«Ελπίδα υπάρχει». Πάντα. Αρκεί να το πιστέψουμε και αν το περιφρουρήσουμε από όσους έχουν τους δικούς τους λόγους να επιθυμούν να το υπονομεύσουν. Μια νότα αισιοδοξίας είναι απαραίτητο να ξαναμπεί στη ζωή της ελληνικής κοινωνίας. Ας αρχίσουμε να βλέπουμε και τα καλά σημάδια που αχνά, αλλά σταθερά, προβάλουν σιγά-σιγά στον ορίζοντα. Με κεντρικό σημείο αναφοράς την όμορφη Κρήτη και ειδικότερα τα Χανιά.
Οι εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα καταδεικνύουν πως κάτι κυοφορείται εδώ στο νοτιά. Και είναι ελπιδοφόρο. Η γεώτρηση στα νότια των Χανίων για επιβεβαίωση ύπαρξης κοιτασμάτων φυσικού αερίου, που πολύ πιθανώς θα ανακοινωθεί σύντομα, δίνει αυτό το δικαίωμα αισιοδοξίας. Έστω, συγκρατημένης αισιοδοξίας, όπως συνήθως αρέσκεται να αναφέρουν οι εκάστοτε ιθύνοντες. Ένας κολοσσός του μεγέθους της ExxonMobil με κύκλο εργασιών μεγαλύτερο από αυτόν κρατών, δεν θα ασχολούνταν με την περιοχή εάν δεν υπήρχαν βάσιμες ενδείξεις ότι υπάρχει κάτι ενδιαφέρον. Με τη «γεωπολιτική συναστρία» ασφαλώς να ευνοεί. Με ό,τι αυτό μπορεί αν σημαίνει για τη διαχείριση των διεθνών σχέσεων της χώρας, πάνω και πέρα από τις όποιες επιμέρους διαφωνίες, που είναι θεμιτό να έχει κανείς. Διότι ας μην το ξεχνάμε ποτέ: Η Ελλάδα είναι μια σύγχρονη Δημοκρατία. Με όλα της τα προβλήματα τα οποία ωστόσο επιλύονται μέσω των θεσμικών οργάνων έπειτα από καλόπιστο διάλογο.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ήδη διαφαίνεται κινητικότητα στις τοπικές κοινωνίες της Κρήτης, με κεντρικό σημείο αναφοράς τα Χανιά. Πρόσφατα, τα τέσσερα Επιμελητήρια της Κρήτης, από κοινού, ζήτησαν από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την ΕΔΕΥΕΠ, την επίσημη ενημέρωση της επιχειρηματικής κοινότητας του νησιού σχετικά με τις επιταχυνόμενες έρευνες υδρογονανθράκων. Το έπραξαν αυτό καθώς πληθαίνουν οι πληροφορίες για επίσπευση των ερευνητικών γεωτρήσεων στα δύο θαλάσσια τεμάχια δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Πρόκειται για μια πράξη στοιχειώδους ενσυναίσθησης. Μια πράξη ευθύνης. Και μόνο αυτή η διαχείριση, αρκεί για να ενισχύσει την ελπίδα ότι κάτι καλό επωάζεται.
Έχει ίσως μεγάλη σημασία και το γεγονός πως η σχετική είδηση όχι μόνο αναπαράχθηκε από πολύ σημαντικές ελληνικές ιστοσελίδες του ενεργειακού τομέα, αλλά ότι αναρτήθηκε ως το κεντρικό τους θέμα. (Ενδεικτικά: https://www.energia.gr/article/215994/epishmh-enhmerosh-apo-ypen-kai-edeyep-zhtoyn-ta-epimelhthria-ths-krhths-gia-tis-ereynes-ths-exxon).
Τι είδους ενημέρωση ζήτησαν τα τέσσερα Επιμελητήρια της Κρήτης; «Οι Πρόεδροι των Επιμελητηρίων της Κρήτης ζητάμε να καταρτιστεί με διαφάνεια, μελέτη και συναίνεση συγκεκριμένο παραγωγικό πλαίσιο συνεργασίας και αποτελεσματικής προετοιμασίας της τοπικής οικονομίας για τις επικείμενες πολυδιάστατες προκλήσεις. Αναμφίβολα, οι πιθανές επενδυτικές εξελίξεις, θα προκαλέσουν καταλυτικές ανακατατάξεις σε αρκετούς τομείς της τοπικής οικονομίας της Κρήτης (π.χ. εφοδιαστική αλυσίδα, κατασκευές – δομικά υλικά, υπηρεσίες, κτηματαγορά, λιμενικές υποδομές, εργατικό δυναμικό, διαχείριση νερού)».
