Αποκαλύπτει ότι από τον Οκτώβριο οι πάροχοι θα προσφέρουν σταθερά τιμολόγια βραχυπρόθεσμου ορίζοντα (μήνα ή τριμήνου) και τάσσεται υπέρ της μετακίνησης των πελατών και του δικαιώματός τους να επιλέγουν ελεύθερα προμηθευτή.
Τα έκτακτα μέτρα στην αγορά ηλεκτρισμού για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης αποσύρονται –εκτός απροόπτου– στα τέλη Σεπτεμβρίου και η επιστροφή της ρήτρας αναπροσαρμογής από την 1η Οκτωβρίου στα τιμολόγια ρεύματος τρομάζει όχι μόνο τους καταναλωτές αλλά και τους παρόχους, που βρέθηκαν να απολογούνται ακόμη και στα δικαστήρια για την καταστρατήγησή της. Οι περισσότεροι πάροχοι, σύμφωνα με τα όσα μεταφέρει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) και γενικός διευθυντής της εταιρείας Φυσικό Αέριο, Γιάννης Μητρόπουλος, θα προσφέρουν από Οκτώβριο σταθερά τιμολόγια βραχυπρόθεσμου ορίζοντα (μήνα ή τριμήνου) και καθαρά κοστοστρεφή προϊόντα, με διαφανείς όρους. Θα υπάρξουν και προμηθευτές που θα προσφέρουν τιμολόγια με ρήτρα αναπροσαρμογής, όμως αυτή τη φορά, όπως τονίζει χαρακτηριστικά ο ίδιος, «όποιοι το κάνουν θα πρέπει να εξασφαλίσουν την πλήρη διαφάνεια του υπολογισμού των χρεώσεων, καθώς σε διαφορετική περίπτωση δεν θα έχουν δεύτερη ευκαιρία από τους καταναλωτές και όχι μόνο».
Η επιλογή του φθηνότερου τιμολογίου θα παραμείνει ένας δύσκολος γρίφος για τον καταναλωτή, όπως σημειώνει ο κ. Μητρόπουλος. Δηλώνει υπέρμαχος της μετακίνησης των πελατών και του δικαιώματός τους να επιλέγουν ελεύθερα προμηθευτή, επισημαίνει ωστόσο ότι «μια ελεύθερη αγορά χρειάζεται και κανόνες που θα εξασφαλίζουν ότι ούτε οι προμηθευτές αλλά ούτε και οι καταναλωτές θα επιβαρύνουν την αγορά με τις πρακτικές και τις συμπεριφορές τους», θίγοντας το φαινόμενο του «ενεργειακού τουρισμού».
– Τέλος Σεπτεμβρίου καταργούνται τα έκτακτα μέτρα στην αγορά προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος. Πώς θα τιμολογείται η κιλοβατώρα από 1ης Οκτωβρίου; Θα επιστρέψουμε στη ρήτρα αναπροσαρμογής;
– Τα έκτακτα μέτρα είχαν ορθώς θεσπιστεί κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης όταν οι καταναλωτές ήταν εκτεθειμένοι στην ανεξέλεγκτη πορεία των τιμών ενέργειας, και οι εταιρείες προμήθειας έπρεπε να υποστηρίξουν τους καταναλωτές, να καλύψουν τις υψηλές απαιτήσεις σε κεφάλαια κίνησης, να αντιμετωπίσουν τον ενεργειακό τουρισμό και να διαχειριστούν την αβεβαιότητα και την αστάθεια των αγορών. Πλέον, η αποκλιμάκωση των τιμών οδηγεί σε μια νέα κανονικότητα χωρίς περιορισμούς στους όρους του ανταγωνισμού, όμως με περισσότερη ωριμότητα όλων των φορέων της αγοράς συγκριτικά με την προ κρίσης περίοδο.
