Dunkelflaute: Δεν πρόκειται για κάποιο γκουρμέ γερμανικό πιάτο, αλλά για τη χρονική περίοδο όταν οι αιολικές και ηλιακές υποδομές δεν μπορούν να παράξουν ενέργεια λόγω συννεφιάς και άπνοιας. Το φαινόμενο αυτό, το οποίο δεν είναι τόσο σπάνιο στη βόρεια Ευρώπη, απασχολεί όλο και περισσότερο τους ενεργειακούς αναλυτές και τις πολιτικές ηγεσίες. Καθώς τα ευρωπαϊκά κράτη επενδύουν στις ΑΠΕ, με τα φωτοβολταϊκά και τις ανεμογεννήτριες να έχουν την αδιαμφισβήτητη πρωτοκαθεδρία 

στην αγορά, η πιθανότητα παρατεταμένων χρονικών περιόδων χωρίς πράσινη ενέργεια εγείρει ερωτήματα για την ασφάλεια των δικτύων.

Με την Ελλάδα να έχει περισσότερες από 250 ημέρες ηλιοφάνειας— σε ορισμένα μέρη ξεπερνώντας και τις 300— το ενδεχόμενο μίας συνεχιζόμενης περιόδου συννεφιάς φαντάζει μάλλον απίθανο. Από την άλλη, η γεωμορφολογία της Ελλάδας σημαίνει ότι υπάρχουν έντονοι άνεμοι, σχεδόν σε ολόκληρη τη διάρκεια του χρόνου. Οι συνθήκες αυτές καθιστούν την Ελλάδα μία προνομιακή τοποθεσία για την εγκατάσταση ΑΠΕ. Δυστυχώς, δεν ισχύει το ίδιο για όλες τις χώρες της Ευρώπης, με τα κράτη που βρίσκονται σε βόρεια και τη δυτική Ευρώπη να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στο φαινόμενο Dunkelflaute.

Οι τρεις πιθανές λύσεις

Οι ειδικοί της ενεργειακής αγοράς και οι υπεύθυνοι του ενεργειακού σχεδιασμού γνωρίζουν καλά αυτό το ζήτημα και παραδέχονται ότι μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα στη διαδικασία ενεργειακής μετάβασης της Ευρώπης. Η πρώτη δυνητική λύση— και ένα θέμα που προσελκύει όλο και περισσότερο ενδιαφέρον— είναι οι μέθοδοι μακροχρόνιας αποθήκευσης της ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ. Ο συγκεκριμένος τομέας είναι αυτός που χρήζει μεγαλύτερης προσοχής, τόσο από τις ρυθμιστικές αρχές, όσο και από τους φιλόδοξους επενδυτές.

Η δεύτερη λύση είναι η διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος. Ήδη, πολλοί γνώστες της αγοράς, ακόμα και στην Ελλάδα, προειδοποιούν για τους κινδύνους που ενέχει η μονοκαλλιέργεια στις ΑΠΕ, με την ηλιακή ενέργεια να αποτελεί τον συνήθη ύποπτο. Το υδρογόνο, τα βιοκαύσιμα, η γεωθερμία μπορούν να αποτελέσουν ορισμένες εναλλακτικές μεθόδους ΑΠΕ. Ωστόσο, το επενδυτικό ενδιαφέρον παραμένει χαμηλό, με τις συγκεκριμένες τεχνολογίες να βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης.

Μία τρίτη λύση, η οποία θεωρείται δεδομένη κατά πολλούς, είναι οι ενεργειακές μεταφορές μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών. Σε μία ήπειρο που χαρακτηρίζεται από την κλιματική πολυμορφία της, η εξαγωγή πράσινης ενέργειας από χώρες με πλεονάζουσα παραγωγή σε χώρες που βρίσκονται σε φάση Dunkelflaute είναι μάλλον αυτονόητη. Βέβαια, αυτό συνεπάγεται περισσότερες επενδύσεις στη διασύνδεση των ευρωπαϊκών δικτύων.

Όπως εξηγούν οι αναλυτές που ασχολούνται με το θέμα, το Dunkelflaute δεν αποτελεί πρόβλημα αυτό καθαυτό, εφόσον είναι ένα αναπόφευκτο χαρακτηριστικό του ευρωπαϊκού κλίματος. Το πρόβλημα έγκειται στη λειτουργία των δικτύων: αν τα δίκτυα έχουν οργανωθεί κατάλληλα, τότε η ηλεκτρική παραγωγή δεν θα απειληθεί. Το σημείο-κλειδί σε αυτό το ζήτημα είναι η βούληση των ιθυνόντων να σχεδιάσουν τα σύγχρονα ενεργειακά συστήματα με βάση τις πραγματικές ανάγκες και συνθήκες της αγοράς, και όχι κάποιες ίδιες πολιτικές φιλοδοξίες.