Δεν μπορεί κάποιος παρά να χειροκροτήσει τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία και να παροτρύνει την επίσημη Πολιτεία να ανταποκριθεί στο αίτημά τους. Να μετουσιώσει σε πράξη τη συνεργασία με την περιφέρεια. Να αντιληφθεί ότι εκεί βρίσκονται οι πιο ισχυροί σύμμαχοι για να μετουσιωθεί σε πράξη και αποτέλεσμα το κεντρικό όραμα. Είναι καιρός τα Επιμελητήρια, ως εκπρόσωποι της επιχειρηματικής κοινότητας στις τοπικές κοινωνίες, να αποκτήσουν σημαντικότερο ρόλο.
Μη ξεχνάμε: η επιχειρηματικότητα είναι αυτή που παράγει πλούτο, δουλειές, άρα και φόρους, οι οποίοι γίνονται επένδυση στην Παιδεία, στην Υγεία, στην Άμυνα, στην ελληνική κοινωνία δηλαδή. Εάν και εφόσον υπάρξουν επιτυχή αποτελέσματα από την αναζήτηση φυσικού αερίου εδώ στα νότια, τότε θα δημιουργηθούν αναπτυξιακές δυνατότητες για όλες και όλους.
Μη ξεχνάμε: οι θαλάσσιες πλατφόρμες εξόρυξης υδρογονανθράκων είναι σαν μικρές κοινότητες οι οποίες λειτουργούν ακατάπαυστα 24/7/365. Είναι σαν μικρά χωριά. Για κάθε μία θέση εργασίας στις πλατφόρμες εξόρυξης υδρογονανθράκων δημιουργούνται, για λόγους Διοικητικής Μέριμνας, άλλες 4 με 10 θέσεις εργασίας στη στεριά. Θέσεις εργασίας που σχετίζονται με την τροφοδοσία σε τρόφιμα/αγροτικά προϊόντα, κάθε είδους άλλα υλικά απαραίτητα για την καθημερινή λειτουργία της πλατφόρμας (ανταλλακτικά, είδη πρώτης ανάγκης κ.λπ). Αυτά τα υλικά θα πρέπει να μεταφέρονται καθημερινά με πλοία στις πλατφόρμες. Συνεπώς θα χρειαστούν και ναυτικοί.
Άλλες ειδικότητες που θα χρειαστούν είναι μηχανικοί (ηλεκτρολόγοι, μηχανολόγοι, μηχανικοί περιβάλλοντος και άλλες ειδικότητες στα θέματα προστασίας περιβάλλοντος), ειδικότητες τεχνιτών, μάγειρες, δύτες, και ό,τι άλλο μπορεί να βάλει ο νους. Θα χρειασθούν ακόμη και ειδικοί γιατροί και νοσηλευτές, καθώς, όπως δεν γνωρίζει ο πολύς κόσμος, στις θαλάσσιες πλατφόρμες εξόρυξης υδρογονανθράκων υφίσταται, από πλευράς ιατρικής, ένα τελείως ιδιαίτερο περιβάλλον εργασίας: λόγω της απομόνωσης και του θαλάσσιου περιβάλλοντος μπορούν να αναπτυχθούν παρασιτικές ασθένειες και να ασθενήσει όλο το πλήρωμα της πλατφόρμας σε ελάχιστο χρόνο-επιδημία-καραντίνα κ.λπ.). Δείτε π.χ. εδώ: https://www.springer.com/gp/book/9781447113973, και εδώ: https://academic.oup.com/occmed/article/59/5/298/1411270.
Ευκαιρίες λοιπόν θα υπάρξουν και για νέους γιατρούς, νοσοκόμους, για έρευνα, νέες ειδικότητες κλπ. Σημαντικό: αυτές οι θέσεις εργασίας δεν έχουν ιδεολογικό υπόβαθρο…
Όπως έχει αναφερθεί ξανά, οι Έλληνες πολίτες, συνεπώς και οι εκπρόσωποί τους σε διάφορους επαγγελματικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς δεν έχουν συνηθίσει να σκέφτονται με όρους υδρογονανθράκων και ορυκτών πόρων γενικότερα. Πόσο μάλλον οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι. Καιρός είναι να αρχίσουμε όλοι μας σιγά-σιγά να μπαίνουμε σε αυτόν τον τρόπο σκέψης. Και να σκεφτόμαστε θετικά. Με ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την υιοθέτηση των πιο αυστηρών και σοβαρών κανόνων. Διότι η αποκλειστικότητα στην ευαισθησία για το περιβάλλον δεν πρέπει να εκχωρείται σε κανέναν. Είναι κτήμα κάθε σκεπτόμενου πολίτη που σέβεται πάνω από όλα το μέλλον των παιδιών του.
