Μου δόθηκε η ευκαιρία, κατά την διάρκεια της ημερίδας του Ι.Ε.Ν.Ε. (18.04.2024) «Ευκαιρία ή Τροχοπέδη οι Στόχοι της Ενεργειακής Μετάβασης για ΑΠΕ και Ενεργειακή Αποδοτικότητα», να παρουσιάσω την πορεία της Αγοράς στο ενεργειακό pool του Ε.Χ.Ε., από τα μάτια ενός ειδικού, αυτόν του Φο.Σ.Ε..
Βάσει των στοιχείων και των αναλύσεων του Ενεργειακού Τμήματος και Αναλύσεων της FORENA ENERGY για την περίοδο από 01.01.2023 μέχρι και 31.12.2023 η τιμή της DAM (ως αυτή επιλύθηκε από την αγορά) παρουσίασε τα εξής γεγονότα: η DAM ήταν μικρότερη από την τιμή του οριοθετημένου πλαφόν (85€/MWh) μόλις 1.510 ώρες ήτοι αθροιστικά για 63 μόλις ημέρες (17,24% του χρόνου λειτουργίας της αγοράς). Σε αντίθετη περίπτωση η DAM ήταν μεγαλύτερη από την τιμή του πλαφόν για 7,219 ώρες ήτοι αθροιστικά για 300 ημέρες (82,63% του χρόνου λειτουργίας της αγοράς). Και για διάστημα σε ποσοστό μόλις 0,37%, του χρόνου λειτουργίας της αγοράς, η DAM ήταν ίση με την τιμή επιβολής του πλαφόν.
Επίσης, για καλύτερη κατανόηση της αγοράς, στην σύγκριση της τιμής της DAM για το πρώτο τρίμηνο του 2023 (χωρίς την επιβολή του πλαφόν) με το πρώτο αντίστοιχο τρίμηνο του τρέχοντος έτους (2024), η τιμή της DAM του 2024 υπολείπεται κατά πολύ της αντίστοιχης τιμής της DAM του 2023, σε ποσοστό 94,64%. Και μόλις για διάστημα που αντικατοπτρίζεται στο 5,36%, η τιμή της DAM 2024 είναι μεγαλύτερη από αυτή της DAM 2023.
Βάζοντας στην εξίσωση και την ποσοτικοποίηση των τεχνολογιών που συμμετέχουν στο ενεργειακό pool, η διείσδυση των ΑΠΕ είναι περί το 37% (για το χρονικό διάστημα από το 2ο τέταρτο του έτους 2023 μέχρι και το πρώτο τέταρτο του 2024). Στο αντίστοιχο αυτό χρονικό διάστημα η χρήση Φυσικού Αερίου ανέρχεται σε ποσοστό περί του 34% και αν προσθέσει κανείς και τη συμμετοχή των εισαγωγών, το ποσοστό τους ανέρχεται περί του 17%, είναι ευκόλως αντιληπτό ότι: η πράσινη μετάβαση κοστίζει ή αν θέλετε δέχεται και τις παραμέτρους εισαγωγών και φυσικού αερίου, που αντισταθμίζουν και οδηγούν την αγορά χαμηλά.
Σε όλα αυτά, θα πρέπει να προσθέσει κανείς τις εξ ακολουθούμενες (με ιδιαίτερη ένταση κατά το χρονικό διάστημα του πρώτου δεκαπενθημέρου του Απριλίου 2024) περικοπές της παραγωγής των ΑΠΕ. Αυτό το οποίο τόνισα είναι ότι οι περικοπές για νοούνται ως τέτοιες θα πρέπει να γίνονται προγραμματισμένα και σε συνεννόηση με τους παραγωγούς (αλλά και τους Φο.Σ.Ε.). στην ουσία αυτό το οποίο έχει παρατηρηθεί είναι η «βεβιασμένη» αποσύνδεση του σταθμού παραγωγής, με ότι σημαίνει αυτό (οικονομική ζημία και θέματα ασφάλειας προσωπικού και εξοπλισμού). Εδώ να σημειωθεί ότι για τα εν λόγω χρονικά διαστήματα η τιμή της αγοράς έτεινε στο μηδέν.
Αξίζει επίσης να εξετάσουμε το σενάριο εξέλιξης του ΑΕΠ (ως αποτυπώνεται στο παρακάτω γράφημα από το 2003 μέχρι το 2034, βάσει δημοσιευμένων προβλέψεων της Ευρωπαϊκής επιτροπής και αντίστοιχα δημοσιεύματα του ΔΝΤ):
Οι θεσμικοί παράγοντες ήδη έχουν αποτύχει να εκτιμήσουν σωστά την εξέλιξη της ζήτησης Η/Ε, καθώς το 2024 κινείται σε πτωτικά επίπεδα σε σχέση με το 2023.
Επομένως, καθίσταται αναγκαία η κατάρτιση πιο ρεαλιστικών πλάνων.
