Στο λιμάνι Ardersier στη βορειοανατολική Σκωτία, ένας νέος ιδιοκτήτης μεταμορφώνει την εγκαταλελειμμένη περιοχή των 450 στρεμμάτων όπου κάποτε κατασκευάζονταν πλατφόρμες πετρελαίου και φυσικού αερίου σε έναν παίκτη αιολικής ενέργειας του μέλλοντος. Η Quantum Energy Partners με έδρα το Τέξας επένδυσε στην τοποθεσία αφού εντόπισε μια δυνητικά επικερδή ευκαιρία να καλύψει τη ζήτηση

για τη μεταφορά ανεμογεννητριών που θα τροφοδοτήσουν τους στόχους της Βρετανίας για καθαρή μηδενική μετάβαση.

Επενδυτές όπως η Quantum στοιχηματίζουν στην έλλειψη κατάλληλων λιμενικών υποδομών σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο, γεγονός που επιβραδύνει τις προσπάθειες της χώρας να στραφεί η οικονομία προς πιο πράσινες πηγές ενέργειας.

«Γρήγορα καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η πραγματική οξεία έλλειψη για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών στην Ευρώπη ήταν ο χώρος λιμένων», δήλωσε ο Lewis Gillies, διευθύνων σύμβουλος της Haventus, της εταιρείας Quantum που δημιούργησε για την ανάπτυξη του λιμανιού.

Το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζει να φέρει περισσότερους υπεράκτιους ανέμους στο διαδίκτυο ως μέρος του στόχου του να φτάσει τις καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050 — πέντε χρόνια αργότερα από τον στόχο της Σκωτίας για το 2045.



Ωστόσο, η επιτυχία θα εξαρτηθεί από το εάν η Βρετανία θα αυξήσει την υπεράκτια αιολική της ισχύ τετραπλασίαζοντας την, στα 50 GW έως το 2030, σύμφωνα με επίσημες προβλέψεις.

Στη Σκωτία, η ScotWind, στον πρώτο γύρο υπεράκτιας αιολικής μίσθωσης για μια δεκαετία, μέσω του οποίου έχουν ανατεθεί συμβάσεις σε εταιρείες όπως η Shell, η Scottish Power και η SSE, στοχεύει να παρέχει μόνο 28 GW υπεράκτιας αιολικής ισχύος .

Με την σημερινή χωρητικότητα του λιμανιού, θα χρειαστούν τουλάχιστον 50 χρόνια για να επιτευχθούν τα 45 GW που έχουν ήδη λάβει άδειες για τα ύδατα της Σκωτίας, είπε ο Gillies.

Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο υστερεί σε σχέση με άλλες χώρες στην κατασκευή της απαραίτητης υποδομής, εν μέρει λόγω της αβεβαιότητας για τους ιδιοκτήτες των λιμένων, οι οποίοι κινδυνεύουν με οικονομικές απώλειες εάν δεν μπορούν να προσελκύσουν επενδυτές.

Απαιτούνται περισσότερες επενδύσεις σε περιοχές όπου τα βασικά εξαρτήματα πρέπει να κατασκευαστούν, να συναρμολογηθούν και να αποθηκευτούν πριν σταλούν στη θάλασσα.

Οι ιδιοκτήτες λιμένων, οι οποίοι πρέπει να λάβουν μακροπρόθεσμες αποφάσεις και να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση, είπαν ότι η έλλειψη σαφήνειας σχετικά με τους στόχους της κυβέρνησης μετά το 2030 κινδυνεύει να αποθαρρύνει τους επενδυτές - τα έργα μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο από μια δεκαετία από τη σύλληψη της ιδέας έως την ολοκλήρωση του κάθε project.

Τον Απρίλιο, η Quantum ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιούσε μια επένδυση 300 εκατομμυρίων λιρών σε μετοχικό κεφάλαιο στη βιομηχανική περιοχή.

Ωστόσο, σύμφωνα με αναλυτές, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι απίθανο να κλείσει αυτό το «επενδυτικό χάσμα» εγκαίρως, εκτός εάν οι λιμενικές εταιρείες αποκτήσουν μεγαλύτερη βεβαιότητα για τα αναμενόμενα μελλοντικά τους έσοδα.

Υπάρχουν «φιλόδοξοι στόχοι για υπεράκτια ανάπτυξη αιολικής ενέργειας, αλλά δεν έχουμε συγκεκριμένη πολιτική καθοδήγηση πέραν του 2030», δήλωσε ο Ralph Torr, επικεφαλής της πλωτής υπεράκτιας αιολικής ενέργειας στο ORE Catapult, ένα ερευνητικό κέντρο που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση. «Ο χρόνος είναι ουσιαστικός», πρόσθεσε.

Οι κίνδυνοι για τον κλάδο επισημάνθηκαν τον περασμένο μήνα, όταν οι υπεράκτιοι κατασκευαστές αιολικής ενέργειας δεν υπέβαλαν προσφορές για συμβάσεις κρατικής επιδότησης στον τελευταίο γύρο δημοπρασίας για έργα ΑΠΕ. Είπαν ότι η τιμή ήταν πολύ χαμηλή για να αντισταθμίσει το αυξανόμενο κόστος.

Η πρόκληση της λιμενικής υποδομής είναι ιδιαίτερα έντονη για την εκκολαπτόμενη πλωτή υπεράκτια αιολική βιομηχανία, η οποία απαιτεί μεγαλύτερες ανεμογεννήτριες και μεγαλύτερη υποδομή από αυτές που είναι στερεωμένες στον πυθμένα της θάλασσας.