Είναι κατανοητό πως υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι ως εκ της φύσης τους αντιστέκονται σε κάθε είδους αλλαγή. Ωστόσο, δύο πράγματα μπορεί να κάνει κάποιος/α σε τέτοιες καταστάσεις:
- Κάθεται άπραγος/η περιμένοντας το μοιραίο (όποιο και αν είναι αυτό).
- Παίρνει την κατάσταση στα χέρια του/της και γίνεται κυνηγός της μοίρας του/της.
H χώρα μας έχει τραβήξει αρκετά από χρεοκοπημένες στην πορεία ιδεοληψίες περασμένων δεκαετιών. Μετά από δέκα χρόνια σκληρών Μνημονίων ο κοσμάκης δεν αντέχει άλλη μιζέρια. Θέλει να δει μια αχτίδα φωτός και δεν ενδιαφέρεται για το ποιος θα την δώσει. Πέρασαν οι εποχές των… χρωματιστών καφενείων, ελπίζουμε ανεπιστρεπτί. Ας βλέπουμε πλέον αποκλειστικά και μόνο τον Άνθρωπο, τον οποίο πρέπει να υπηρετεί ορθολογικά η κάθε οικονομική δραστηριότητα.
Οι πολίτες λοιπόν, θέλουν να νιώσουν επιτέλους πως υπάρχει κάποια μικρή έστω ελπίδα από την οποία θα προσπαθήσουν να κρατηθούν με δύναμη, όπως ο ναυαγός κρατιέται από ένα απλό κομμάτι ξύλο καταμεσής του πελάγους. Διότι αυτό το ταπεινό ξύλο, το οποίο στη στεριά κάποιος θα το πετούσε στην άκρη, στο συγκεκριμένο περιβάλλον εκπροσωπεί την Ελπίδα, εκπροσωπεί το Όραμα, που δεν είναι άλλο από το τόσο απλό, να δει να ξημερώνει μια καινούργια μέρα και να έχει επιστρέψει στη ρουτίνα του.
Ναι, αυτή την ελπίδα μπορεί να τη στηρίξει η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων. Ας μην πυροβολούμε άλλο τα πόδια μας. Με ψυχραιμία να περιμένουμε τις εξελίξεις που θα καταδείξουν σε ποιον βαθμό θα επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες και οι εκτιμήσεις. Ας ρίξουμε έναν τόνο την απόλυτα θεμιτή κριτική, ακριβώς διότι θα κοιτάμε μπροστά. Ευθύνες και ολιγωρίες δεκαετιών υπάρχουν. Ισχύει όμως και «το μεταβάλλειν γνώμην εστί φιλοσοφείν», αναφέρει μια ευφυής παράφραση του γνωμικού του μεγάλου Πλάτωνα περί του «λακωνίζειν».
Το να αναγνωρίσεις ένα σφάλμα και να κινηθείς προς τη σωστή κατεύθυνση δεν είναι ούτε απλό, ούτε εύκολο πράγμα. Ιδίως όταν παρεμβάλλονται «ιδεολογικοί φακοί». Άρα, ασχέτως κινήτρων κι επειδή το αποτέλεσμα μετράει, ας αφήσουμε τη συνηθισμένη μας μιζέρια κι ας σταθούμε δίπλα σε όσους κοίταξαν πρώτοι στο μέλλον, για το κοινό καλό. Ας οπλιστούμε λοιπόν με θάρρος και αισιοδοξία και ας αξιοποιήσουμε όση διορατικότητα και προσαρμοστικότητα διαθέτουμε για να καλλιεργήσουμε το καινούριο. Οφείλουμε όλοι να κοιτάξουμε μπροστά. Διότι το οφείλουμε στα παιδιά μας.
* Ο Δρ Σωτήρης Καμενόπουλος είναι PhD της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης
(από hania.news)