Η Ευρωπαία Επίτροπος Μεταφορών, Αντίνα Βαλεάν δήλωσε σχετικά: «Από το 2021, η ΕΕ έχει διαθέσει πάνω από 1,3 δισ. ευρώ σε διάφορα έργα, μέσω του AFIF, τα οποία απέφεραν την εγκατάσταση 26.396 σημείων επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, 202 σταθμών ανεφοδιασμού με υδρογόνο και τον εξηλεκτρισμό των επίγειων λειτουργιών σε 63 αεροδρόμια της Ευρώπης. Η τελευταία αυτή πρόσκληση υποβολής προτάσεων έργων υπήρξε η πλέον επιτυχής έως στιγμής, τόσο από ποσοτική άποψη όσο και από την άποψη της ποιότητας των έργων που προτάθηκαν, και αντικατοπτρίζουν το αυξανόμενο ενδιαφέρον για υποδομές υδρογόνου και ηλεκτρικής φόρτισης.»
Σημειώνουμε ότι το AFIF χρηματοδοτεί την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων κατά μήκος του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών της ΕΕ και λειτουργεί μέσω μιας μόνιμης πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για έργα. Αυτός ο νέος κύκλος χρηματοδότησης αποτελεί μέρος της δεύτερης φάσης του AFIF για το χρονικό διάστημα 2024-2025, που στηρίζει κυρίως τους στόχους του νέου κανονισμού για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων (AFIR), καθώς και τους στόχους που καθορίζονται στους κανονισμούς ReFuelEU Aviation, ήτοι για τις αεροπορικές μεταφορές και FuelEU Maritime, δηλαδή, για τις θαλάσσιες μεταφορές.
Η μόνιμη πρόσκληση υποβολής προτάσεων του AFIF είναι επί του παρόντος ανοικτή, και διαθέτει προϋπολογισμό ύψους ενός δισ. ευρώ για την προαναφερθείσα περίοδο. Η πρώτη προθεσμία υποβολής προτάσεων λήγει στις 24 Σεπτεμβρίου 2024.
Κύριοι στόχοι ανάπτυξης για το 2025 και το 2030
Το κείμενο του κανονισμού προβλέπει συγκεκριμένους στόχους ανάπτυξης που θα πρέπει να επιτευχθούν το 2025 ή το 2030, ιδίως:
- από το 2025 και μετά, σταθμοί ταχείας επαναφόρτισης τουλάχιστον 150kW για αυτοκίνητα και φορτηγά πρέπει να εγκαθίστανται κάθε 60 χιλιόμετρα κατά μήκος των κύριων διαδρόμων μεταφορών της ΕΕ, του λεγόμενου "διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ)
- σταθμοί επαναφόρτισης για βαρέα οχήματα με ελάχιστη ισχύ 350kW πρέπει να εγκαθίστανται κάθε 60 χλμ. κατά μήκος του βασικού δικτύου ΔΕΔ-Μ και κάθε 100 χλμ. στο ευρύτερο συνολικό δίκτυο ΔΕΔ-Μ από το 2025 και μετά, με πλήρη κάλυψη του δικτύου έως το 2030.
- οι σταθμοί ανεφοδιασμού υδρογόνου που εξυπηρετούν τόσο τα αυτοκίνητα όσο και τα φορτηγά πρέπει να αναπτυχθούν από το 2030 σε όλους τους αστικούς κόμβους και κάθε 200 χλμ. κατά μήκος του κεντρικού δικτύου ΔΕΔ-Μ.
- οι θαλάσσιοι λιμένες που υποδέχονται έναν ελάχιστο αριθμό μεγάλων επιβατηγών πλοίων ή πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων πρέπει να παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια από την ξηρά για τα πλοία αυτά έως το 2030
- τα αεροδρόμια πρέπει να παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια σε σταθερά αεροσκάφη σε όλες τις πύλες έως το 2025 και σε όλες τις απομακρυσμένες θέσεις στάθμευσης έως το 2030
- οι χρήστες ηλεκτρικών οχημάτων ή οχημάτων που κινούνται με υδρογόνο πρέπει να μπορούν να πληρώνουν εύκολα στα σημεία επαναφόρτισης ή ανεφοδιασμού με κάρτες πληρωμής ή συσκευές ανέπαφων συναλλαγών και χωρίς την ανάγκη συνδρομής και με πλήρη διαφάνεια των τιμών
- οι φορείς εκμετάλλευσης των σημείων επαναφόρτισης ή ανεφοδιασμού πρέπει να παρέχουν στους καταναλωτές πλήρη πληροφόρηση με ηλεκτρονικά μέσα σχετικά με τη διαθεσιμότητα, το χρόνο αναμονής ή την τιμή στους διάφορους σταθμούς
Στον Κανονισμό 2023/1804 του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Σεπτεμβρίου 2023 για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων και την κατάργηση της οδηγίας 2014/94/ΕΕ, αναφέρεται ότι η τελευταία, θέσπισε ένα πλαίσιο για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων.