Κοιτάζοντας τέλος και το ισοζύγιο των εισαγωγών και εξαγωγών (από τον Μάιο του 2023 μέχρι και 16.04.2024) η τάση εμφανώς είναι ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ.
Μεγάλο θέμα ότι οι εισαγωγές (κυρίως Δεκέμβριο 2023 και Ιανουάριο 2024) από τη γείτονα Βουλγαρία, σε σχέση με το ενεργειακό μείγμα των τεχνολογιών αλλά και με την ελάχιστη κατανάλωση, κατακρήμνισαν τις τιμές στην αγορά. Για αρκετά μεγάλα χρονικά διαστήματα η τιμή ήταν μηδέν!
Όπως τόνισα κατά τη διάρκεια της ημερίδας η κατακρήμνιση των τιμών της αγοράς σε συνάρτηση και με τις περικοπές των σταθμών παραγωγής από ΑΠΕ, θα οδηγήσει σε καταστροφή επενδυτών και εταιρειών. Άρα το άρθρο που διάβασα τις προηγούμενες ημέρες, μετά την ημερίδα του ΙΕΝΕ, ότι δηλαδή οι Ισπανοί ειδικοί της αγοράς στην Ισπανία, επί της ουσίας επισείουν τον κώδωνα του κινδύνου για την εν λόγω καταστροφή προ των πυλών, ταυτίζεται με την δική μας άποψη.
Ας κοιτάξουμε όμως λίγο τι έχει συμβεί κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα στην αγορά (13.04.2024 ~ 26.04.2024). Καταρχήν η τιμή της αγοράς δείχνει να έχει μια τάση ανόδου της τιμής.
Παραθέτουμε επίσης και στοιχεία των εισαγωγών / εξαγωγών αλλά και του μείγματος τεχνολογιών (για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα).
Βλέπουμε ότι, οι εισαγωγές και η χρήση του Φυσικού αερίου υποχώρησαν λίγο καλύπτοντας το 44% της αγοράς (51% για το χρονικό διάστημα από το 2ο τέταρτο του έτους 2023 μέχρι και το πρώτο τέταρτο του 2024 ως ανέφερα πιο πάνω), ενώ οι ΑΠΕ ανήλθαν στο 47%. Σε αντίθεση με τη διείσδυση των ΑΠΕ περί το 37% (για το χρονικό διάστημα από το 2ο τέταρτο του έτους 2023 μέχρι και το πρώτο τέταρτο του 2024 ως προανέφερα). Τα συμπεράσματα μάλλον προφανή.
Το σίγουρο λοιπόν είναι ότι η ενεργειακή μετάβαση έχει περάσει σε βαθιά νερά (ή μήπως αχαρτογράφητα; Αυτό θα το δείξει η ιστορία),
Για να αποφύγουμε δυσάρεστες (ή καταστροφικές ως προανέφερα) καταστάσεις θέλει ψυχραιμία και σύνεση. Επίσης σίγουρο είναι ότι η χώρα μας τους χρειάζεται όλους (και τους μικρούς / μικρομεσαίους), συνεπώς θέλει κουβέντα από όλους και με ίσους κανόνες. Πρέπει όλοι να εκπαιδευτούμε, η πολιτεία, οι αρμόδιοι φορείς, οι επενδυτές, οι παραγωγοί και οι καταναλωτές. Επίσης σίγουρα θέλουμε ανάπτυξη της βιομηχανικής παραγωγής και ναι η περίοδος των παχιών αγελάδων έχει περάσει, η αντοχή της αγοράς είναι το επόμενο στοίχημα.
*Λίγα λόγια για τον κ. Δημήτριο Μ. Ζαφειρόπουλο, Ηλεκτρολόγο Μηχανικό και Αντιπρόεδρο Δ.Σ. της FORENA ENERGY A.E.
Ο Δημήτριος Ζαφειρόπουλος, είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Τ.Ε. με μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Κατασκευής και Παραγωγής με χρήση νέων τεχνολογιών. Έχει εικοσαετή (και πλέον) εμπειρία στο χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών και Ενεργειακών Έργων πάσης φύσεως. Είναι συνιδρυτής και Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της εταιρείας FORENA ENERGY A.E. ενώ είναι Διοικητικό Στέλεχος ελληνικού ομίλου επιχειρήσεων με τομείς δραστηριότητας στην Ενέργεια, στον Τουρισμό και στις Συμμετοχές. Στο παρελθόν έχει διατελέσει στέλεχος πολυεθνικής εταιρείας στο χώρο των Η/Μ έργων και Υπεύθυνος Ανάπτυξης R&D μεγάλης Ελληνικής Κατασκευαστικής εταιρείας. Συμμετέχει ενεργά και παρακολουθεί από κοντά, σε εγχώριο και σε διεθνές επίπεδο, τον κλάδο της ενέργειας και της αγοράς της.