με στόχο να εκτονώσει την ασφυκτική πίεση που ασκείται στο Ισραήλ από την Δύση να σταματήσει τις αιματηρές επιχειρήσεις στην Λωρίδα της Γάζας. Μια πίεση, κυρίως μέσω των ΜΜΕ και κυβερνητικών ανακοινώσεων,που σκοπό έχουν να αποτραπεί ο θάνατος και άλλων αμάχων Παλαιστίνιων, αλλά και ο λιμός που απειλεί όσους έχουν επιζήσει από την βιβλική καταστροφή των τελευταίων 3 μηνών.
Όπως παρατηρεί ο Σταύρος Λυγερος σε πρόσφατη ανάρτηση του (εδώ), η δολοφονία Μουσαβί «Έγινε σε μία συγκυρία που η τραγωδία στη Γάζα συγκινεί την κοινή γνώμη των μουσουλμανικών χωρών και κατ’ επέκταση ασκεί μεγάλη πολιτική πίεση στις κυβερνήσεις. Αυτές, όμως, έχουν αποφύγει επιμελώς να εμπλακούν, εκτός των άλλων, και επειδή η Χαμάς, ως παλαιστινιακό παρακλάδι των Αδελφών Μουσουλμάνων, θεωρείται ανατρεπτική δύναμη όχι μόνο από το καθεστώς Σίσι στην Αίγυπτο, αλλά και από την Ιορδανία και από τις μοναρχίες του Κόλπου.
Αλλά και το Ιράν, το οποίο διατηρεί την υψηλή αντι-Ισραήλ ρητορική του, έχει αποφύγει μέχρι τώρα την άμεση εμπλοκή του, σημειώνει ο Στ. Λυγερός. Η σιιτική Χεζμπολάχ (Λίβανος) που συνδέεται στενά με την Τεχεράνη, έχει εκτοξεύσει ρουκέτες σε στόχους στο βόρειο Ισραήλ, αλλά τίποτα περισσότερο. Ίσως η πιο εντυπωσιακή αντίδραση ήταν αυτή των σιιτών Χούθι της Υεμένης. Έχοντας με τη βοήθεια του Ιράν αναπτύξει πυραυλικά συστήματα και drones, έχουν πραγματοποιήσει επιθέσεις εναντίον πολεμικών, αλλά και εμπορικών πλοίων κυρίως στην περιοχή που η Ερυθρά Θάλασσα εξέρχεται προς τον Ινδικό Ωκεανό.
Η θαλάσσια αυτή περιοχή είναι στρατηγικά σημαντική, επειδή από εκεί περνάνε τα εμπορικά πλοία που μέσω Σουέζ κατευθύνονται προς την Ευρώπη. Μεταξύ αυτών και τα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν πετρέλαιο και υγροποιημένο φυσικό αέριο από τον Κόλπο. Οι επιθέσεις των Χούθι έχουν προκαλέσει αναταραχή και προβλήματα στη ναυσιπλοΐα, δεδομένου ότι για να αποφύγουν το εν λόγω πέρασμα τα πλοία πρέπει να περιπλεύσουν την Αφρική, πράγμα που σημαίνει πολύ χρόνο και μεγάλη οικονομική επιβάρυνση. Όπως είναι γνωστό, για να αποκαταστήσουν την ελεύθερη ναυσιπλοΐα, οι ΗΠΑ συγκρότησαν μία συμμαχία προθύμων (συμμετέχει και η Ελλάδα με μία φρεγάτα) με σκοπό να εξουδετερώσουν τις επιθέσεις των Χούθι, ενδεχομένως και για να επιτεθούν σ’ αυτούς.»
Σε μία παράλληλη εξέλιξη ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Yoav Gallant δήλωσε την περασμένη Τρίτη (26/12) ότι η χώρα αντιμετωπίζει επιθέσεις σε επτά μέτωπα προειδοποιώντας για έναν κλιμακωμένο κίνδυνο περιφερειακής σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, καθώς αυξάνονται οι εντάσεις με το Ιράν. Μιλώντας ενώπιον κοινοβουλευτικής επιτροπής, ο Yoav Gallant δήλωσε ότι το Ισραήλ δέχεται επίθεση σε έναν «πόλεμο πολλαπλών πεδίων» από επτά περιοχές, τις οποίες προσδιόρισε ως τη Γάζα, τη Δυτική Όχθη, τον Λίβανο, τη Συρία, το Ιράκ, την Υεμένη και το Ιράν. «Έχουμε ήδη απαντήσει και ενεργήσει σε έξι από αυτές τις αρένες και λέω εδώ με τον πιο σαφή τρόπο – όποιος ενεργεί εναντίον μας είναι πιθανός στόχος, δεν υπάρχει ασυλία για κανέναν», είπε.
