Στο επίκεντρο του νέου κανονισμού βρίσκονται τα «ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων» που θα παρέχουν στους καταναλωτές και τα συνεργεία επισκευών πληροφορίες για σχεδόν κάθε προϊόν που διατίθεται στην αγορά της ΕΕ – από πλυντήρια πιάτων έως τηλεοράσεις, smartphones ή κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.
«Το πρώτο στοιχείο που κάνει ένα προϊόν πράσινο είναι ο εγκέφαλος που το σχεδιάζει», δήλωσε ο Jordi Hereu i Boher, ο Ισπανός υπουργός Βιομηχανίας και Τουρισμού, ο οποίος ήταν και ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου στις διαπραγματεύσεις με το Ευρωκοινοβούλιο.
«Με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα, θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι όλες οι βιώσιμες διαστάσεις της κατασκευής προϊόντων λαμβάνονται υπόψη από το πρώτο κιόλας στάδιο της σύλληψής τους», ανέφερε σε δήλωσή του ο ίδιος.
Η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του Ευρωκοινοβουλίου και του Συμβουλίου θα μετατραπεί τώρα σε νόμο και θα αποσταλεί σε κάθε θεσμικό όργανο για επίσημη έγκριση.
Η συμφωνία χαιρετίστηκε από την BEUC, την ευρωπαϊκή οργάνωση καταναλωτών. «Αυτοί οι νέοι κανόνες θα καταστήσουν επιτέλους εφικτό τα προϊόντα να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και να είναι πιο αποδοτικά. Πρόκειται για σπουδαία νέα, καθώς οι οργανώσεις καταναλωτών έχουν επισημάνει όλα αυτά τα χρόνια αμέτρητες καταγγελίες για τηλέφωνα, οθόνες τηλεοράσεων και πολλά άλλα προϊόντα που οι περισσότεροι από εμάς κατέχουμε», δήλωσε η Monique Goyens, γενική διευθύντρια της BEUC.
Σύμφωνα με τις οργανώσεις καταναλωτών, είναι πλέον απαραίτητο να διασφαλιστεί η σωστή εφαρμογή του νόμου και να συνδυαστεί με επαρκείς οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους για την πάταξη των παραβατών.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι αρχές εποπτείας της αγοράς στα κράτη μέλη πρέπει να διαθέσουν επαρκή μέσα ώστε και να εφαρμοστούν σύντομα τα μέτρα αλλά και να διασφαλιστεί ότι οι παραγωγοί τα τηρούν», δήλωσε η Goyens.
Όχι στην καταστροφή μη πωληθέντων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων
Για πρώτη φορά, ο νέος κανονισμός της ΕΕ για τον οικολογικό σχεδιασμό εισάγει επίσης την απαγόρευση της καταστροφής μη πωληθέντων ενδυμάτων και υποδημάτων, μια κίνηση που αρχικά προωθήθηκε από τη Γαλλία και τη Γερμανία κατά τη διάρκεια συνομιλιών τον Μάιο.
Η απαγόρευση θα αρχίσει να εφαρμόζεται δύο χρόνια μετά την έναρξη ισχύος των νέων κανόνων, αλλά αφήνει εκτός τις μικρές επιχειρήσεις, ενώ οι μεσαίες επιχειρήσεις θα επωφεληθούν από εξαετή εξαίρεση, ανέφερε το Συμβούλιο σε δήλωσή του.
«Με την πάροδο του χρόνου, άλλοι τομείς θα μπορούσαν επίσης να καλυφθούν από τέτοιου είδους απαγορεύσεις, αν χρειαστεί», δήλωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Για παράδειγμα, εντός 3 ετών θα εξεταστεί παρόμοια απαγόρευση καταστροφής για τις μη πωληθείσες και επιστρεφόμενες ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές.
Για άλλα προϊόντα, οι εταιρείες θα πρέπει να υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με τις ποσότητες που απορρίπτουν και τους λόγους για τους οποίους το έκαναν. Τα κράτη μέλη θα καθορίσουν τα ίδια τις κυρώσεις που θα πρέπει να επιβληθούν σε περίπτωση παράβασης.
Σε μια άλλη πρωτοποριακή κίνηση, ο νέος κανονισμός εξουσιοδοτεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίζει ειδικούς κανόνες οικολογικού σχεδιασμού για μεμονωμένες κατηγορίες προϊόντων με σκοπό τη βελτίωση των περιβαλλοντικών τους επιδόσεων.
Αυτοί οι ειδικοί για τα προϊόντα κανόνες θα θεσπίζονται μέσω των λεγόμενων κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, μιας διαδικασίας ταχείας εφαρμογής, όπου το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο μπορούν μόνο να απορρίψουν τους προτεινόμενους κανόνες που προτείνει η Επιτροπή, αλλά δεν μπορούν να τους τροποποιήσουν.
Τα προϊόντα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά προτεραιότητα περιλαμβάνουν σίδηρο, χάλυβα, αλουμίνιο, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα – κυρίως ενδύματα και υποδήματα – καθώς και έπιπλα, ελαστικά, απορρυπαντικά, χρώματα, λιπαντικά και χημικά, δήλωσε το Κοινοβούλιο.
«Είναι καιρός να τερματιστεί το μοντέλο ‘πάρε, φτιάξε, πέταξε’ που είναι τόσο επιβλαβές για τον πλανήτη μας, την υγεία μας και την οικονομία μας», δήλωσε η Alessandra Moretti, Ιταλίδα Ευρωβουλευτής από την ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, η οποία ήταν η επικεφαλής ομιλήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την πρόταση.
Δεν ήταν άμεσα σαφές εάν οι διαδικτυακές πωλήσεις θα εξαιρεθούν από τους νέους κανόνες, όπως ζήτησε το Κοινοβούλιο κατά την ψηφοφορία στην ολομέλεια του Ιουλίου.
euractiv.gr