«Σίγουρα υπάρχουν χρήματα στη βιομηχανία των λιμένων για επένδυση», δήλωσε ο Richard Ballantyne, διευθύνων σύμβουλος της British Ports Association. «Αλλά χρειαζόμαστε διαβεβαιώσεις ότι αυτές οι εγκαταστάσεις θα χρησιμοποιηθούν. Θέλετε τουλάχιστον 15 χρόνια χρήσης από μια εγκατάσταση."

Ο Tim Pick, ο τότε πρωταθλητής της κυβέρνησης στο Offshore Wind, τον Απρίλιο επεσήμανε μια «βραχυπρόθεσμη πιο εμπορική διάθεση κινδύνου» μεταξύ των ιδιωτικοποιημένων λιμανιών του Ηνωμένου Βασιλείου, σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές του δημοσίου σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ως εμπόδιο στις επενδύσεις.

Είπε ότι υπάρχει «καθαρή όρεξη» μεταξύ των λιμενικών εταιρειών να υποστηρίξουν την υπεράκτια αιολική ενέργεια, αλλά υπήρχε επίσης «αυτό που μοιάζει με αποτυχία της αγοράς», με τις λιμενικές εταιρείες να αγωνίζονται να συγκεντρώσουν χρήματα για σχετική υποδομή εν μέσω αβεβαιότητας στα έσοδα.

Εμπορικός όμιλος εκτιμά ότι χρειάζονται περίπου 4 δισεκατομμύρια λίρες για την αναβάθμιση 11 βασικών λιμένων ώστε να είναι έτοιμα για πλωτά υπεράκτια αιολικά πάρκα έως το 2030, όπως το Tyne και το Bristol.

Η Associated British Ports, η οποία διαθέτει 21 λιμάνια σε όλη τη Βρετανία, έχει θέσει σχέδια για πιθανή επένδυση 500 εκατομμυρίων λιρών στο Port Talbot για την εξυπηρέτηση πιθανών πλωτών υπεράκτιων αιολικών σταθμών στη Θάλασσα της Ιρλανδίας.

Ωστόσο, ο Henrik Pedersen, διευθύνων σύμβουλος της ABP, ζήτησε «περισσότερη ορατότητα και βεβαιότητα στην αγορά» σχετικά με την ευκαιρία, με τοποθεσίες που εξακολουθούν να αξιολογούνται από την κυβέρνηση για ανάπτυξη, ενώ προειδοποίησε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο κινδυνεύει «να χάσει από άλλα κράτη που τώρα κινούνται με πραγματικό γρήγορους ρυθμούς».

Η ολοκλήρωση του νότιου λιμανιού του λιμανιού του Aberdeen, το οποίο άνοιξε επίσημα τον περασμένο μήνα μετά από επένδυση 420 εκατομμυρίων λιρών, χρειάστηκε 11 χρόνια από τη λήψη της επενδυτικής απόφασης, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος Bob Sanguinetti.

Η χωρητικότητα του λιμανιού έχει επεκταθεί κατά ένα πέμπτο και μπορεί πλέον να εξυπηρετεί «πολύ βαθύτερα και πολύ μεγαλύτερα» πλοία, συμπεριλαμβανομένων μερικών από τα μεγαλύτερα. Αλλά η «μεγάλη παράσταση» θα είναι η υπεράκτια αιολική ενέργεια με 2.000 έως 3.000 ανεμογεννήτριες που θα κατασκευαστούν κατά μήκος της ακτής της Σκωτίας, είπε ο Sanguinetti.

«Νομίζω ότι εμείς στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη βορειοανατολική Σκωτία έχουμε επαρκή ικανότητα για όλη αυτή τη δουλειά; Αυτή τη στιγμή η απάντηση είναι όχι», είπε. «Εξαρτάται από το ότι η κυβέρνηση θα παρέχει σαφήνεια στην πολιτική της, στα χρονοδιαγράμματά της»... όταν τεθούν αυτοί οι στόχοι».

Το Υπουργείο Ενεργειακής Ασφάλειας και το Net Zero ανέφεραν ότι η κυβέρνηση επενδύει 160 εκατομμύρια λίρες για τη στήριξη της λιμενικής υποδομής. Η κυβέρνηση της Σκωτίας δήλωσε ότι «ήδη συνεργάζεται με λιμάνια σε όλη τη Σκωτία για να διασφαλίσει ότι υπάρχουν η σωστή υποστήριξη και τα οικονομικά κίνητρα».

Στο Ardersier, ξεκίνησαν οι εργασίες για ένα νέο τείχος στην αποβάθρα για να ελλιμενίζονται τα πλοία και η βυθοκόρηση εχει αρχίσει για να γίνει το λιμάνι βαθύτερο και ευρύτερο ώστε να μπορεί να φιλοξενεί πλοία που μεταφέρουν εξοπλισμό που απαιτείται από τους υπεράκτιους αιολικούς κατασκευαστές που θα εδρεύουν εκεί.

«Εάν μπορέσουμε να προσελκύσουμε κατασκευαστές να χτίσουν τις εγκαταστάσεις τους σε αυτόν το σημείο, θα δημιουργήσουμε τελικά χιλιάδες θέσεις εργασίας», δήλωσε ο Gillies.