Την ίδια στιγμή, χώρες όπως οι ΗΠΑ εισάγουν επιθετικά κίνητρα για να προσελκύσουν επενδύσεις, κάτι που δημιουργεί διπλό προβληματισμό σε όλη την Ε.Ε. Μπορεί οι επιδοτήσεις να είναι κρίσιμες για την προσέλκυση επενδύσεων, ωστόσο ο πρώτος προβληματισμός των επιχειρήσεων στην Ε.Ε. προέρχεται κατ’ αρχήν από το γραφειοκρατικό ρυθμιστικό περιβάλλον, το οποίο κρίνει σε μεγάλο βαθμό κάθε επενδυτική απόφαση. Ο προβληματισμός αυτός επιβεβαιώνεται από την έρευνα της Businesseurope «Βαρόμετρο Μεταρρυθμίσεων 2023», η οποία δείχνει ότι το 90% των επιχειρήσεων στην Ε.Ε. θεωρεί ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον (σε σύγκριση με χώρες εκτός Ε.Ε.) είναι λιγότερο ευνοϊκό σε σχέση με τρία χρόνια πριν. Το ρυθμιστικό βάρος είναι πλέον το σημαντικότερο πρόβλημα για τις επιχειρήσεις μετά τις υψηλές τιμές ενέργειας, κάτι που απειλεί τη θέση της Ε.Ε. ως ελκυστικού επενδυτικού προορισμού.
Η πρόσφατη έρευνα Business Pulse του ΣΕΒ παρέχει παρόμοια ευρήματα σε εθνικό επίπεδο. Η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικές προσπάθειες μείωσης της γραφειοκρατίας τα τελευταία χρόνια, με βελτιώσεις ειδικά στην απορρόφηση κονδυλίων της Ε.Ε., στη φορολογική διοίκηση και φυσικά στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Ομως, η περιβαλλοντική αδειοδότηση, ο χωροταξικός σχεδιασμός, η αγορά εργασίας και η απονομή δικαιοσύνης είναι θέματα που χρειάζονται την προσοχή μας την επόμενη περίοδο, μιας και είναι σημαντικά κριτήρια στην επιλογή επενδυτικού προορισμού.
Η δεύτερη ανησυχία προέρχεται από τη φυγή επενδύσεων εκτός Ε.Ε. Η Ελλάδα παρουσιάζει βέβαια σταθερή αύξηση με αιχμή τους σημαντικούς ξένους επενδυτές. Ομως βλέποντας την ευρύτερη εικόνα σε επίπεδο Ε.Ε., πολλές εταιρείες, μεγάλες και μικρές, έχουν ήδη αρχίσει να μεταφέρουν την παραγωγή τους εκτός Ε.Ε. Οι συνολικές εισροές ξένων επενδύσεων στην Ε.Ε. μειώθηκαν κατά 68% το 2021 σε σύγκριση με το 2019, σε αντίθεση με αύξηση 60% στις ΗΠΑ την ίδια περίοδο. Ο κίνδυνος αργής αποβιομηχάνισης της Ε.Ε. είναι πλέον υπαρκτός, με τις αρνητικές επιπτώσεις να γίνονται ορατές σταδιακά σε όλες τις χώρες της.
Βέβαια, η ανάγκη αντιμετώπισης του ελλείμματος ανταγωνιστικότητας αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι πρόσφατες πρωτοβουλίες της Ε.Ε., όπως το σχέδιο για μια βιομηχανική παραγωγή μηδενικού ισοζυγίου άνθρακα, είναι μια καλή αρχή, αν και όχι αρκετά φιλόδοξη. Βλέπουμε, επίσης, προσπάθειες (σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο) για τη μείωση των τιμών ενέργειας, την επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, την ταχύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση αλλά και σε κρίσιμες πρώτες ύλες. Ομως εξακολουθεί να απουσιάζει ένα συγκεκριμένο σχέδιο για τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε., που υπερβαίνει τους στόχους της πράσινης μετάβασης και αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της βιομηχανίας στον δρόμο για το 2030.
Τα μέλη μας θεωρούν ότι σε ένα σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον, οι ευρωπαϊκές και οι εθνικές νομοθεσίες αποφεύγουν τις διαρκείς μικρορυθμίσεις που απλώς προσθέτουν διοικητικό βάρος.
Αντιθέτως, η μείωση της γραφειοκρατίας και ο περιορισμός της πολυνομίας είναι κεντρικές επιδιώξεις κάθε δημόσιας πολιτικής ώστε οι επιχειρήσεις να δημιουργούν καινοτομία, απασχόληση και ανάπτυξη μέσα από σαφείς και απλούς κανόνες λειτουργίας.
Η δέσμευση της Ε.Ε. να μειώσει κατά 25% τη γραφειοκρατία ελέγχων που δημιουργεί η νομοθεσία της στις επιχειρήσεις αποτελεί ένα σωστό πρώτο βήμα. Η Ελλάδα μπορεί να θέσει έναν παρόμοιο στόχο. Ενα νέο εθνικό σχέδιο απλούστευσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος που αξιοποιεί τα πετυχημένα εργαλεία ηλεκτρονικής διακυβέρνησης αλλά απλουστεύει τις διαδικασίες πριν από την ψηφιοποίησή τους μπορεί να δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερη ροή επενδύσεων στη χώρα.
Παράλληλα, η διαθεσιμότητα ενέργειας σε ανταγωνιστικές τιμές, η πρόσβαση σε πρώτες ύλες, καθώς και η επάρκεια ανθρώπινου δυναμικού με τις κατάλληλες δεξιότητες αποτελούν εξίσου κρίσιμες προϋποθέσεις για την άνθηση κάθε οικονομίας. Τέλος, οι επιχειρήσεις της Ε.Ε. έχουν ανάγκη από περισσότερο διεθνές εμπόριο. Η ταχύτερη διεύρυνση των διεθνών εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες που χειρίζεται κεντρικά η Ε.Ε. μπορεί να δημιουργήσει νέες εξαγωγικές ευκαιρίες στις ελληνικές επιχειρήσεις αλλά και να εξασφαλίσει κρίσιμες πρώτες ύλες στις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες της Ε.Ε.
Οπως αναφέρει ο συγγραφέας Μάικλ Χοπφ, «οι δύσκολοι καιροί δημιουργούν ισχυρούς ανθρώπους και οι ισχυροί άνθρωποι δημιουργούν καλές εποχές». Παρά τις δυσκολίες, τα μέλη μας συνεχίζουν με αισιοδοξία να στηρίζουν την ευημερία, να δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας και μια καλύτερη ποιότητα ζωής για όλες και όλους.
«Οι δύσκολοι καιροί δημιουργούν ισχυρούς ανθρώπους και οι ισχυροί άνθρωποι δημιουργούν καλές εποχές».
*Ο κ. Markus J. Beyrer είναι Γενικός Διευθυντής της BusinessEurope και ο Δρ. Γιώργος Ξηρογιάννης είναι Γενικός Διευθυντής του ΣΕΒ
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")