Η πρώτη Σύνοδος Κορυφής των Υπουργών Ενέργειας των χωρών του Νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία συμμετείχε και η Ευρωπαία Επίτροπος Ενέργειας, Kάντρι Σίμσον, πραγματοποιήθηκεί στην Μάλτα. Στην Κοινή Δήλωση των Υπουργών, καταγράφεται η δέσμευση των 9 μεσογειακών χωρών-μελών της ΕΕ να συνεχίσουν τις προσπάθειες για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, τη διασφάλιση προσιτών τιμών ενέργειας για όλους και για την επιτάχυνση της Ενεργειακής Μετάβασης, όπως προβλέπει το σχέδιο της Ένωσης για επίτευξη συνθηκών κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Την Ελλάδα εκπροσώπησε η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, του ΥΠΕΝ, Αλεξάνδρα Σδούκου η οποία συμμετείχε σε συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης σχετικά με την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της Ε.Ε. για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το ρόλο της Μεσογείου ως κέντρου πράσινης ενέργειας.
Κατά την άφιξή της η Γενική Γραμματέας του ΥΠΕΝ τόνισε ότι «η αξιοποίηση του δυναμικού της Μεσογείου στον τομέα των ΑΠΕ απαιτεί ισχυρή χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους, αυξημένες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για την υλοποίηση περιφερειακών - διασυνοριακών διασυνδέσεων και την ολοκληρωμένη ανάπτυξη ενός αναβαθμισμένου δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας στις χώρες της Ε.Ε., ώστε να μπορεί η ανανεώσιμη ενέργεια να μεταφερθεί από Νότο προς Βορρά και να ενσωματωθεί στο σύστημα το αυξημένο δυναμικό ΑΠΕ».
Η κα Σδούκου επέμεινε ιδιαίτερα στο ζήτημα του δικτύου υπογραμμίζοντας, ότι η Ελλάδα έχει υποβάλει σχετικό non-paper στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από τον περασμένο Μάρτιο, καθώς και στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας προκειμένου να εκκινήσει η σχετική συζήτηση. Εστιάζει στην ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών αδειοδότησης και στη δημιουργία ενός "Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοδότησης των Δικτύων", ο οποίος θα συγκεντρώνει όλα τα υφιστάμενα προγράμματα χρηματοδότησης και τα διάσπαρτα κονδύλια και θα συμπληρώνεται από πρόσθετους πόρους.
Επεσήμανε ακόμη τη σημασία της Βόρειας Αφρικής ως ενός από τους σημαντικότερους παραγωγούς πράσινης ενέργειας παγκοσμίως, αξιοποιώντας τις τεράστιες εκτάσεις ακατοίκητης γης, την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας και την υπεράκτια αιολική της ικανότητα υπογραμμίζοντας τη χρησιμότητα διασυνδέσεων, όπως η σχεδιαζόμενη μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου για τη μεταφορά πράσινης ενέργειας, που θα αξιοποιηθεί εν μέρει και για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου.
Επιπρόσθετα, η κα Σδούκου αναφέρθηκε στην εν εξελίξει μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία και παρεμβάσεις όπως η αποσύνδεση των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, η ενίσχυση των επενδύσεων σε ΑΠΕ και αποθήκευση, η στήριξη και η διευκόλυνση της σύναψης μακροπρόθεσμων συμβάσεων όπως τα PPAs και τα CfDs. Ένα τέτοιο μοντέλο αγοράς θεωρείται ιδανικό για τη σταθερότητα των τιμών καταναλωτή και τον μετριασμό των επιπτώσεων της ραγδαίας αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου.
