Ενεκρίθη κι εδημοσιεύθη ο ισολογισμός της Τραπέζης της Ελλάδος της 31ης Δεκεμβρίου 2023, που κρύβει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το παρελθόν έτος και για το μέλλον. Αν και δεν σχολιάζεται ευρύτερα, όσο λχ. ο γάμος των ομοφύλων, συγκεντρώνει την προσοχή καθώς αντικατοπτρίζει κατά κάποιον τρόπο την διαχείριση της εθνικής οικονομίας το περασμένο έτος από το «Ευρωσύστημα» των  κεντρικών Τραπεζών της ευρωζώνης, στην οποία ανήκει η ΤτΕ απ’ το 2002, επί Σημίτη.

Πιστή στις από 96 ετών παραδόσεις της, η ΤτΕ δεν ακολουθεί τα διεθνή λογιστικά πρότυπα στον ισολογισμό αλλά εμμένει να έχει στα αριστερά της στήλης το ενεργητικό και δεξιά το παθητικό. Οι κεντρικές τράπεζες δικαιούνται να είναι… εκκεντρικές.

Όμως οι υποχρεώσεις της είναι υποχρεώσεις της  χώρας, αν και κανείς δεν μας λέγει πώς θα καλυφθούν με μία οικονομία ουσιαστικά στάσιμη.  Υπονοείται βέβαια βαρύνουν τον Ελληνικό λαό αλλά στο …απώτερο μέλλον. Προ πολλού το ζήτημα είναι αν μπορεί ο ισολογισμός της κεντρικής Τραπέζης να ισοφαρίζει το εθνικό προϊόν και να αποκαλύπτει ότι ζούμε πέραν των δυνάμεων μας. Κι αυτό αφορά όλους μας, αν και δεν συζητείται όπως λχ. στην Ελβετία, με δημοψηφίσματα όπως λχ. για την αύξηση των συντάξεων.

Παρατηρείται σχετικώς ότι οι υποχρεώσεις της ΤτΕ αυξάνουν αντί να μειούνται σε μία εποχή όπου οι οικονομικές συμβουλές, τουλάχιστον του κυρίου Πατέλη, σεμνύνονται ότι «νοικοκυρεύουν» τον δημόσιο τομέα και υποστηρίζουν τον ιδιωτικό – «φιλελευθέρα» γαρ η κυβέρνηση κατά τον «έπαινο των …Σοφιστών» αλλ’ όχι και του δήμου». (*)  

Οι υποχρεώσεις έναντι της «γενικής κυβερνήσεως» αυξήθηκαν πέρυσι στα 25,7 δισ., ευρώ αλλά έναντι των Τραπεζών της ζώνης του ευρώ μειώθηκαν σημαντικά (46%) στα 28 δισ., ευρώ, που υποδηλοί την περιοριστική νομισματική πολιτική την οποία εφαρμόζει η ΤτΕ,  κατ’ εντολήν της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) μαζί με τα υψηλά επιτόκια που διατηρεί για τις πιστώσεις – όχι τις καταθέσεις.

Η τάση περιορισμού των ρευστών διαθεσίμων στην οικονομία ενδέχεται να ενταθεί εφέτος καθώς η ΕΚΤ προσπαθεί να συμμαζεύσει τον ισολογισμό της, που ξεχείλωσε διαρκούσης της Κινεζικής Πανδημίας (2020-22). Η μαντάμ Λαγκάρντ, πρόεδρος της ΕΚΤ, πιέζεται να μειώσει τα επιτόκια αλλά όσο ο πληθωρισμός του ευρώ είναι πάνω από τον στόχο 2% δεν συνιστάται. Οι Γερμανοί αντιτίθενται.

Τα δάνεια της ΤτΕ σε ευρώ προς τις εμπορικές  Τράπεζες, σχετιζόμενα με πράξεις νομισματικής πολιτικής του ευρώ, μειώθηκαν πέρυσι 60% περίπου στα 14 δις., από 35 το προηγηθέν έτος, στο Ενεργητικό.

Μία άλλη παρατήρηση του ισολογισμού , για το ύψος των εν κυκλοφορία κερμάτων που εμειώθη 22% στα 36 εκατ., ευρώ, υποδηλοί περιορισμό στη χρήση τους, ίσως διότι τα «ψιλά» , (0,1-0,2- 0,5 ευρώ) δεν αντιπροσωπεύουν πλέον αξίες στις συναλλαγές , ελέω του πληθωρισμού. Αντίθετα, η κυκλοφορία των χαρτονομισμάτων σε ευρώ έμεινε αμετάβλητη πέρυσι, σχεδόν στα 35,3 δισ., ευρώ.

Ο υψηλός πληθωρισμός που πλήττει τον μέσο Έλληνα καταναλωτή, δεν είχε νομισματικά αίτια αλλά ήταν «κόστους ζωής», προκαλούμενος απ’ τα ποικιλώνυμα καρτέλ, τα οποία εκμεταλλεύονται στις περιστάσεις -αν και χρειάζεται  κάποιος αλγόριθμος της ΑΙ για να υπολογισθεί η Ελληνική νομισματική κυκλοφορία μέσα στην τεραστία Ευρωζώνη.

Ως αποτέλεσμα των νομισματικών συνθηκών , τα κέρδη της ΤτΕ κατακρημνίστηκαν πέρυσι κατά 79%, στα 99 εκατομ. ευρώ από 459 από τους υψηλούς τόκους που κατέβαλε η ΤτΕ (3 δισ., ευρώ). Το ‘νομισματικό εισόδημα’ (Seignorage) που εισέπραξε η ΤτΕ από την ΕΚΤ ήταν σημαντικό – κάπου 3,3 δισ., ευρώ. Έχει και τα καλά του το ευρώ.

Εκεί όμως που ο διάσημος Γερμανός καθηγητής Χάνς-Βέρνερ Σιν (βλ. σχ. «The euro Trap», Οxford Press 2014) θα ανησυχούσε είναι το ύψος των υποχρεώσεων της ΤτΕ, «εκ των δοσοληψιών του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών» (TARGET),που ανήλθαν σωρευτικά στα 115 δισ., ευρώ πέρυσι.

Αν το τεράστιο αυτό ποσόν αντιπροσωπεύει το απλήρωτο εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδος, παρελθουσών χρήσεων, τότε το εξωτερικό χρέος της χώρας δεν είναι 406 δισ., ευρώ κατά την ΕΛΣΤΑΤ αλλά 521, δηλ. φθάνει στο 232% του ακ. εθνικού προϊόντος το 2023!

- Καλόν θα ήταν να το εξηγήσει αυτό ο διοικητής της ΤτΕ, εν τη πολυπραγμοσύνη του, γιατί όπως έγραψε ο Καβάφης: «Κεφάλαια μεγάλα’ αν έχει αμφιβάλλω/ Κι’ άρχισα να φοβούμαι μη στην πρώτη κρίσι/ξαφνικά τας πληρωμάς της σταματήσει» (**)

 

(*) Παράφραση του ποιήματος του Κ. Π. Καβάφη «ΣΑΤΡΑΠΕΙΑ »

(**) Απ’ τ’ ανέκδοτα ποιήματα του Καβάφη «Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ» του 1897.

ΤARGET= Trans-European Automated Real-time Gross Settlement Express Transfer System