Το Ισραήλ ως γνωστό κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Χαμάς στη Γάζα μετά την αιφνιδιαστική επίθεση της παλαιστινιακής οργάνωσης στις 7 Οκτωβρίου και ανέλαβε γρήγορα μια ευρείας κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση στην λωρίδα της Γάζας εναντίον της Χαμάς και άλλων τρομοκρατικών ομάδων. Παράλληλα και σε καθημερινή βάση το Ισραήλ ανταλλάσσει πυρά με την υποστηριζόμενη από το Ιράν πολιτοφυλακή της Χεζμπολάχ στο Λίβανο κατά μήκος των κοινών συνόρων τους, στον Βορά, με τα επεισόδια να εντείνονται τις τελευταίες εβδομάδες.
Τα σχόλια του Gallant έρχονται μετά την ανακοίνωση των ΗΠΑ αργά την ημέρα των Χριστουγέννων ότι είχαν χτυπήσει τρεις στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο Ιράκ που χρησιμοποιούνται από την υποστηριζόμενη από το Ιράν πολιτοφυλακή Kataib Hezbollah και άλλες που συνδέονται με τον λεγόμενο άξονα αντίστασης. Το χτύπημα αυτό διατάχθηκε ως αντίποινα για μια επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος νωρίτερα την ίδια ημέρα σε στρατιωτική βάση που φιλοξενεί αμερικανικά στρατεύματα στο Ερμπίλ, στο βόρειο Ιράκ, που τραυμάτισε σοβαρά ένα μέλος των αμερικανικών υπηρεσιών. Ιρακινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι επιθέσεις των ΗΠΑ σκότωσαν έναν μαχητή και τραυμάτισαν άλλους 18.
Την ίδια στιγμή παρατηρείται μία σκλήρυνση των θέσεων των ΗΠΑ με τον υπουργό Άμυνας, Λόιντ Όστιν, να αναφέρει σε δήλωσή του ότι ο ίδιος και ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν «δεν θα διστάσουν να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να υπερασπιστούν τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα στρατεύματά μας και τα συμφέροντά μας». Υπάρχουν 2.500 στρατιώτες των ΗΠΑ στο Ιράκ που βοηθούν τις τοπικές δυνάμεις που πολεμούν το Ισλαμικό Κράτος. «Αν και δεν επιδιώκουμε να κλιμακώσουμε τη σύγκρουση στην περιοχή, είμαστε δεσμευμένοι και πλήρως προετοιμασμένοι να λάβουμε περαιτέρω αναγκαία μέτρα για την προστασία του λαού μας και των εγκαταστάσεών μας», πρόσθεσε ο Όστιν.
Επίσης την Τρίτη, οι αιγυπτιακές αρχές επιβεβαίωσαν ότι ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος, που πιθανότατα εκτοξεύτηκε από την Υεμένη από την υποστηριζόμενη από το Ιράν ομάδα ανταρτών Χούτι, αναχαιτίστηκε πάνω από το θέρετρο Νταχάμπ της Ερυθράς Θάλασσας.
Οι Χούθι έχουν επανειλημμένα εκτοξεύσει βαλλιστικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον του Ισραήλ από την έναρξη των εχθροπραξιών στη Γάζα, μερικά από τα οποία έχουν αναχαιτιστεί από τους περιφερειακούς συμμάχους του Ισραήλ και το ναυτικό των ΗΠΑ. Οι Χούθι τις τελευταίες εβδομάδες έχουν επίσης κλιμακώσει τις επιθέσεις εναντίον της παγκόσμιας ναυτιλίας που διέρχεται από την Ερυθρά Θάλασσα, αναγκάζοντας τα εμπορικά πλοία να εκτρέπονται γύρω από το Κέρας της Αφρικής. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την περασμένη εβδομάδα τη δημιουργία μιας διεθνούς ναυτικής ομάδας κρούσης για την προστασία της ναυτιλίας μέσω των κρίσιμων σημείων συμφόρησης της Ερυθράς Θάλασσας που βρίσκονται στα ανοικτά της Υεμένης.
Εν μέσω αυξανόμενων ισραηλινών στρατιωτικών απωλειών και της συνεχιζόμενης διεθνούς καταδίκης της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα, Ισραηλινοί αξιωματούχοι τις τελευταίες ημέρες τόνισαν ότι ο πόλεμος εναντίον της Χαμάς θα έχει χρονική διάρκεια. Επίσης, μέχρι στιγμής, είναι απρόθυμοι να υποχωρήσουν από τους φιλόδοξους στόχους που τέθηκαν στην αρχή της εκστρατείας που αποβλέπουν στην πλήρη εξόντωση της ηγετικής ομάδας στην Χαμάς και στην ολοσχερή διάλυση του στρατιωτικού της βραχίονα.
