Πρόκειται, μου έγραψε, για φράση που παραδόθηκε σε εμάς από τους Βυζαντινούς, και αφορά το γεγονός ότι οι Κλαζομένιοι, που κατοικούσαν στη Μικρά Ασία, κατά τις συνελεύσεις της περιφέρειάς τους, του «θέματός» τους, όπως το χαρακτήριζαν οι Βυζαντινοί, συμπεριφέρονταν με αγένεια και χωρίς τρόπους στους υπολοίπους. Έπαιρναν με το έτσι θέλω τον λόγο, ήταν φασαριόζοι, και γενικώς κατά το κοινώς λεγόμενο συμπεριφέρονταν ως «βλάχοι».
Θα τον στενοχωρήσω τον παιδικό μου φίλο, Λάζαρο. Η φράση «Εξεστι Κλαζομενίοις ασχημονείν», παραδόθηκε σε εμάς από τον ρωμαίο συγγραφέα Κλαύδιο Αιλιανό, ο οποίος σε μια «Ποικίλη ιστορία» του, αφηγήθηκε ότι μια φορά είχαν πάει στη Σπάρτη κάτι εκπρόσωποι των Κλαζομενών, αλλά τα παλικάρια αγνοούσαν παντελώς τους καλούς τρόπους που επιβάλλει η φιλοξενία. Και ένα από τα πολλά που έκαναν, ήταν ένα βράδυ να λερώσουν (δεν μας λέει επακριβώς ο Αιλιανός, πώς…) τους τρόπους των εφόρων της πόλης. Οι Σπαρτιάτες μη θέλοντας να τα σπάσουν με τις Κλαζομενές που ήταν αποικία τους, περιορίστηκαν να βγάλουν κήρυκα στην πόλη ο οποίος φώναζε «Εξεστι Κλαζομενίοις ασχημονείν», αντί να τους πετάξουν σε κανέναν Καιάδα. Έπειτα από πολλά χρόνια πληροφορήθηκε ο Αιλιανός την ιστορία αυτή, την κατέγραψε, και κάπως έτσι έφτασε ως εμάς, να τη χρησιμοποιούμε όποτε έχουμε να κάνουμε με ανάγωγους ή απρεπείς...
(από την στήλη «Στίγμα», του Γιώργου Χρ. Παπαχρήστου, εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», 30-31 Μαρτίου 2024)