Με ανάρτησή της στα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η κα Σδούκου αναφέρει σχετικά: "Βρέθηκα σήμερα στη Μάλτα εκπροσωπώντας τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα στην 1η Σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας των Μεσογειακών ΚΜ της ΕΕ, Med9. Κατά τη σύνοδο επιβεβαιώθηκε η ισχυρή βούληση των συμμετεχόντων να αναδείξουν τον κομβικό ρόλο της Μεσογείου στην πράσινη μετάβαση της Ε.Ε. Με τους Υπουργούς Ενέργειας της Κροατίας, της Κύπρου, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Σλοβενίας και της Ισπανίας διεξήχθησαν παραγωγικές συζητήσεις σχετικά με την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της ΕΕ στον τομέα των ΑΠΕ και την ανάδειξη της Μεσογείου σε κέντρο πράσινης ενέργειας. Με την έκδοση Κοινής Δήλωσης συμφωνήσαμε τη δημιουργία μίας πλατφόρμας διαλόγου (Green Energy Corridor Hub) σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο για τον συντονισμό των πολιτικών μας στους τομείς των ΑΠΕ και ιδιαίτερα των υπεράκτιων αιολικών, των ηλεκτρικών διασυνδέσεων στην περιοχή της Μεσογείου, με παράλληλη αξιοποίηση των δυνατοτήτων σχετικής χρηματοδότησης κι επίσπευσης των αδειοδοτικών διαδικασιών."
Από την πλευρά του, ο νέος Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γιώργος Παπαναστασίου ανέφερε ότι είναι επιτακτικό να αποφύγουμε στο μέλλον την εξάρτηση από μία ή περιορισμένες πηγές ενέργειας. Πρόσθεσε ακόμη, ότι δεδομένης της αστάθειας στις τιμές των συμβατικών καυσίμων, είναι αναγκαία η στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Είπε δε πως η Κύπρος, η οποία παραμένει ενεργειακά απομονωμένη, έχει θέσει ως προτεραιότητα τη διασύνδεσή της με τα ενεργειακά δίκτυα γειτονικών χωρών, όπως η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Αίγυπτος.
Στην κοινή δήλωσή τους, οι εννέα υπουργοί της ΕΕ αποφάσισαν να προσδιορίσουν την κατάλληλη δομή διακυβέρνησης για τη σύσταση μιας διευθύνουσας επιτροπής, με τη συμμετοχή των χωρών της ΜED 9, που θα αναλάβει να καθορίσει ένα πρόγραμμα εργασίας για την ευόδωση αυτών των στόχων.
"Αυτή η επιτροπή θα χρησιμεύσει ως πλατφόρμα για την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού της περιοχής της Μεσογείου στην Ενεργειακή Μετάβαση. Η επιτροπή θα περιλαμβάνει εκπροσώπους υψηλού επιπέδου που θα υποστηρίζονται από τεχνικούς και επιστημονικούς εμπειρογνώμονες", αναφέρεται στην κοινή δήλωση.
Οι 9 Υπουργοί αποφάσισαν επίσης να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για την επιτάχυνση της διασυνοριακής αδειοδότησης των υποδομών μεταφοράς και των υπεράκτιων αιολικών έργων στην περιοχή και να διασφαλίσουν ότι όλες οι χώρες-μέλη της πρωτοβουλίας θα επωφεληθούν ισότιμα από τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι “πράσινες” επενδύσεις.
Ακόμη, οι υπουργοί αποφάσισαν να ζητήσουν από την Κομισιόν να συντάξει μελέτη για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων της περιοχής της Μεσογείου να καταστεί διάδρομος μεταφοράς πράσινης ενέργειας από χώρες εκτός ΕΕ στους 27, καθώς και να διερευνήσει τις επιλογές για ενισχυμένη χρηματοδότηση των διασυνδέσεων μεταξύ των μεσογειακών χωρών της ΕΕ και των χωρών εκτός ΕΕ, ιδίως για τις χώρες που εξυπηρετούν τη δημιουργία αυτών των διαδρόμων πράσινης ενέργειας.
"Οι μεσογειακές χώρες της ΕΕ, ερχόμαστε σε επαφή με την ευκαιρία της πρώτης υπουργικής συνόδου κορυφής MED 9 για την Ενέργεια στην περιοχή μας. Επιβεβαιώνουμε με αυτό τον τρόπο τη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας, προσιτών τιμών στην ενέργεια και επιτάχυνση της μετάβασης προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας", αναφέρει η κοινή δήλωση και καταλήγει: "Αυτές οι πρωτοβουλίες ευθυγραμμίζονται με το συλλογικό στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Πέραν των προκλήσεων στην περιοχή της Μεσογείου, δεσμευόμαστε να εργαστούμε για την ανάπτυξη καθαρών, ασφαλών και διαφοροποιημένων πηγών ενέργειας σε ολόκληρη την περιοχή".