Τι θα δούμε λοιπόν την 1η Οκτωβρίου; Σταθερά τιμολόγια μεσοπρόθεσμου ή μακροπρόθεσμου ορίζοντα θα έχουν ακόμη μεγάλο ρίσκο για όποιους τολμήσουν να τα πουλήσουν αλλά και για εκείνους που θα τολμήσουν να τα αγοράσουν. Σταθερά τιμολόγια βραχυπρόθεσμου ορίζοντα, όπως για παράδειγμα μήνα ή τριμήνου, θα είναι πιο ελκυστικά τόσο για τους προμηθευτές όσο και για τους καταναλωτές. Καθαρά κοστοστρεφή προϊόντα (cost plus) με διαφανείς όρους θα είναι επίσης ελκυστικά για όλους. Τέλος, θεωρώ σίγουρο ότι θα υπάρξουν προμηθευτές που θα προσφέρουν τιμολόγια με μηχανισμούς αντιστάθμισης του πραγματικού κόστους στη φόρμουλα ή αλλιώς με ρήτρα αναπροσαρμογής όπως είναι γνωστά. Ομως αυτή τη φορά όποιοι το κάνουν θα πρέπει να εξασφαλίσουν την πλήρη διαφάνεια του υπολογισμού των χρεώσεων, καθώς σε διαφορετική περίπτωση δεν θα έχουν δεύτερη ευκαιρία από τους καταναλωτές και όχι μόνο.
– Η ΡΑΑΕΥ έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση συγκεκριμένες κατευθύνσεις προς τους προμηθευτές για τη διασφάλιση της διαφάνειας των τιμολογίων. Μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα είμαστε σε θέση να διαβάζουμε τον λογαριασμό ρεύματος χωρίς τη βοήθεια... συμβούλου;
– Στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την επόμενη ημέρα και της δημόσιας διαβούλευσης που είναι σε ισχύ, η ΡΑΑΕΥ υποδεικνύει στους προμηθευτές να προσδιορίσουμε με σαφήνεια τη φόρμουλα που θα διαμορφώνει την τιμή χρέωσης. Η λογική της Αρχής είναι, αφενός ότι με τον απόλυτο και διαφανή προσδιορισμό της φόρμουλας ο προμηθευτής μπορεί να ελεγχθεί εύκολα για τις τιμές που χρεώνει και από την άλλη ότι οι καταναλωτές μπορούν να συγκρίνουν τις επιλογές τους και να καταλήγουν στην πλέον συμφέρουσα για τους ίδιους.
Ωστόσο, η κοστολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος και η αξιολόγηση και σύγκριση διαφορετικών τιμολογίων είναι εξαιρετικά απαιτητική διαδικασία και απαιτεί τεχνογνωσία που δεν είναι διαθέσιμη στον μέσο καταναλωτή. Ειδικά η αξιολόγηση και σύγκριση εναλλακτικών τιμολογίων απαιτεί τη δημιουργία διαφορετικών σεναρίων ανάλογα με τις εξελίξεις της αγοράς, όπως αυτές επηρεάζονται από πολυάριθμες και πολύπλοκες μεταβλητές οι οποίες επιδρούν στο κόστος, και φυσικά τις καταναλωτικές συμπεριφορές του πελάτη. Τέτοιες αναλύσεις δεν είναι δυνατόν να γίνουν από τους καταναλωτές, ενώ γίνεται εμφανές ότι η απλή παράθεση των τιμολογίων σε ένα διαδικτυακό εργαλείο που λαμβάνει υπόψη μόνο τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς σε κάποιες περιπτώσεις είναι ακόμη και παραπλανητικό.
Χωρίς αμφιβολία, είναι ιδιαίτερα θετικό ότι δεν υπάρχουν ρήτρες πρόωρης αποχώρησης και στο πλαίσιο του δικαιώματος ελεύθερης επιλογής, ο καταναλωτής μπορεί τουλάχιστον να κάνει αξιολογήσεις εκ των υστέρων εφόσον φυσικά έχει στη διάθεσή του και τις παρελθοντικές τιμές ανταγωνιστικών τιμολογίων.
– Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για τις τιμές; Είναι πράγματι βιώσιμες για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις χωρίς επιδότηση;
– Είναι εμφανές ότι υπάρχει αποκλιμάκωση των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου και η τιμή, όπως διαμορφώνεται καθημερινά, είναι σημαντικά χαμηλότερη από τις εκτιμήσεις των προηγούμενων μηνών, ακόμα με τις όποιες ελαφρές συγκυριακές διακυμάνσεις. Αυτόματα η κατάσταση αυτή οδηγεί και σε αποκλιμάκωση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος.
Το προηγούμενο διάστημα, η επιδότηση ως όχημα βοήθησε στη διαμόρφωση των τελικών λογαριασμών ρεύματος, ανακούφισε τους καταναλωτές και υποστήριξε εν γένει τη λειτουργία της αγοράς. Ηταν ένα επιτυχημένο μέτρο παράλληλα με το πλαφόν των 150 ευρώ/μwh για το οποίο υπεραμύνθηκε η ελληνική Πολιτεία και αποδείχθηκε αποτελεσματικό για τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους μετά την εκτίναξη των τιμών σε επίπεδα ρεκόρ.