Σε άρθρο γνώμης στην Wall Street Journal τη Δευτέρα, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε ότι η «προϋπόθεση για την ειρήνη» με τη Γάζα είναι η «καταστροφή» της Χαμάς, η «αποστρατιωτικοποίηση» του διαλυμένου θύλακα και η «αποριζοσπαστικοποίηση» της παλαιστινιακής κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των σχολείων και της κοινωνίας των πολιτών. «Για το άμεσο μέλλον το Ισραήλ θα πρέπει να διατηρήσει την πρωταρχική ευθύνη ασφαλείας για τη Γάζα», έγραψε ο Νετανιάχου, απορρίπτοντας κάθε μελλοντικό ρόλο για την Παλαιστινιακή Αρχή που εδρεύει στη Δυτική Όχθη.
Οι επιπτώσεις στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο
Η επιδεινούμενη κατάσταση από πλευράς ασφάλειας της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα αλλά και στον Ινδικό Ωκεανό, όπου το περασμένο Σάββατο (23/12) υπέστη πυραυλική επίθεση από το Ιράν το τάνκερ Chem Pluto στα 200 νμ ανοικτά των ακτών της Ινδίας, (εδώ) έχει δημιουργήσει νευρικότητα στις αγορές πετρελαίου, LNG και ειδικών φορτίων χημικών προϊόντων. Με το τελευταίο αυτό περιστατικό επεκτάθηκε ουσιαστικά η γεωγραφική περιοχή στην οποία έχουν συμβεί μια σειρά επιθέσεων, οι οποίες έως τώρα λάμβαναν χώρα στην Ερυθρά Θάλασσα,υποκινούμενες από το Ιράν με εκτελεστικά όργανα τους αντάρτες Χούτι στην Υεμένη, γεγονός που καθιστά πλέον περίπλοκη την ναυτική επιτήρηση από πλευράς ΗΠΑ και συμμάχων.
Την Πέμπτη (27/12) το απόγευμα το πετρέλαιο Brent, το διεθνές benchmark, διαπραγματεύετο στα $ 80.72 το βαρέλι για παραδώσεις Φεβρουαρίου στο ICE του Λονδίνου, ενώ το Αμερικανικό WTI, στο NYMEX της Νέας Υόρκης πωλείτο στα $ 75.03 το βαρέλι. Η τιμή του Brent έχει ανατιμηθεί κατά $ 5 το βαρέλι τις τελευταίες 5 ημέρες, όπως και το WTI, δηλαδή κατά 6.5%. Σύμφωνα με traders στο Λονδίνο η τάση θα παραμείνει ανοδική όσο συνεχίζονται οι επιθέσεις στην θάλασσα χωρίς όμως να παραβλέπονται άλλοι παράγοντες, όπως η παρατηρούμενη, σε παγκόσμιο επίπεδο, αναιμική οικονομική ανάπτυξη και η εξαιρετικά αργή ανάκαμψη της Κινεζικής οικονομίας,και τα προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού πολλών προϊόντων σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Αυτός είναι και ο λόγος γιατί οι τιμές του πετρελαίου δεν έχουν ξεφύγει πολύ προς τα πάνω παρά την συνεχιζόμενη έκρυθμη κατάσταση στην Γάζα και πέριξ του Ισραήλ ( λχ Υεμένη, Λιβανος, Συρία) και η πιθανολογούμενη άμεση εμπλοκή του Ιράν.
Σε ότι αφορά το φυσικό αέριο η κατάσταση στην Μέση Ανατολή και η παρεμπόδιση της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα δεν έχει ακόμα αντίκτυπο στις τιμές αφού αυτές στο κόμβο αναφοράς TTF στην Ολλανδία δεν δείχνουν σημάδια ανόδου με τα μηνιαία συμβόλαια να κινούνται σταθερά στα € 35 με €36 / MWh τις τελευταίες ημέρες. Δύο είναι οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν θετικά τις τιμές αυτή την συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Πρώτον, είναι η επάρκεια εφοδιασμού με τις περισσότερε υπόγειες αποθήκες στην ΕΕ να είναι γεμάτες κατά 90% κυρίως λόγω του ήπιου μέχρις στιγμής χειμώνα,και δεύτερον η συντριπτική πλειοψηφία των φορτίων LNG που κατευθύνεται στην Ευρώπη, αυτή την περίοδο κινούνται στην λεκάνη του Ατλαντικού.