Ήταν 28 Αυγούστου 1973. Ο γενικός διευθυντής της Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) κάλεσε σε επείγουσα σύσκεψη τις μεγαλύτερες χώρες εξαγωγής σιτηρών –Αργεντινή, Αυστραλία, Καναδά, Γαλλία, ΗΠΑ– για την αντιμετώπιση «της ανησυχητικής ελλείψεως δημητριακών, η οποία απειλεί δια νέων δεινών την ανθρωπότητα».
Ο γενικός διευθυντής κ. Αντέκε Μποέρμα δήλωσε ότι ανησυχεί φοβερά διότι, αν οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν εξασφαλίσουν ένα ελάχιστο όριο «ουσιωδών εισαγωγών δημητριακών» κατά την περίοδο 1973-74, δεν θα αποφύγουν «σοβαρά κοινωνική και πολιτική αστάθεια και ενδεχόμενο λιμό». Ο κ. Μποέρμα ετόνισε ιδιαιτέρως ότι, κατόπιν των ενδείξεων που έχει, οι προοριζόμενες για εξαγωγή προμήθειες σίτου σε αυτή την περίοδο θα είναι κατά 9.000.000 τόννους λιγότερες από όσες έχουν ανάγκη οι χώρες που βασίζονται στην εισαγωγή.
Ας σημειωθεί ότι στην δεδομένη ημερομηνία, ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του Πανεπιστημίου της Ναντέρ, κ. Κριστιάν Γκου, δήλωσε τα ακόλουθα: «Ως προς την αγροτική οικονομία ειδικώς, η στενότης δεν φαίνεται να παίρνει τέλος. Η ζήτησις σίτου θα φθάσει εφέτος τα 65 εκατομμύρια τόννους και συνεπώς θα λείψουν 10 εκατομμύρια τόννοι για να ικανοποιηθούν όχι οι ανάγκες των χωρών που πεινούν αλλά δεν μπορούν να πληρώσουν, αλλά η ζήτησις των χωρών που μπορούν να πληρώσουν, επικεφαλής των οποίων είναι η Ινδία». Και από το Νέο Δελχί τηλεγραφούσαν: «Αφού επί αρκετά χρόνια οι ειδικοί είχαν ελπίσει ότι η Πράσινη Επανάσταση θα κατόρθωνε να σταματήσει την πείνα των ανθρώπων, το φάσμα του λιμού παρουσιάζεται πάλι μπροστά στα μάτια των λαών της Ασίας».
Στις 30 Αυγούστου 1973, ο «Οικονομικός Ταχυδρόμος», υπό τον τίτλο «Δημογραφική βόμβα σε μία εποχή ευημερίας», έγραφε τα ακόλουθα, εξόχως αποκαλυπτικά και πάντα επίκαιρα: «Το φάσμα της πείνας που απειλεί τον κόσμο, εξερράγη όχι μόνον για τους ανθρώπους, αλλά και για τα ζώα. Στις ΗΠΑ, π.χ., όπου ο ανθρώπινος πληθυσμός αυξήθηκε, μεταξύ του 1972 και του 1973, κατά 3 εκατομμύρια, ο αριθμός των ζώων –μιλώντας μόνον για τα βοοειδή και τους χοίρους– αυξήθηκε κατά 5 εκατομμύρια. Μόνον τα βοοειδή, έφθασαν τα 122 εκατομμύρια σήμερα. Το 80% του αραβοσίτου που παράγεται στην χώρα, καταλήγει στα στόματα των ζώων. Άνθρωποι και ζώα έχουν και οι δύο ανάγκη των ίδιων πρωτεϊνών, που περιέχονται στα φυτικά προϊόντα…».
Γενικότερα, πριν 35 χρόνια η επισιτιστική κατάσταση παρουσιαζόταν ως εξής: «Η παγκόσμια παραγωγή αγροτικών προϊόντων σχεδόν διπλασιάσθηκε μεταξύ του 1953 και του 1973. Ταυτοχρόνως, όμως, αυξήθηκε ασύμμετρα και η κατανάλωση, διότι ο πληθυσμός της γης, μεταξύ του 1950 και του 1973, αυξήθηκε τουλάχιστον κατά 52%».
