Η κλιμάκωση και εξαχρείωση της πολεμικής αντιπαράθεσης, και από τις δύο πλευρές, καθώς και ο μακρύς χρονικός ορίζοντας των επιχειρήσεων οι οποίες ανά πάσα στιγμή πλέον και με αφορμή οποιοδήποτε τραγικό επεισόδιο είτε στην ίδια τη Γάζα και το Ισραήλ, είτε σε κάποια από τις γειτονικές κατά κύριο λόγο αραβικές χώρες, έχει δώσει τον χρόνο στον κάθε τοπικό, περιφερειακό και παγκόσμιο γεωπολιτικό δρώντα να λάβει θέση και με κάποιο τρόπο, έμμεσο ή άμεσο, να διαλέξει στρατόπεδο, προσπαθώντας φυσικά να ικανοποιήσει τα ειδικά εθνικά του συμφέροντα. Μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο θα πρέπει να προσεγγίσουμε την στάση τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας.
Η Τουρκία, μετά τις πρώτες 24 ώρες της αντιπαράθεσης και μετά από μία αρχική δήλωση η οποία άφηνε να εννοηθεί πως θα κρατήσει ίσες αποστάσεις και θα προσπαθήσει να παρουσιαστεί ως ένας «έντιμος διαμεσολαβητής» (Honest Broker) αφού συνέστησε …αυτοσυγκράτηση, έριξε το προσωπείο του υποτιθέμενου αμερόληπτου ενδιάμεσου και έδειξε το πραγματικό της πρόσωπο. Ο πρόεδρος Ερντογάν προχώρησε στην καταδίκη του Ισραήλ, στην εκτόξευση απειλών τόσο στον ίδιο τον πρωθυπουργό Νετανιάχου όσο και στους Ισραηλινούς γενικά, αποκάλεσε την Χαμάς, το παρακλάδι των Αδελφών Μουσουλμάνων στην Παλαιστίνη οι οποίοι επιζητούν την εγκαθίδρυση ενός Χαλιφάτου στην περιοχή, ως μαχητές της ελευθερίας, απείλησε τις ΗΠΑ και τη Δύση γενικά ενώ το κερασάκι στην τούρτα ήρθε με την προσπάθεια αναμόχλευσης ενός πολέμου των πολιτισμών αφού δεν έχασε την ευκαιρία να ερεθίσει τα πλήθη με το να προειδοποιήσει πως το Ισλάμ θα νικήσει του «σταυροφόρους» και θα καταλάβει την Ιερουσαλήμ. Φυσικά όλα αυτά διανθίστηκαν με το γνωστό μας «θα έρθουμε λίγο πριν την αυγή» (αφού το «βράδυ» θα έχουν περάσει πρώτα από εμάς), θα σταλούν στράτευμα στην Γάζα, και βέβαια οι ΗΠΑ «φταίνε για όλα». Οι σχέσεις με το Ισραήλ διακόπηκαν πλήρως ενώ η σκαιά συμπεριφορά των Τούρκων απέναντι στις ΗΠΑ φάνηκε σε όλο της το μεγαλείο στην πρόσφατη επίσκεψη Μπλίνκεν στην Τουρκία. Τέλος, το πλέον ενδιαφέρον στην υπόθεση, για την ώρα, είναι πως οι συνεχείς αναφορές του Τούρκου προέδρου πως το Ισραήλ δεν δρα ως κράτος αλλά ως «οργάνωση» υποκρύπτουν σαφώς την απειλή πως μπορεί και να οδηγηθούμε από την πλευρά της Τουρκίας σε πολιτικές άρσης της αναγνώρισης του κράτους αυτού. Υπερβολικό; Το άμεσο μέλλον θα δείξει.
Προς τί λοιπόν η αναφορά στα έως τώρα δημόσια πεπραγμένα της Άγκυρας αναφορικά με τον πόλεμο στην Γάζα; H απάντηση είναι απλή. Η Ελλάδα σύμφωνα με τον συμφωνημένο «οδικό χάρτη» όπως αυτός συμφωνήθηκε στην πρόσφατή συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν θα πρέπει αυτή τη στιγμή να διαπραγματεύεται με την Άγκυρα πολιτικά θέματα καθώς και Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Ταυτοχρόνως, δρα ως ο «επιχειρησιακό χώρος» του Ισραήλ στην Ανατολική Μεσόγειο αφού μία ματιά στον χάρτη γύρω από το Ισραήλ αποδεικνύει πως ο μόνος παράγοντας φιλικός προς αυτό είναι ο Ελληνισμός. Η μόνη περίπτωση η Ιερουσαλήμ να μπορέσει να εγκαταστήσει έναν ανοιχτό δίαυλο με την Δύση είναι η Ελλάδα και Κύπρος. Ο μόνος χώρος στον οποίο οι ΗΠΑ και οι άλλες συμμαχικές χώρες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν έναν ασφαλή, σταθερό και αξιόπιστο ζωτικό διάδρομο για την ενίσχυση του Ισραήλ είναι ο δικός μας χώρος, οι στεριές, οι θάλασσες και ο αέρας των Ελλήνων.
