Το χθεσινό κλείσιμο των διαπραγματεύσεων επί συμβολαίων φυσικού αερίου στο χρηματιστήριο αναφοράς, TTF, της Ολλανδίας βρήκε την τιμή των futures Μαΐου να διορθώνουν ανοδικά την ύστατη ώρα, (+1,27%), αλλά να παραμένουν σαφώς κάτω από το φράγμα των 40 ευρώ/MWh (39, 039 ευρώ/MWh). Πρόκειται για το χαμηλότερο επίπεδό τους τους τελευταίους 12 μήνες! Ταυτόχρονα, οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη αυξήθηκαν τον περασμένο Μάρτιο, σε μηνιαία βάση, στα 1,88 δισ. κυβικά μέτρα, (bcm) καθώς οι παραδόσεις μέσω Ουκρανίας σημείωσαν σταθερή άνοδο, όπως έδειξε ανάλυση των στοιχείων της S&P Global Commodity Insights, στις 3 Απριλίου.

Επίσης, στο τελευταίo Market Fundamentals του IENE, αναφέρεται πως με εξαίρεση τις προμήθειες προς την Μολδαβία, οι συνολικές ρωσικές εξαγωγές από αγωγούς προς την Ευρώπη, τον Μάρτιο, ήταν αυξημένες κατά 16% σε σχέση με τον Φεβρουάριο, αλλά εξακολουθούν να παραμένουν κατά 81% χαμηλότερες σε ετήσια βάση.

Παράλληλα, τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου στην ΕΕ έχουν απογειωθεί χάρη στον ηπιότερο του αναμενόμενου χειμώνα που πέρασε, γεγονός που εντείνει την αισιοδοξία για περαιτέρω απεξάρτηση των «27» από την ρωσική ενέργεια. Πιο συγκεκριμένα, οι ευρωπαϊκές αποθήκες ήταν γεμάτες στο 55,7% της χωρητικότητάς τους στην αρχή Απριλίου, σύμφωνα με την Gas Infrastructure Europe και ήταν το υψηλότερο ποσοστό από το 2011. Είναι ενδεικτικό το ότι το επίπεδο πλήρωσης των αποθηκών είναι σήμερα σχεδόν 20% πάνω από τον μέσο όρο των προηγούμενων πέντε ετών, ενώ αυξήθηκε κατά στο 56,5% τις τελευταίες δύο εβδομάδες –δείτε σχετικό γράφημα των FT.

Η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, δήλωσε πρόσφατα ότι η Ένωση έχει πλέον μεγαλύτερα περιθώρια να μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου. "Με την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την περαιτέρω διαφοροποίηση των πηγών, η πλήρης απαλλαγή από το ρωσικό LNG θα είναι δυνατή, τουλάχιστον για ορισμένα κράτη μέλη" είπε χαρακτηριστικά.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει ως στόχο τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου να ανέρχονται στο 90% της χωρητικότητας έως τις πρώτες ημέρες του ερχόμενου Νοεμβρίου, αλλά συντρέχουν, σήμερα, οι προϋποθέσεις αυτό να μπορεί να συμβεί έως ακόμη και τον  Αύγουστο!

Ωστόσο, δεν είναι όλα ρόδινα. Η αξιοπιστία των υπόλοιπων ρωσικών εξαγωγών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη παραμένει αμφίβολη, με την ΕΕ να προειδοποιεί ότι μια πλήρης διακοπή των ρωσικών ροών προς την Γηραιά ήπειρο, εντός του 2023, εξακολουθεί να είναι πιθανή. "Λαμβάνοντας υπόψη τα τρέχοντα επίπεδα εισαγωγών φυσικού αερίου από αγωγούς, η ΕΕ θα λάβει το πολύ 20 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικών εισαγωγών από αγωγούς, υπό την προϋπόθεση ότι οι ήδη αναξιόπιστες αυτές εισαγωγές δεν διακοπούν εντελώς", ανέφερε ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 30 Μαρτίου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε, αυτή την εβδομάδα, ένα νέο πρόγραμμα που επιτρέπει στις εταιρείες να προμηθεύονται από κοινού, φυσικό αέριο, με στόχο να διασφαλίσει τον εφοδιασμό ενόψει της επόμενης χειμερινής περίοδου, 2023/2024 και να αποτρέψει μια επανάληψη του φαινομένου των ακραίων τιμών στην ενέργεια που χαρακτήρισε το περασμένο έτος.

Οι εταιρείες έχουν προθεσμία έως τις 2 Μαΐου για να δηλώσουν τις ποσότητες φυσικού αερίου που επιθυμούν να αγοράσουν, μέσω του προγράμματος, το οποίο τους επιτρέπει να εκδηλώσουν προτίμηση σε αέριο μέσω αγωγών, ή LNG.

Εν συνεχεία, θα συλλεγούν προσφορές από προμηθευτές σε όλο τον πλανήτη έως του σημείου να καλυφθεί  ζήτηση, με τα συμβόλαια να γίνονται αντικείμενο εμπορικής απευθείας μεταξύ προμηθευτών και αγοραστών, χωρίς τη συμμετοχή της ΕΕ.

