Το βιβλίο έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για όσους ασχολούνται με τα ενεργειακά θέματα καθότι ο Χοντορκόφσκι, μαζί με την οικογένεια του, υπήρξε ο βασικός μέτοχος της μεγαλύτερης, την περίοδο 1998-2003, πετρελαϊκής εταιρείας της Ρωσίας, της πάλαι ποτέ Yukos. Η εν λόγω εταιρεία περιήλθε στην ιδιοκτησία του μέσα από πλειστηριασμό κρατικών εταιρειών και υποδομών που οργάνωσε το 1996 η μεταρρυθμιστική κυβέρνηση του Μπόρις Γιέλτσιν, που ως γνωστό διαδέχθηκε τον πρόεδρο Μιχάηλ Γκορμπατσόφ τον Δεκέμβριο του 1992 μετά το άδοξο τέλος της Σοβιετικής Ένωσης. Η εξαγορά της Yukos από τον Χοντορκοφσκι έναντι $ 309 εκατ. χρηματοδοτήθηκε από την τράπεζα του, την Menatep, που είχε συστήσει ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, μέσα από τη προνομιακή σχέση που απολάμβανε με την κυβέρνηση Γκορμπατσόφ ως ηγετικό στέλεχος της Κομσομόλ.
Η Yukos ήταν μεν σημαντικός παραγωγός πετρελαίου όταν την εξαγόρασε ο
Χοντορκόφσκι με καθημερινή παραγωγή στα 0,5 εκατ.βαρ/ημέρα ,σχεδόν το μισό του δυναμικού της, καθώς αντιμετώπιζε σωρεία τεχνικών προβλημάτων και κυρίως σε επίπεδο μάνατζμεντ, αντιπροσωπευτικά της κρατικής κακοδιαχείρησης και έχοντας ενταθεί από την τότε κατάρρευση της Ρωσικής οικονομίας. Ομολογουμένως μετά από συστηματική προσπάθεια η ομάδα του νέου ολιγάρχη κατάφερε να ανατρέψει την έντονα καθοδική πορεία της εταιρείας έτσι που μέσα σε τρία χρόνια αύξησε εντυπωσιακά την παραγωγή της που αντιστοιχούσε πλέον στο 20% της συνολικής Ρωσικής παραγωγής.( δηλ στα 2,5 βαρέλ/ημέρα )
Η καλή τύχη του Χοντορκόφσκι δεν έμελλε να κρατήσει για πολύ αφού λίγο καιρό μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Βλαδίμηρο Πούτιν, το καλοκαίρι του 2003, η Yukos και ο CEO της μπήκαν στο μάτι του κυκλώνα του Κρεμλίνου. Από τον Ιούλιο του 2003 άρχισαν να συλλαμβάνονται σταδιακά όλα τα ανώτερα στελέχη της Yukos με διάφορες ανυπόστατες κατηγορίες. Δεν ήτο μόνο η μετεωρική άνοδος του δισεκατομμυριούχου Χοντορκοφσκι που ενοχλούσε και η επιρροή που εξασκούσε πλέον σε άλλους ολιγάρχες αλλά τα πολιτικά του σχέδια, για την ανάδειξη αντί Πουτινικού μετώπου, μέσω της δημιουργίας της κίνησης πολιτών που προωθούσε με την επωνυμία Open Russia.
Ο πέλεκυς έπεσε βαρύς με την σύλληψη του ίδιου του Χοντορκόφσκι τον Οκτώβριο του 2003, την διατύπωση έολων κατηγοριών για δήθεν φορολογικά αδικήματα και άπατες κατά του Ρωσικού δημοσίου.
Μετά τη πληρωμή μερικών δισεκατομμυρίων δολαρίων στο δημόσιο αλλά και σε λογαριασμούς ελεγχόμενους από το Κρεμλίνο, το σύνολο της περιουσίας της Yukos δημεύτηκε και εξαγοράστηκε έναντι πινακίου φακής από ενδιάμεσους για να καταλήξει στην Rosneft, που είναι σήμερα η μεγαλύτερη παραγωγός πετρελαίου της Ρωσίας που ελέγχεται από τον Igor Sechin στενό συνεργάτη του Πούτιν.
Η ιστορία του Μιχάηλ Χοντορκόφσκι είναι άκρως διδακτική για τον τρόπο που ασκείται η πολιτική εξουσία στην σημερινή Ρωσία,τις υπερεξουσίες που έχει συγκεντρώσει ο πρόεδρος Πούτιν και τον απόλυτο έλεγχο που εξασκεί σε όλα τα επίπεδα. Με τις γνώσεις και εμπειρία που διαθέτει ο Χοντορκόφσκι η ανάλυση του για τα κίνητρα που ώθησαν τον Πούτιν στο απονενοημένο διάβημα του να επιτεθεί κατά της Ουκρανίας είναι άκρως επίκαιρη και φανερώνει τα βαθύτερα αίτια πίσω από την Ρωσική επιθετικότητα που δεν είναι άσχετα από την προσπάθεια του ίδιου του Πούτιν για πολιτική επιβίωση σε ένα διαρκώς δυσμενέστερο για αυτόν οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον.
Mikhail Khodorkovsky with Martin Sixsmith, “The Russia Conundrum”
Penguin Random House,UK, 2022
Συγγραφέας
Mikhail Khodorkovsky
Εκδότης
Ebury Publishing
ISBN
9780753559253
Αριθμός Σελίδων
368