Η ανακοίνωση της Επιτροπής της 9ης Δεκεμβρίου 2020 με τίτλο "Στρατηγική για τη βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα - οι ευρωπαϊκές μεταφορές σε τροχιά προς το μέλλον" επισημαίνει την άνιση ανάπτυξη των υποδομών επαναφόρτισης και ανεφοδιασμού σε ολόκληρη την Ένωση και την έλλειψη διαλειτουργικότητας και φιλικότητας προς τον χρήστη. Σημειώνει ότι η απουσία σαφούς κοινής μεθοδολογίας για τον καθορισμό στόχων και τη θέσπιση μέτρων στο πλαίσιο των εθνικών πλαισίων πολιτικής που απαιτούνται από την οδηγία 2014/94/ΕΕ έχει οδηγήσει σε μια κατάσταση όπου το επίπεδο φιλοδοξίας στον καθορισμό στόχων και στις υποστηρικτικές πολιτικές διαφέρει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών. Οι διαφορές αυτές έχουν παρεμποδίσει τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου και πλήρους δικτύου υποδομών εναλλακτικών καυσίμων σε ολόκληρη την Ένωση.
Στο ίδιο κείμενο αναγνωρίζεται πως η αγορά των εναλλακτικών καυσίμων και ιδίως των καυσίμων μηδενικών εκπομπών βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης και η τεχνολογία εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς. Η εξέλιξη αυτή είναι πιθανό να επηρεάσει τη ζήτηση για εναλλακτικά καύσιμα και, κατά συνέπεια, για υποδομές εναλλακτικών καυσίμων σε όλους τους τρόπους μεταφοράς.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024, να υποβάλει έκθεση σχετικά με την ετοιμότητα της τεχνολογίας και της αγοράς, αφιερωμένη στα βαρέα οχήματα. Η εν λόγω έκθεση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις πρώτες ενδείξεις για τις προτιμήσεις της αγοράς και να εξετάζει την τεχνολογική εξέλιξη και την ανάπτυξη των τεχνικών προδιαγραφών. Έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026 και στη συνέχεια ανά πενταετία, η Επιτροπή θα πρέπει να προβεί σε επανεξέταση του παρόντος κανονισμού.
Σημειώνουμε ότι οι υποδομές εναλλακτικών καυσίμων είναι ένας ταχέως αναπτυσσόμενος τομέας. Η έλλειψη κοινών τεχνικών προδιαγραφών λειτουργεί ως τροχοπέδη για τη δημιουργία ενιαίας αγοράς στον τομέα των υποδομών των εναλλακτικών καυσίμων. Ως εκ τούτου, τονίζεται στον Κανονισμό, είναι αναγκαίο να εκπονηθούν τεχνικές προδιαγραφές σε τομείς στους οποίους οι κοινές τεχνικές προδιαγραφές είναι αναγκαίες, αλλά δεν έχουν ακόμα καταρτιστεί. Συγκεκριμένα, αυτές οι τεχνικές προδιαγραφές θα πρέπει να καλύπτουν την επικοινωνία μεταξύ του ηλεκτρικού οχήματος και του σημείου επαναφόρτισης, την επικοινωνία μεταξύ του σημείου επαναφόρτισης και του συστήματος διαχείρισης λογισμικού επαναφόρτισης (σύστημα παρασκηνίου), την επικοινωνία που συνδέεται με την υπηρεσία περιαγωγής του ηλεκτρικού οχήματος και την επικοινωνία με το δίκτυο ηλεκτροδότησης, με παράλληλη εξασφάλιση του υψηλότερου επιπέδου προστασίας της κυβερνοασφάλειας και προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των τελικών καταναλωτών.
Είναι επίσης αναγκαίο να καθοριστεί το κατάλληλο πλαίσιο διακυβέρνησης και ο ρόλος των διαφορετικών παραγόντων που συμμετέχουν στον τομέα επικοινωνίας κατά τη σύνδεση του οχήματος στο δίκτυο ηλεκτροδότησης. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί υπόψη η εμφάνιση νέων τεχνολογικών συστημάτων, όπως π.χ. τα συστήματα ηλεκτρικών οδών, ιδίως η δυναμική εναέρια παροχή ενέργειας μέσω παντογράφου, η δυναμική παροχή ισχύος στο επίπεδο του εδάφους μέσω αγώγιμων σιδηροτροχιών και η επαγωγική παροχή ισχύος μέσω πηνίων στον δρόμο.
Όσον αφορά στην παροχή δεδομένων είναι αναγκαίο πρόσθετα είδη δεδομένων, όπως εκείνα που σχετίζονται με την ύπαρξη εγκαταστάσεων που προσφέρουν συναφείς υπηρεσίες σε τελικούς χρήστες, αυτά που σχετίζονται με τις αποδεκτές μεθόδους πληρωμής, εκείνα που αφορούν στις διαθέσιμες γλώσσες στις υποδομές και τα δεδομένα που σχετίζονται με την παροχή έξυπνων και αμφίδρομων υπηρεσιών επαναφόρτισης, να προστίθενται στα δεδομένα σχετικά με την προσβάσιμη στο κοινό επαναφόρτιση.
Σημειώνουμε ότι ο κανονισμός για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων εντάσσεται στο πλαίσιο της δέσμης fit-for-55 που παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούλιο του 2021, με σκοπό τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Μπορείτε να δείτε ολόκληρο το κείμενο του Κανονισμού της ΕΕ στα ελληνικά εδώ