διάδοχος Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν και το όραμά του Vision 2030, να χρησιμοποιήσει αυτά τα κέρδη για να διαφοροποιηθεί από το πετρέλαιο και να κατατάξει το βασίλειο στις τάξεις των 15 κορυφαίων οικονομιών του κόσμου. Το κυρίαρχο Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων διοχετεύει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να μετατρέψει τη χώρα σε σημαντικό τουριστικό προορισμό και προορισμό ξένων επενδύσεων. Πρόκειται για ένα δεκαπενταετούς ορίζοντα σχέδιο-μαμούθ που αφορά όλους τους τομείς της σαουδαραβικής οικονομίας και διοίκησης. Τα σχέδιο μπήκε σε εφαρμογή από το 2017 και στόχος είναι να αυξηθεί η συνεισφορά στο ΑΕΠ των μη πετρελαϊκών εξαγώγιμων προϊόντων από το 16% στο 50%.
Ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν είχε σώσει ξανά την Credit Suisse, τον περασμένο Οκτώβριο -όταν η Credit Suisse ανακοίνωνε ζημιές που ξεπερνούσαν τα 4 δισ. δολάρια- η Saudi National Bank, το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα του Βασιλείου, που ανήκει κατά πλειοψηφία στην σαουδαραβική κυβέρνηση, ανακοίνωνε ότι επένδυε ποσό ως 1,5 δισ. δολάρια στην Credit Suisse. Το 37% της Eθνικής Tράπεζας της Σαουδικής Aραβίας, ανήκει στο κρατικό fund διαχείρισης πλούτου, PIF (Public Investment Fund) το οποίο διαχειρίζεται περίπου 620 δισεκατομμύρια δολάρια σε assets και είναι της απολύτου επιρροής του μπιν Σαλμάν.
Είτε καθορίζοντας τους δεσμούς με το Ιράν είτε προσεγγίζοντας το Ισραήλ, ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν έχει μια κορυφαία προτεραιότητα: να διασφαλίσει ότι το όραμά του, ύψους πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων, για τον μετασχηματισμό της Σαουδικής Αραβίας παραμένει σε καλό δρόμο. Η Σαουδική Αραβία πιστεύει ότι η οικονομία της μπορεί να αποσυνδεθεί από το πετρέλαιο σε τέτοιο βαθμό που οι τιμές του αργού σύντομα δεν θα αποτελούν καθοριστικό παράγοντα για τη διαμόρφωση της δημοσιονομικής πολιτικής.
"Στόχος μας είναι έως το 2030 να μην εξετάζουμε καν την τιμή του πετρελαίου", δήλωσε ο Σαουδάραβας υπουργός Οικονομικών Μοχάμεντ Αλ Τζαντάν στο συνέδριο του χρηματοπιστωτικού τομέα στο Ριάντ. Προς το παρόν, η χώρα απέχει πολύ από την επίτευξη αυτού του στόχου, καθώς το πετρέλαιο εξακολουθεί να παρέχει το μεγαλύτερο μέρος των κρατικών εσόδων και να υπαγορεύει σε μεγάλο βαθμό τις επιδόσεις της οικονομίας.
Αλλά από τότε που το βασίλειο παρουσίασε το σχέδιό του για τη διαφοροποίηση της οικονομίας τα μη πετρελαϊκά έσοδα πήγαν καλύπτουν καλύπτουν περισσότερο από το ένα τρίτο των δαπανών του προϋπολογισμού. Ο κορυφαίος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο βασίζεται εδώ και καιρό στη ροή πετροδολαρίων στα ταμεία της κυβέρνησης για να ενισχύσει τις δαπάνες για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και δαπανηρών υποδομών. Το 2022, είχε το υψηλότερο ετήσιο εισόδημα από τις πωλήσεις πετρελαίου στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της θητείας του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ως πρίγκιπα διαδόχου και de facto κυβερνήτη. Η οικονομία της Σαουδικής Αραβίας ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη στην Ομάδα των 20 πέρυσι με δημοσιονομικό πλεόνασμα για πρώτη φορά μετά από σχεδόν μια δεκαετία. Ωστόσο, τα σχέδια του πρίγκιπα διαδόχου για την αναδιαμόρφωση της οικονομίας, της κοινωνίας και της θέσης του βασιλείου του στον κόσμο στηρίζονται στη σταθερότητα. Και αυτό οδηγεί τις προσπάθειές του να θωρακίσει τη χώρα του από κάθε πιθανή κλιμάκωση της αντιπαράθεσης του Ισραήλ με το Ιράν, σύμφωνα με ανθρώπους που έχουν γνώση των επίσημων συνομιλιών της Σαουδικής Αραβίας με το Ιράν, οι οποίες ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια.
Η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να αποκαταστήσει τους διπλωματικούς δεσμούς με το Ιράν -μια συμφωνία που έγινε με τη μεσολάβηση της Κίνας και ανακοινώθηκε ξαφνικά την περασμένη εβδομάδα- ήταν το αποτέλεσμα του υπολογισμού του de facto κυβερνήτη του βασιλείου ότι η εξομάλυνση των σχέσεων είναι ο καλύτερος τρόπος για την επίτευξη αυτού του στόχου. Η κίνηση αυτή έχει σχεδιαστεί για να συμβάλει στην αντιστάθμιση των κινδύνων ασφαλείας, ιδίως εκείνων που προέρχονται από τις ανησυχίες ότι η νέα κυβέρνηση του Ισραήλ μπορεί να ετοιμάζεται να επιτεθεί στο Ιράν για το πυρηνικό του έργο. «Το βασίλειο έχει τεράστια έργα και μεγάλες επενδύσεις και δεν επιθυμεί κλιμάκωση στην περιοχή» λέει στο Bloomberg o Χεσχάμ Αλγκανάμ ειδικός διεθνών σχέσεων της Σαουδικής Αραβίας, ο οποίος έχει συμμετάσχει τα τελευταία έξι χρόνια σε παρασκηνιακές συνομιλίες με τους Ιρανούς, γνωστές και ως διπλωματία της γραμμής 2.
Η προθυμία του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ να δράσει για να εξασφαλίσει τη σταθερότητα, παραμερίζοντας ακόμη και τις ΗΠΑ υπέρ της Κίνας, υπογραμμίζει την αυξανόμενη επιρροή της Σαουδικής Αραβίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο μεγάλος εξαγωγέας πετρελαίου έχει γίνει ακόμη μεγαλύτερη δύναμη στις παγκόσμιες ενεργειακές αγορές μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία προκάλεσε βιασύνη για εναλλακτικές πηγές ορυκτών καυσίμων και ώθησε την τιμή του αργού προς τα πάνω. Ο πετρελαϊκός γίγαντας Saudi Aramco, που ελέγχεται από το κράτος, ανακοίνωσε κέρδη 161 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το 2022 - τα μεγαλύτερα που έχει καταγράψει ποτέ εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου - και το βασίλειο ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη οικονομία πέρυσι.
(Από την ΕΣΤΙΑ)