Ανάμεσα στις νέες τεχνολογίες περιλαμβάνονται η παραγωγή υδρογόνου και η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCS), για την οποία τίθενται για πρώτη φορά στόχοι.
Ειδικά όσον αφορά το υδρογόνο, ο «πήχης» για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου, τη δυναμικότητα ηλεκτρόλυσης, αλλά και το ποσοστό ανάμιξης υδρογόνου στο διανεμόμενο αέριο αυξάνεται σημαντικά σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό. Συγκεκριμένα, το νέο ΕΣΕΚ προδιαγράφει συνολική παραγωγή και κατανάλωση πράσινου υδρογόνου 4,4 Τεραβατωρών ανά έτος έως το τέλος της δεκαετίας και εγκατεστημένη δυνατότητα ηλεκτρόλυσης 1,7 GW έως το 2030, έναντι 1,24 GW στην προηγούμενη εκδοχή, ενώ το ποσοστό ανάμιξης του υδρογόνου στο διανεμόμενο αέριο αυξάνεται σημαντικά στο 5,6% έως το τέλος της δεκαετίας (από μηδέν που είναι σήμερα και 3% στο αρχικό προσχέδιο), για να φτάσει στο 15,4% έως το 2050.
Συνεργασία
Η εξέλιξη αυτή προϋποθέτει στενή συνεργασία της κυβέρνησης με τους διαχειριστές των δικτύων μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου (ΔΕΣΦΑ και ΔΕΠΑ Υποδομών αντίστοιχα), που έχουν ήδη σηματοδοτήσει την πρόθεσή τους να καταστήσουν τις υποδομές τους hydrogen ready. Η έγχυση στα δίκτυα θα προωθηθεί προκειμένου να μειωθεί το ανθρακικό αποτύπωμα του φυσικού αερίου κατά την ενεργειακή μετάβαση. Η έγχυση στα δίκτυα μεταφοράς θα γίνεται μέχρι του ποσοστού το οποίο θα αποφασισθεί ως αποδεκτό στο διασυνοριακό εμπόριο στη σχετική νομοθεσία της Ε.Ε., που βρίσκεται υπό συζήτηση (εκτιμάται στο επίπεδο του 2%-5%), ενώ στα δίκτυα διανομής μέχρι του επιπέδου που είναι τεχνικά αποδεκτό από τους υφιστάμενους καυστήρες θέρμανσης κτιρίων (στο επίπεδο του 10%-15%). Όπως αναφέρεται στο κείμενο, η «υποδοχή» πράσινου καυσίμου από το ελληνικό σύστημα μεταφοράς και διανομής αερίου μπορεί να φτάσει στα παραπάνω ποσοστά χωρίς σημαντικές πρόσθετες επενδύσεις, πέραν της αλλαγής των μετρητικών συστημάτων ποιότητας του αερίου. Σημειώνεται δε πως εξετάζεται η εφαρμογή υποχρεωτικής ποσόστωσης, σταδιακά αυξανόμενης μέχρι τα ανωτέρω όρια, στους προμηθευτές φυσικού αερίου.
Η συνολική κατανάλωση πράσινου υδρογόνου εκτιμάται σε 63,6 Τεραβατώρες ανά έτος μέχρι το 2050, το μεγαλύτερο ποσοστό όμως, περίπου 70%, εκτιμάται ότι θα καταναλώνεται για παραγωγή συνθετικών υδρογονανθράκων προς χρήση στις μεταφορές.
Δέσμευση άνθρακα
Από την άλλη πλευρά, το «πράσινο» υδρογόνο αναμένεται να αποτελέσει και στην Ελλάδα «όχημα» για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος βιομηχανικών εφαρμογών, όπως των χαλυβουργείων, των τσιμεντοβιομηχανιών και των διυλιστηρίων. Για τις εφαρμογές αυτές, οι οποίες δεν μπορούν να εξηλεκτρισθούν απευθείας, θα ενθαρρυνθεί η σχετική εφαρμοσμένη έρευνα για λύσεις βασισμένες στο ανανεώσιμο αέριο.
Παράλληλα και ενώ θα εξελίσσεται η έρευνα, η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος των τομέων αυτών θα επιτευχθεί με τη δέσμευση και αποθήκευση CO2. Σύμφωνα με το προσχέδιο, η δέσμευση CO2 από βιομηχανικές διεργασίες και ηλεκτροπαραγωγή εκτιμάται σε 0,9 εκατ. τόνους CO2 ανά έτος το 2035 και 5,4 εκατ. τόνους ανά έτος το 2050. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται η διευκόλυνση επενδύσεων για δέσμευση CO2 που εκπέμπεται από βιομηχανικές εγκαταστάσεις, κυρίως διυλιστήρια και τσιμεντοβιομηχανίες. Έχει ήδη δοθεί υποστήριξη σε τέσσερα έργα δέσμευσης CO2 από αντίστοιχες βιομηχανίες με υψηλές εκπομπές για χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Καινοτομίας της Ε.Ε. (Helleniq Energy, Motor Oil, TITAΝ), ενώ θα εξεταστεί η δυνατότητα χορήγησης περαιτέρω κινήτρων. Παράλληλα έχει ήδη εγκριθεί και ωριμάζει αδειοδοτικά η πρώτη μονάδα αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο της Καβάλας, που θα διαθέτει δυναμικότητα απορρόφησης 2,5 εκατ. τόνους CO2 κατ’ έτος στην πλήρη της λειτουργία. Εκτιμάται ότι η πρώτη φάση, για δυναμικότητα περίπου 1 εκατ. τόνους ετησίως, θα έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος 2025 και η δεύτερη φάση, πλήρους δυναμικότητας, θα έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2027. Το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Προχωρά επίσης η ολοκλήρωση του σχετικού αδειοδοτικού και ρυθμιστικού πλαισίου για τη δέσμευση, μεταφορά, χρήση και αποθήκευση CO2.
Στις μεταφορές
Ειδική αναφορά γίνεται στις χρήσεις υδρογόνου στον τομέα των βαρέων οδικών μεταφορών, όπου εκτιμάται ότι μπορεί να εφαρμοστεί η λύση των κυψελών καυσίμου αερίου υδρογόνου. Στο πλαίσιο αυτό, και σε συμφωνία με τη νομοθεσία της Ε.Ε, θα ιδρυθούν πρατήρια υδρογόνου («υδρογονάδικα»), καταρχήν σε πιλοτική βάση, αλλά και για την εξυπηρέτηση αστικών συγκοινωνιών. Ο στόχος είναι να έχουν δημιουργηθεί έως το 2030 τουλάχιστον 26 σταθμοί ανεφοδιασμού οχημάτων με υδρογόνο, ενώ για την περαιτέρω αύξησή τους θα ληφθούν υπόψη οι τεχνολογικές εξελίξεις που θα έχουν σημειωθεί έως τότε και οι οποίες θα δείξουν αν όντως το μέλλον στα βαρέα οχήματα είναι το υδρογόνο ή όχι. Και τούτο διότι η βιομηχανία μπαταριών διεξάγει έρευνα για να αντιμετωπίσει και την πρόκληση των βαρέων οχημάτων, ανταγωνιζόμενη τη λύση του υδρογόνου.
Με την ίδια λογική, αν και το «πράσινο» υδρογόνο είναι ένα σημαντικό υποψήφιο καύσιμο για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος της ναυτιλίας και της αεροπλοΐας, μέσα στην επόμενη 10ετία δεν αναμένεται να ξεκαθαρίσει ποια τεχνολογία θα παίξει τον κυριότερο ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση. Μάλιστα, όπως επισημαίνεται στο προσχέδιο, στους δύο αυτούς τομείς φαίνεται να επικρατεί η χρήση ανανεώσιμων υγρών συνθετικών καυσίμων βιολογικής ή μη προέλευσης.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")