων στην Αφρική, το οποίο αναμένεται να εγκριθεί σύντομα.

Είναι αλήθεια ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία όχι μόνο δεν επιβράδυνε την ρωσική επιχείρηση διείσδυσης στην Αφρική, αλλά την ενίσχυσε.

To Κρεμλίνο προσπαθεί να αυξήσει την επιρροή του στις πρώην γαλλικές αποικίες της πλούσιας σε πόρους δυτικής Αφρικής με μια επίθεση φιλίας στην μαύρη ήπειρο, μέχρι πρότινος πεδίο σύγκρουσης της Γαλλίας και της Κίνας. Οι γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις αποχώρησαν πριν από λίγες εβδομάδες από την Μπουρκίνα Φάσο σηματοδοτώντας το τέλος 13 ετών παρουσίας των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων στη δυτικοαφρικανική χώρα.

«Η αποχώρηση της Γαλλίας από την Μπουρκίνα Φάσο έρχεται σε μια εποχή που είναι λιγότερο πιθανόν να δείτε τη γαλλική tricolore στην πρωτεύουσα Ουαγκαντούγκου παρά τη ρωσική κόκκινη, άσπρη και μπλε, σηματοδοτώντας μια ταχεία και εντυπωσιακή απώλεια επιρροής για την πρώην αποικιακή δύναμη» σχολίαζε το Politico. Περίπου 400 Γάλλοι στρατιώτες είχαν αναπτυχθεί στη Μπουρκίνα Φάσο από το 2010, στο πλαίσιο των προσπαθειών του Παρισιού να σταματήσει τις απαγωγές και αργότερα να περιορίσει την επέκταση των τρομοκρατικών ομάδων στην ευρύτερη περιοχή του Σαχέλ. Τον Ιανουάριο, οι Γάλλοι έλαβαν προθεσμία ενός μηνός για να εγκαταλείψουν τη χώρα - μια απόφαση που ακολούθησε μια περίοδο αυξανόμενης αστάθειας, συμπεριλαμβανομένων δύο πραξικοπημάτων το 2022.

Η αποχώρηση από την Μπουρκίνα Φάσο είναι το τρίτο πλήγμα για τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος υποσχέθηκε μια νέα προσέγγιση για την Αφρική όταν ανέλαβε την εξουσία το 2017, μια προσέγγιση που θα βασίζεται σε μια "εταιρική σχέση ίσων". Τους τελευταίους μήνες, η Γαλλία αναγκάστηκε επίσης να εγκαταλείψει το Μάλι και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, εγείροντας φόβους για ένα ντόμινο σε ολόκληρη την ήπειρο, καθώς ο Μακρόν τερματίζει τη δεκαετή επιχείρηση Barkhane της χώρας του για την καταπολέμηση των τζιχαντιστών στο Σαχέλ. Έρευνα του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών για την Αφρική, ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας, δείχνει ότι το αφήγημα που προωθείται από ρωσικά συμφέροντα παρουσιάζει τη Μόσχα ως απελευθερωτική δύναμη ενάντια στον δυτικό ιμπεριαλισμό. Η Γαλλία, αντίθετα, προβάλλεται ως μια χώρα που συνεργάζεται με ισλαμιστές τζιχαντιστές, κλέβοντας φυσικούς πόρους. Το αντι-γαλλικό αίσθημα ενισχύεται επίσης από ένα άτυπο δίκτυο τρολ, ψεύτικων λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φιλορωσικών αφρικανικών διαδικτυακών επιρροών και συνεργασιών με τοπικά μέσα ενημέρωσης που μπορούν να συνδεθούν με αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν "γαλαξία Πριγκόσιν".

Την ίδια ώρα, σε θέση μάχης βρίσκεται και η Κίνα, προσπαθώντας και αυτή να αυξήσει την επιρροή της στην Αφρική. Είναι ενδεικτικό ότι ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Κίνας, Τσιν Γκανγκ, ξεκίνησε τη θητεία του στο τιμόνι του κινεζικού ΥΠΕΞ με μια αφρικανική περιοδεία, δείγμα της σημασίας που αποδίδει το Πεκίνο στην εν λόγω ήπειρο.

Οι Κινέζοι υπουργοί Εξωτερικών ξεκινούν το κάθε έτος, εδώ και χρόνια, με μια περιοδεία στην Αφρική, όπως αναφέρει σε άρθρο του το ειδησεογραφικό πρακτορείο AP. Πολλοί, ανάμεσά τους η Γερμανία, προειδοποιούν ότι η μακροχρόνια οικονομική εξόρμηση της Κίνας σε φτωχότερες χώρες, ιδιαίτερα στην Αφρική, αποτελεί «σοβαρό κίνδυνο» που θα μπορούσε να βυθίσει τον κόσμο στην επόμενη οικονομική κρίση. Οι επικριτές έχουν κατηγορήσει εδώ και καιρό την Κίνα ότι παρασύρει χώρες με χαμηλότερο εισόδημα σε παγίδες χρέους προσφέροντας τεράστια, δυσβάσταχτα, δάνεια. Το Πεκίνο αμφισβητεί την κατηγορία, υποστηρίζοντας ότι τα δάνειά του έχουν σχεδιαστεί για να μετριάσουν τη φτώχεια.