ηλιακών συλλεκτών, μπαταριών, ανεμογεννητριών, ηλεκτρολυτών και αντλιών θερμότητας. "Αυτό είναι γρήγορο και ...βρώμικο χρήμα για να ταιριάξουμε με τους Αμερικανούς", δήλωσε ένα άτομο που συμμετείχε στην ανάπτυξη του σχεδίου.
Η ΕΕ κάνει αγώνα δρόμου για να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει τον αμερικανικό νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού, ένα πακέτο που περιλαμβάνει επιδοτήσεις και φορολογικές πιστώσεις ύψους 369 δισ. δολαρίων για τεχνολογίες καθαρής ενέργειας.
Η ανησυχία για την απομάκρυνση εταιρειών από την Ευρώπη ενισχύθηκε αυτή την εβδομάδα όταν η Volkswagen, η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης, ανέστειλε τα σχέδια για ένα εργοστάσιο παραγωγής μπαταριών στην Γηραιά Ήπειρο. Τώρα αναμένει την απάντηση της ΕΕ αφού εκτίμησε ότι θα μπορούσε να λάβει 10 δισ. ευρώ από αμερικανικά κίνητρα.
Το σχέδιο επιδοτήσεων αποκαλύφθηκε καθώς η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ετοιμαζόταν να συναντηθεί με τον πρόεδρο Μπάιντεν στην Ουάσινγκτον. Οι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν τα αιτήματα της Ευρώπης για να χορηγηθούν στις εταιρείες της οφέλη στο πλαίσιο του IRA, το οποίο θα προσφέρει μεγάλες επιδοτήσεις σε επιχειρήσεις που επενδύουν σε πράσινες τεχνολογίες στις ΗΠΑ.
Το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ, το οποίο έχει εξελιχθεί επί 60 χρόνια, σχεδιάστηκε για να αποφεύγονται οι δαπανηροί αγώνες επιδοτήσεων που φέρνουν το ένα κράτος μέλος αντιμέτωπο με το άλλο. Ωστόσο, χαλαρώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της πανδημίας, ώστε να επιτραπεί η μαζική δημόσια στήριξη της οικονομίας.
Ορισμένοι φοβούνται ότι τα τελευταία μέτρα, τα οποία η Επιτροπή αποκαλεί "προσωρινά", θα αποδειχθούν δαπανηρά για το δημόσιο. "Αυτή είναι η κούρσα επιδοτήσεων που κανείς δεν θέλει", δήλωσε ένας βετεράνος σύμβουλος για τις αιτήσεις κρατικών ενισχύσεων. "Βραχυπρόθεσμα οι εταιρείες θα έχουν το κίνητρο να δουν ποιος μπορεί να τους δώσει καλύτερους όρους, αλλά τελικά ο φορολογούμενος είναι αυτός που θα επωμιστεί το βάρος".
Οι κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις επιβάλλουν ορισμένους όρους. Οι Βρυξέλλες θα επιτρέψουν στις χώρες της ΕΕ να αντιστοιχίσουν τις επιδοτήσεις αυτές μέχρι του σημείου που το έργο θα είναι οικονομικά βιώσιμο στην Ευρώπη, μια προσπάθεια να αποτραπεί η διόγκωση των κερδών των εταιρειών με δημόσιο χρήμα.
Κάθε αίτηση για "αντιστοίχιση" των αμερικανικών κινήτρων πρέπει να προέρχεται από ένα κράτος μέλος σε λιγότερο πλούσια περιοχή ή από ομάδα τριών χωρών, όπου τουλάχιστον δύο από αυτές βρίσκονται σε λιγότερο ανεπτυγμένη περιοχή.
Ο όρος αυτός προκύπτει από την κριτική των νότιων και ανατολικών κρατών μελών ότι, με τη χαλάρωση των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων, η Επιτροπή θα επιτρέψει στην πράξη στις πλουσιότερες χώρες, ιδίως τη Γερμανία και τη Γαλλία, να επιδοτούν τις βιομηχανίες τους εις βάρος των άλλων.
Το νέο καθεστώς που επιτρέπει την αντιστοίχιση των επιδοτήσεων, οι οποίες μπορεί να είναι είτε μετρητά, είτε φορολογικές ελαφρύνσεις, θα είναι ανοικτό έως το 2025. Ωστόσο, οι επιδοτήσεις για εγκεκριμένα έργα μπορούν να διαρκέσουν για πολύ μεγαλύτερες χρονικές περιόδους.
Ένα δεύτερο μέρος των μεταρρυθμίσεων θα διευκολύνει τους κανόνες για τα μικρότερα έργα, τα οποία θα εξετάζονται πλέον μέσα σε λίγες εβδομάδες, ώστε να ταιριάζουν με την ταχύτητα με την οποία μοιράζονται τα χρήματα από τις ΗΠΑ, σύμφωνα με αξιωματούχους.
Τα έργα αυτά θα υπόκεινται σε αυξημένο ανώτατο όριο επιδότησης έως 350 εκατ. ευρώ για έργα σε λιγότερο εύπορες περιοχές, ενώ εκείνα που βρίσκονται σε πιο εύπορες περιοχές θα μπορούν να λάβουν επιδότηση έως 150 εκατ. ευρώ.
N. Παλ.