Η «Οικονομική Πορεία» του Αυγούστου 1973 έγραφε: «Αλλά το μεγαλύτερο δράμα αντιμετωπίζουν αι υπανάπτυκτοι χώραι, εις τας οποίας η ετησία αύξησις του πληθυσμού είναι πολλαπλασία του παγκοσμίου μέσου όρου. Αρκεί να αναφερθεί ότι κάθε χρόνο γεννώνται περισσότερα άτομα εις το Μεξικόν παρά εις τας Ηνωμένας Πολιτείας. Ενώ, λοιπόν, οι πληθυσμός των αυξάνει αλματωδώς, αι πτωχαί χώραι δεν έχουν δυνατότητα να τον διαθρέψουν διότι τα είδη διατροφής πηγαίνουν εις τας πλουσίας χώρας που ημπορούν να καταβάλλουν υψηλοτέρας τιμάς».
Σημειώνουμε ότι την περίοδο Αύγουστος 1972-Αύγουστος 1973, το δολλάριο είχε υποτιμηθεί περίπου 16%, η τιμή του πετρελαίου είχε εξαπλασιασθεί και σε παγκόσμιο επίπεδο οι τιμές των ειδών διατροφής είχαν αυξηθεί μέχρι και 60%. Στην Ελλάδα, ο τιμάριθμος παρουσίαζε άνοδο 19% και οι εφημερίδες έγραφαν ότι «το μηνιάτικο έχει γίνει δεκαπενθήμερο».
Στα μέσα Ιουνίου 1973, ο τότε Αμερικανός Πρόεδρος Νίξον, βλέποντας την μεγάλη έλλειψη της σόγιας –φυτό αναπτυσσόμενο στην Βόρειο Αμερική κυρίως, της οικογενείας των ψυχανθών, οι ελαιούχοι σπόροι του οποίου περιέχουν σε αφθονία φυτικές πρωτεΐνες, αναγκαίες στην διατροφή ανθρώπων και ζώων– και την διεθνή άνοδο της τιμής της, απαγόρευσε την φόρτωση του μισού εμπορεύματος που επρόκειτο να σταλεί έξω από τις ΗΠΑ.
Ως γνωστόν, η σόγια είναι προϊόν πρωταρχικής σπουδαιότητος σε πρωτεΐνες και η πρωτεΐνη είναι μορφή λευκώματος και αποτελεί την ολική αζωτούχο ύλη των ζώντων κυττάρων. Οι ζωικές πρωτεΐνες (αυγό, γάλα, ψάρι, κρέας) και οι φυσικές πρωτεΐνες (σίτος, αραβόσιτος, κριθή, σόγια, λαχανικά) είναι απαραίτητες στην διατροφή των ανθρώπων και των ζώων.
Το 1973, το σύνολο του πληθυσμού της γης κατανάλωνε περί τα 100 εκατομμύρια τόννους πρωτεϊνών ετησίως, το 70% των οποίων παρήγετο από φυτικές πηγές. Σήμερα, με αφορμή την ανάπτυξη της Κίνας, της Ινδίας, της Ρωσίας, της Βραζιλίας και άλλων χωρών, η ετήσια κατανάλωση πρωτεϊνών ξεπερνά τα 260 εκατομμύρια τόννους και αυξάνεται με ρυθμό 10% ετησίως. Όσο για την προέλευση των πρωτεϊνών αυτών, το 60% είναι φυτικής και το 40% ζωικής.
Δυστυχώς, όμως, οι πρωτεΐνες δεν κατανέμονται ισομερώς στους ανθρώπους. Επίσης, οι κάτοικοι των αναπτυσσομένων χωρών καταναλώνουν περισσότερες φυτικές πρωτεΐνες διότι κοστίζουν φθηνότερα από τις ζωικές.
Συνεπώς, στις σημερινές συνθήκες, υπάρχει σοβαρή κρίση παραγωγής φυτικών πρωτεϊνών, καθώς και σιτηρών που χρησιμοποιούνται για ζωοτροφές, πρώτον, διότι αυξάνεται η κατανάλωση και, δεύτερον, διότι η παραγωγή είναι ανεπαρκώς οργανωμένη.
Τελικώς, όλα αυτά είναι καλά νέα για την ελληνική γεωργία, αν οι άνθρωποι που την υπηρετούν αποφασίσουν να εγκαταλείψουν τις ξεπερασμένες οικογενειακές μονάδες και να δημιουργήσουν σύγχρονες και ανταγωνιστικές γεωργικές επιχειρήσεις, ικανές για εξαγωγές αλλά και για εγχώρια παραγωγή σε χαμηλό κόστος.
Για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας διατροφικής κρίσεως, η λύση είναι μία και μοναδική: γρήγορη παραγωγή ασφαλών μεταλλαγμένων προϊόντων.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ 17/06/2008)