Το γεγονός ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν τον υποδέχθηκε με ιδιαίτερη θέρμη καταδεικνύει ακριβώς την σημασία που αποδίδουν οι ΗΠΑ στις σχέσεις τους με την Ινδία. Ο Μόντι αναμένεται να είναι για τον Μπάιντεν σχεδόν ό,τι ήταν ο Μάο το 1972 για τον Νίξον: ένας που άλλαξε το παιχνίδι σε έναν Ψυχρό Πόλεμο – τότε εναντίον της Ρωσίας, τώρα ο αντίπαλος είναι η Κίνα.
Η Ινδία έχει ξεπεράσει την Κίνα σε μέγεθος πληθυσμού και οι κάτοικοί της είναι σχεδόν δέκα χρόνια νεότεροι από τους Κινέζους. Η Ινδία μιλά τα αγγλικά ως επίσημη γλώσσα, τα δικαστήρια εφαρμόζουν το Common Law και είναι δημοκρατία, αν και μερικές φορές ταλαντεύεται. Αυτό το τελευταίο θέμα είναι άλλωστε και το πιο αμφιλεγόμενο. Ωστόσο πολλοί στη Δύση και ειδικά στις ΗΠΑ θεωρούν ότι η νέα υπερδύναμη των 1,425 δισ., κατοίκων θα λειτουργήσει ως αντίβαρο στην επικίνδυνη Κίνα.
Το ταξίδι του Ναρέντα Μόντι στις ΗΠΑ έγινε σε κλίμα ενθουσιασμού. Κατά την άφιξή του οι Μπάιντεν χάρισαν στον Μόντι μια vintage αμερικανική φωτογραφική μηχανή, ένα βιβλίο αμερικανικής φωτογραφίας άγριας φύσης και μια υπογεγραμμένη πρώτη έκδοση της ποιητικής συλλογής του Ρόμπερτ Φροστ. Όταν ο Ινδός πρωθυπουργός έφτασε για να μιλήσει σε κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου, εισήλθε στην αίθουσα υπό τις ιαχές "Μόντι! Μόντι!" και απόλαυσε ένα ενθουσιώδες χειροκρότημα καθώς εξήρε τη σχέση ΗΠΑ-Ινδίας, επανέλαβε τις ινδικές θέσεις, μεταξύ άλλων για τη μεταρρύθμιση των Ηνωμένων Εθνών ενώ χαιρέτισε τη συμβολή των Ινδοαμερικανών καθώς και τις επιτυχίες της δικής του κυβέρνησης.
Οι δύο χώρες ανακοίνωσαν συμφωνίες που αφορούν τους ημιαγωγούς, κρίσιμα μέταλλα, την τεχνολογία, τη διαστημική και την αμυντική συνεργασία. Η σημαντικότερη ανακοίνωση της επίσκεψης ήταν αυτή που αφορά την κατασκευή στην Ινδία μηχανών για τα ινδικά πολεμικά αεροσκάφη από τον όμιλο General Electric. Η Ινδία σχεδιάζει να αγοράσει αναβαθμισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη MQ-9B, αξίας περίπου 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η αγορά εστιάζει κατά βάση στα σύνορα με την Κίνα, για τα οποία οι δυο πλευρές έχουν μακρά ιστορία αντιπαλότητας. Παράλληλα ανακοινώθηκε ότι ο αμερικανικός κατασκευαστής ημιαγωγών, Micron Technology θα επενδύσει 825 εκατ. δολάρια για την κατασκευή μονάδας συναρμολόγησης στην Ινδία, δημιουργώντας χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Τέλος, η αμερικανική εταιρεία κατασκευής εξοπλισμού ημιαγωγών Lam Research θα εκπαιδεύσει 6.000 Ινδούς μηχανικούς για να επιταχύνει την εκπαίδευση και την ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού της Ινδίας στον τομέα των ημιαγωγών. Επίσης, η Applied Materials, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής μηχανημάτων για την παραγωγή ημιαγωγών, θα επενδύσει 400 εκατ. δολάρια για τη δημιουργία κέντρου μηχανικής στην Ινδία.