Έχει γίνει ήδη γνωστό ότι περί τις 80 εταιρείες έχουν εγγραφεί στην πλατφόρμα, αλλά κανείς δεν γνωρίζει πόσες έχουν υποβάλει, τελικά, παραγγελίες.

Το απώτερο σχέδιο της ΕΕ είναι να αγοράσει από κοινού, αρχικά, περίπου 13,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου, από τα συνολικά 360 bcm που είναι η συνολική ζήτηση στους «27».

Απομένει φυσικά να γίνουν επενδύσεις σε υποδομές αποθήκευσης, είτε αυτές είναι αλατούχες σπηλιές, είτε εξαντλημένα κοιτάσματα φυσικού αερίου, όπως στην περίπτωση της χώρας μας, η υπόγεια αποθήκη της Νότιας Καβάλας.

Πρέπει να επισημνθεί ότι το αποθηκευμένο φυσικό αέριο εξισορροπεί τις διακυμάνσεις της ημερήσιας και εποχικής ζήτησης,  παρέχοντας ένα ζωτικής σημασίας ρυθμιστικό στοιχείο εφοδιασμού κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν δηλαδή κορυφώνεται η χρήση φυσικού αερίου στην Ευρώπη, χώρια ότι μπορεί επίσης να προσφέρει προμήθεια στη διάρκεια διαταραχών, μεγάλων διακοπών λειτουργίας κρίσιμων υποδομών, ή ιδιαίτερα υψηλής ζήτησης σε πολύ ψυχρές περίοδους.

Η αποθηκευτική ικανότητα στην ΕΕ είναι άνισα κατανεμημένη με μεγάλες εγκαταστάσεις στην Γαλλία, την Γερμανία, την Ιταλία και τις Κάτω Χώρες, αλλά με διασυνδέσεις αγωγών με γειτονικές χώρες, με τις αποθήκες της Γαλλίας να είναι γεμάτες κατά 33% και της Γερμανίας κατά 65,4%.

Ωστόσο, οι χώρες-μέλη της ΕΕ είναι υπεύθυνες για τις δικές τους ενεργειακές πολιτικές, που εμπεριέχουν διαφορετικά ενεργειακά μείγματα και εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου.

Σε κάθε περίπτωση, χαμηλά επίπεδα αποθήκευσης σημαίνει υψηλός κίνδυνος εκτόξευσης των τιμών του φυσικού αερίου, αν και αυτό δεν αποτελεί τη μόνη αιτία για το υψηλό κόστος προμηθειών. Άλλοι εξίσου σημαντικοί παράγοντες που συμβάλουν στη διαμόρφωση υψηλότερων τιμών είναι ο διαγκωνισμός Ευρώπης- Ασίας για τις προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου και οι παρατεταμένες διακοπές λειτουργίας ορισμένων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών αντιδραστήρων της Γαλλίας, που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης φυσικού αερίου.

(Εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην ΕΕ. Πηγή: www.eea.europa.eu)

 

Η εικόνα της αγοράς LNG

Την περασμένη εβδομάδα, οι ακαθάριστες εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη ανήλθαν σε 3,35 εκατ. τόνους (Mt), με κύριους αγοραστές την Ισπανία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Βουλγαρία εισήγαγε το πρώτο της φορτίο LNG μέσω Τουρκίας και Ελλάδας, ενώ το δεξαμενόπλοιο LNG Malanje επρόκειτο να καταπλεύσει σήμερα στο Wilhelmshaven της Γερμανίας.

Επίσης, έγινε γνωστό ότι οι τερματικοί σταθμοί εισαγωγής LNG στην Γαλλία, έχουν επιστρέψει σε κανονικά επίπεδα λειτουργίας μετά τις απεργιακές κινητοποιήσεις στη χώρα, με την Γαλλία να εισάγει συνολικά 0,67 εκατ. τόνους.

Οι ΗΠΑ παραμένουν ο σημαντικότερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, ενώ η Ρωσία, ο τρίτος μεγαλύτερος προμηθευτής, συνεχίζει να παραδίδει ισχυρές ποσότητες. Το τελευταίο είναι πιθανό να μταβηθεί προσεχώς, καθώς οι γερμανικές αρχές έχουν εκδηλώσει την πρόθεσή τους να διακόψουν τις προμήθειες από την Ρωσία στο μέλλον.

Εν τούτοις, τον Φεβρουάριο οι ρωσικές εισαγωγές LNG ανήλθαν σε επίπεδα ρεκόρ (1,61 Mt), που ισοδυναμεί με μερίδιο 17% του συνολικού όγκου υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Επί του παρόντος, οι ρωσικές εξαγωγές LNG στην Ευρώπη δεν απαγορεύονται, καθώς έχουν εξαιρεθεί από τις κυρώσεις της ΕΕ, εν τούτοις, μεμονωμένοι αγοραστές μπορούν να επιλέξουν να αποφύγουν τις αγορές ιδία πρωτοβουλία.