Άρα από την μία πλευρά η Ελλάδα φαίνεται πως πρέπει να διαπραγματευθεί με τον γεωπολιτικό παράγοντα που θέλει να διασπάσει την γεωγραφική ενότητα του Ελληνισμού, και κατ’ επέκταση του ζωτικού χώρου υποστήριξης του Ισραήλ, από την άλλη θα πρέπει να κρατήσει τον διάδρομο αυτό ανοιχτό και υπό τον απόλυτο έλεγχό της ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει ως ένας αξιόπιστος σύμμαχος στο πλαίσιο της υποστήριξης των συμμαχικών μας δυνάμεων. Τι θα πρέπει να κάνει η Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τη διαμορφούμενη νέα πραγματικότητα;
Τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος θα πρέπει να απαιτήσουν την κεφαλαιοποίηση των διευκολύνσεων που παρέχουν στις ΗΠΑ για τη διάσωση του Ισραήλ. Οι κυβερνήσεις μας σε Ελλάδα και Κύπρο θα πρέπει να κινητοποιηθούν ώστε αρθρώνοντας λόγο γεωπολιτικό και στεγνά ρεαλιστικό να καταδείξουν πως αντιλαμβάνονται την αξία της προσφοράς μας ώστε το αντάλλαγμα που θα πάρουν να είναι ΑΝΑΛΟΓΟ της αξίας αυτού που προσφέρουν, δηλαδή του ΖΩΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ/ΔΙΑΔΡΟΜΟΥ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ του σημαντικότερου συμμάχου της Δύσης στoν γεωστρατηγικό χώρο της Μέσης Ανατολής & Βορείου Αφρικής (Middle East & North Africa), του Ισραήλ. Το μόνο αντάλλαγμα ισάξιο με την προσφορά μας είναι να γίνει το αυτονόητο δηλαδή ανακήρυξη 12 μιλίων χωρικών υδάτων σε όλο το Αιγαίο και υπογραφή Ελλάδας-Κύπρου για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ τους ΈΣΤΩ και ΑΡΧΙΚΑ ενός μιλίου ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχεια της θαλάσσιας ζώνης Αθηνών-Λευκωσίας αλλά και το να αφεθεί χώρος για διαπραγμάτευση με Αίγυπτο και Τουρκία, σε μία δεύτερη φάση… σε έναν άλλο κόσμο μετά τον πόλεμο, ίσως με μία άλλη Τουρκία.
Η Ελλάδα δεν είναι δυνατόν να αρκεστεί σε προσφορά μεταγωγικών αεροσκαφών, τεθωρακισμένων οχημάτων ή λεκτικών σχημάτων υποστήριξης χωρίς ουσία. Αυτό που προσφέρει είναι ΧΩΡΟΣ για την επιβίωση ενός άλλου κράτους. Αυτό που πρέπει να απαιτήσει είναι το αυτονόητο σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θαλάσσης. Δηλαδή ΧΩΡΟ που δικαιούται για την επιβίωσή τη δικιά της. Θα πρέπει λοιπόν με πειστικό τρόπο να απαιτήσει την υποστήριξη από τους συμμάχους της στην επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 μίλια και στην οριοθέτηση ΑΟΖ με την Κύπρο.
Με άλλα λόγια, η εμπέδωση των 12+1 μιλίων του Ελληνισμού δεν είναι μόνο μία κίνηση γεωπολιτικής ολοκλήρωσης του έθνους μας στις θάλασσές μας αλλά αποτελούν την πραγματική ζωτική αρτηρία για το Ισραήλ και τους συμμάχους μας. Θα το απαιτήσουμε ή θα προσπαθήσουμε να ξεπλύνουμε για ακόμα μία φορά την Τουρκία μέσω των δικών μας φοβικών, ιδεοληπτικών συνδρόμων ή «ανειλημμένων υποχρεώσεων» του παρελθόντος;
* Ο Δρ. Γεώργιος Κ. Φίλης είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικής στο Ledra College, Λευκωσίας και διδάσκων σε Παραγωγικές Στρατιωτικές Σχολές. Ο κ. Φίλης είναι καθηγητής στο International Baccalaureate Diploma του Κολλεγίου Αθηνών-Ψυχικού καθώς και Αναλυτής Διεθνών Ζητημάτων του ALPHA. [[email protected]]