Ταυτόχρονα, οι καταναλωτές έδειξαν ευαισθησία και μείωσαν την κατανάλωσή τους τόσο στο ηλεκτρικό ρεύμα όσο και στο φυσικό αέριο, υιοθετώντας νέες συμπεριφορές και συνήθειες σχετικά με τη διαχείριση και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Εκείνο που έχω να πω είναι πως όταν υπάρχει ανταγωνισμός σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος, τότε ο μόνος που έχει να κερδίσει είναι ο καταναλωτής. Τα χαμηλά κόστη χονδρεμπορικής, τα ανταγωνιστικά τιμολόγια προμήθειας, οι ευνοϊκοί όροι συναλλαγής, οι πολυάριθμες και πολυδιάστατες υπηρεσίες εμφανίζονται σε αγορές με μεγάλο αριθμό παραγωγών και προμηθευτών που ανταγωνίζονται με όρους απόλυτης διαφάνειας και μη διάκρισης των καταναλωτών. Η συνταγή είναι απλή και την έχουμε δει να λειτουργεί σε πολλές αγορές στην Ευρώπη και στην Αμερική.
Σε κάθε περίπτωση συνεκτιμώντας όλα τα παραπάνω, οι νέοι λογαριασμοί ενέργειας μετά τη λήξη της τροπολογίας εκτιμώ ότι θα συνεχίσουν να είναι διαχειρίσιμοι ακόμα και χωρίς το εργαλείο των επιδοτήσεων. Εχοντας δει, ωστόσο, τα αντανακλαστικά της Πολιτείας στην κρίση είμαι σίγουρος ότι σε περίπτωση έκτακτου γεγονότος θα επιδείξουν ανάλογη ετοιμότητα.
– Τι θα πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να προσέξει ο καταναλωτής πριν επιλέξει πάροχο. Ο ΕΣΠΕΝ θα αναλάβει πρωτοβουλίες, διασφάλισης του κύρους και της αξιοπιστίας της αγοράς ώστε να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών που με ευθύνη της κλονίστηκε στην αρχή της κρίσης;
– Εκπροσωπώντας το Φυσικό Αέριο Ελληνική Εταιρεία Ενέργειας γνωρίζω το καθεστώς διαφάνειας και συνέπειας που υπαγορεύει την επικοινωνία μας με τους καταναλωτές, οι οποίοι μας τιμούν με την εμπιστοσύνη τους σταθερά για πολλές δεκαετίες. Στο πλαίσιο εξορθολογισμού και ωριμότητας της αγοράς είμαι πεπεισμένος αντίστοιχα για τις προθέσεις των υπόλοιπων προμηθευτών οι οποίοι σέβονται τις ανάγκες και τις επιθυμίες των καταναλωτών.
Εκπροσωπώντας παράλληλα και τον ΕΣΠΕΝ, επιτρέψετε μου να σημειώσω ότι βρεθήκαμε από την πρώτη στιγμή συντονισμένα και με πλήρη υπευθυνότητα στο πλευρό της Πολιτείας συνδράμοντας τις προσπάθειές της να περιορίσει τον αντίκτυπο της εκτίναξης των διεθνών τιμών ενέργειας στα ελληνικά νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Καταθέσαμε, και συνεχίζουμε να το κάνουμε, τεκμηριωμένες προτάσεις για την εύρυθμη λειτουργία των αγορών ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου και την προστασία των καταναλωτών.
Βασικός μας στόχος είναι να είμαστε στο πλευρό του καταναλωτή προασπίζοντας τον ελεύθερο και υγιή ανταγωνισμό προκειμένου να διασφαλίζεται η προμήθεια περιβαλλοντικά φιλικής ενέργειας με αξιοπιστία και οικονομικά συμφέροντες όρους για τον πελάτη. Υπό αυτό το πρίσμα θεωρώ ότι εφόσον όλοι μας συνεχίσουμε να επιδεικνύουμε ψύχραιμη και σοβαρή στάση στα ενεργειακά τεκταινόμενα, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών επανέρχεται με γρήγορους ρυθμούς.
Οι νέοι λογαριασμοί ενέργειας μετά τη λήξη της τροπολογίας εκτιμώ ότι θα συνεχίσουν να είναι διαχειρίσιμοι.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")