Άμεση ήταν η αντίδραση της Κίνας, η οποία δήλωσε την περασμένη Δευτέρα ότι η συνεργασία μεταξύ των χωρών δεν πρέπει να υπονομεύει την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα και να στοχεύει τρίτους. «Είναι μακροχρόνια θέση της Κίνας ότι η στρατιωτική συνεργασία μεταξύ κρατών δεν πρέπει να υπονομεύει την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα, να στοχεύει τρίτους ή ακόμη και να βλάπτει τα συμφέροντα οποιουδήποτε τρίτου», δήλωσε ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Μάο Νινγκ σε ενημέρωση των ΜΜΕ στο Πεκίνο.
Η αλήθεια των αριθμών
Πράγματι, τo Πεκίνο έχει κάθε λόγο να είναι θορυβημένο από την νέα αυτή συμμαχία που δείχνει να αναπτύσσεται. Όπως και για το γεγονός ότι η Ινδία έχει ξεπεράσει την Κίνα σε οικονομική ανάπτυξη τα τελευταία δύο χρόνια—το ΑΕΠ της αυξήθηκε κατά 6,1% το περασμένο τρίμηνο, σε σύγκριση με το 4,5% της Κίνας. Είναι όμως αυτά τα στοιχεία ικανά για να εκθρονίσουν την Κίνα ως την μεγάλη υπερδύναμη της Ασίας, της Ανατολής και του κόσμου γενικότερα; Κάποιοι αναλυτές εξακολουθούν να έχουν επιφυλάξεις. Παρά την εξαιρετική ανάπτυξη της Ινδίας τα τελευταία δύο χρόνια -όταν η Ινδία εντάχθηκε στο κλαμπ των πέντε μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου- η οικονομία της Ινδίας παρέμεινε πολύ μικρότερη από την Κίνα. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η μεταποίηση, οι εξαγωγές και το ΑΕΠ της Κίνας ήταν περίπου δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερα από αυτά της Ινδίας. Τώρα, η οικονομία της Κίνας είναι περίπου πέντε φορές μεγαλύτερη, με ΑΕΠ 17,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων έναντι του ΑΕΠ της Ινδίας 3,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Επιπλέον παρ ότι δίδει άλλη εντύπωση, η Ινδία έχει μείνει πίσω στον αγώνα για την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας για την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης. Η Κίνα ξοδεύει το 2% του ΑΕΠ της για έρευνα και ανάπτυξη, ενώ η Ινδία δαπανά το 0,7%. Τέσσερις από τις 20 μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας στον κόσμο ως προς τα έσοδα είναι κινεζικές, ενώ καμία δεν έχει έδρα στην Ινδία. Η Κίνα παράγει πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας υποδομής 5G, η Ινδία μόλις το 1 τοις εκατό. Το TikTok και παρόμοιες εφαρμογές που δημιουργήθηκαν στην Κίνα είναι πλέον παγκόσμιοι ηγέτες, αλλά η Ινδία δεν έχει ακόμη δημιουργήσει ένα τεχνολογικό προϊόν που έχει κερδίσει την παγκόσμια αναγνώριση. Όταν πρόκειται για την παραγωγή τεχνητής νοημοσύνης (AI), η Κίνα είναι ο μόνος παγκόσμιος αντίπαλος των Ηνωμένων Πολιτειών. Το μοντέλο SenseTime AI της Κίνας κέρδισε πρόσφατα το GPT του OpenAI σε βασικά μέτρα τεχνικής απόδοσης. Η Ινδία δεν έχει συμμετοχή σε αυτόν τον αγώνα. Η Κίνα κατέχει το 65% των παγκόσμιων πατεντών τεχνητής νοημοσύνης, σε σύγκριση με το 3% της Ινδίας. Οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης της Κίνας έχουν λάβει 95 δισεκατομμύρια δολάρια σε ιδιωτικές επενδύσεις από το 2013 έως το 2022 έναντι των 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων της Ινδίας. Και οι κορυφαίοι ερευνητές τεχνητής νοημοσύνης προέρχονται κυρίως από την Κίνα, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, ενώ η Ινδία υστερεί.