Όπως μας πληροφορεί το τελευταίο δελτίο του ΤΕΕ με χρονική υστέρηση μεγαλύτερη των δύο ετών ψηφίστηκε ο νόμος 3661/08 (ΦΕΚ 89 ΑΙ 19.05.08) που εναρμονίζει την ελληνική νομοθεσία με την Οδηγία 2002/9 1 ΙΕΚ! 1 6.12.2002 (ΕΕ 11 / 4.1.2003) «Για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων». Τουλάχιστον άλλοι έξι μήνες από τη δημοσίευση του νόμου θα απαιτηθούν Προκειμένου να αρχίσει η υλοποίησή του, αφού στο μεταξύ θα πρέπει να εκδοθούν μια σειρά από υπουργικές αποφάσεις και ένα Προεδρικό Διάταγμα.
Σε κάθε περίπτωση, οι έως τώρα προσπάθειες εξοικονόμησης ενέργειας και εξορθολογισμού της ενεργειακής κατανάλωσης σε Ελλάδα απέτυχαν, γιατί δεν υπήρξε ένα σαφές, συνεκτικό και φιλόδοξο πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας εστιασμένο στον μεγαλύτερο καταναλωτή ενέργειας, που δεν είναι άλλος από τα κτίρια. Η χώρα μας δεν έχει επίσης παρουσιάσει, ως όφειλε, στο πλαίσιο των υποχρεώσεών της προς την Ε.Ε, ένα σχέδιο δράσης που να αποβλέπει σε τουλάχιστον Ι % μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης ετησίως.
Οι επισημάνσεις αυτές έγιναν στη διάρκεια πρόσφατης ειδικής εκδήλωσης για την εξοικονόμηση ενέργειας στα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, που συνδιοργανώθηκε από τη Μόνιμη Επιτροπή Θεσμικού Πλαισίου Άσκησης του Επαγγέλματος (ΜΕΘΠ) και από τη Μόνιμη Επιτροπή Ενέργειας (ΜΕΕ) του ΠΣΧΜ, με σκοπό την ενημέρωση των μηχανικών για το νέο νομοθετικό πλαίσιο (Ν. 366 1/2008, ΦΕΚ 89Α’,19.5.08) που αφορά στα «μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κυρίων».
Προσκεκλημένοι ομιλητές, εκπρόσωποι των κομμάτων, της πανεπιστημιακής κοινότητας και των συναρμόδιων υπουργείων (ΥΠΑΝ και ΥΠΕΧΩΔΕ), καθώς και έμπειρα στελέχη του συγκεκριμένου τομέα της αγοράς αναφέρθηκαν στο θέμα.
Η εξοικονόμηση ενέργειας και η ενεργειακή απόδοση των κυρίων, όπως τονίστηκε, αποτελούν βασικές προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής, ενώ η ευαισθητοποίηση των πολιτών αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επίτευξη των εθνικών και ευρωπαϊκών στόχων. Στην κατεύθυνση αυτή η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2002/9 1, που διανοίγει σημαντικές προοπτικές για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια, και της Οδηγίας 2006/32, που προβλέπει την κινητοποίηση της αγοράς προς την εξοικονόμηση ενέργειας και την παροχή ενεργειακών υπηρεσιών, καθώς και ο αναμενόμενος κανονισμός ενεργειακής απόδοσης των κυρίων, θεωρούνται κρίσιμοι παράγοντες για την επιτυχία του εγχειρήματος. Με δυο λόγια, απλό και αυστηρό θεσμικό πλαίσιο, ενεργοποίηση δημοσίου τομέα, ευαισθητοποίηση πολιτών, ετοιμότητα αγοράς, κίνητρα και πολιτική βούληση, είναι το περίγραμμα μιας ολοκληρωμένης προσπάθειας, προκειμένου να εξοικονομήσουμε ενέργεια σε εποχές που αυτή επιβαρύνει δυσβάσταχτα κάθε προϋπολογισμό (κρατικό, εταιρικό, οικογενειακό).
Το Υπουργείο Ανάπτυξης απαντά στις επικρίσεις υποστηρίζοντας ότι «προωθείται η εξοικονόμηση ενέργειας, η χρήση ηλιακής ενέργειας και φυσικού αερίου στα κτίρια, ενώ προγραμματίζονται καμπάνιες δημοσιότητας για την ευαισθητοποίηση των πολιτών σε συνδυασμό με τη διοργάνωση ημερίδων στις περιφέρειες, με έμφαση στην προώθηση ενεργειακά αποδοτικών τεχνολογιών, στη διαμόρφωση καταναλωτικής συνείδησης και σε απλές συμβουλές για πολίτες και επιχειρήσεις». Επισημαίνει ότι ένας σημαντικός αριθμός δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας θα μελετηθεί και θα προωθηθεί μέσω των ΟΤΑ με το Μνημόνιο Συνεργασίας που υπεγράφη το Νοέμβριο του 2007 με την ΚΕΔΚΕ, ενώ παράλληλα εισάγει για πρώτη φορά στην ενεργειακή πολιτική την έννοια της Διαχείρισης Ζήτησης και Φορτίου.
«Ο περιβαλλοντικός εφησυχασμός απαγορεύεται» τονίζει η ηγεσία του υπουργείου και προσθέτει ότι «αν θέλουμε να κληροδοτήσουμε ένα βιώσιμο και υγιές μέλλον στις επόμενες γενιές, οφείλουμε όλοι από κοινού να αλλάξουμε στάσεις, συμπεριφορές και νοοτροπίες». Στην κατεύθυνση αυτή το υπουργείο απαντά στην ενεργειακή πρόκληση της εποχής μας με έναν μακρόπνοο ενεργειακό σχεδιασμό αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα και κάθε εμπειρία για να επιτευχθεί η αειφορία, υποστηρίζουν οι εκπρόσωποί του.
Ο τομέας της κατοικίας και ο τριτογενής τομέας της οικονομίας (γραφεία) αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 40% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην Κοινότητα και στη χώρα μας, με τάσεις αύξησης της κατανάλωσης και, κατά συνέπεια, με αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Άρα η κατάσταση θα επιδεινώνεται αν δε ληφθούν μέτρα που να εστιάζουν τόσο στις μεθόδους παραγωγής ενέργειας όσο και στον τρόπο κατανάλωσης αυτής (δηλ. αποδοτικότερη χρήση και εξοικονόμηση).
Είναι γενική πάντως η εντύπωση ότι καθυστερεί τραγικά η θέσπιση συγκεκριμένων μέτρων που θα επιτρέψει σε ιδιοκτήτες κτιρίων να αναλάβουν την υλοποίηση επεμβάσεων για την εξοικονόμηση ενέργειας. Το όλο θέμα αντιμετωπίζεται μάλλον ερασιτεχνικά από τα αρμόδια υπουργεία (ΥΠΑΝ και ΥΠΕΧΩΔΕ) τα οποία αδυνατούν να κατανοήσουν την κεφαλαιώδη σημασία του θέματος και τις τεράστιες θετικές οικονομικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας. Διότι πέρα από το αναμενόμενο ενεργειακό όφελος ανά κτίριο η ενθάρρυνση και υλοποίηση ενός γενικευμένου προγράμματος εξοικονόμησης ενέργειας θα βοηθήσει στην δημιουργία μιας ενεργειακής συνείδησης σε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, πράγμα που σίγουρα θα συμβάλλει στην επίλυση του ευρύτερου προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα.