Μάλιστα, φορείς κοντά στο προεκλογικό επιτελείο του Τραμπ, όπως το Heritage Foundation, προτείνουν, σε περίπτωση επανεκλογής του, να απομακρύνει τον Φατίχ Μπιρόλ από το «τιμόνι» του ΙΕΑ.
Ο ΙΕΑ, που εδρεύει στο Παρίσι, διεξάγει έρευνες και συγκεντρώνει δεδομένα, τα οποία παρέχει στις κυβερνήσεις των χωρών μελών του, που ανήκουν κυρίως στον βιομηχανοποιημένο κόσμο, εδώ και πάνω από μισό αιώνα, ώστε να βοηθήσει τον προσανατολισμό των πολιτικών τους σε θέματα που αφορούν την ενεργειακή ασφάλεια, τον εφοδιασμό και τις επενδύσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν περίπου το ένα τέταρτο της χρηματοδότησης του Οργανισμού.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, έχει διευρύνει την εστίασή του πέρα από τον τομέα της προσφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου για να συμπεριλάβει και τις ΑΠΕ, καθώς οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών αναζητούν στοιχεία που θα τις βοηθήσουν στην επίτευξη των στόχων που προκύπτουν από τη συμφωνία των Παρισίων για το κλίμα και στην επιτάχυνση της μετάβασης από την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Αυτή η αλλαγή έγινε πιο έντονη κατά τη διάρκεια της θητείας του προέδρου Τζο Μπάιντεν – με αποτέλεσμα μια σειρά από συστάσεις για την ενεργειακή πολιτική που εξόργισαν τις μεγαλύτερες παραγωγούς πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, ενώ βρίσκουν αντίθετη και με την ενεργειακή ατζέντα του Τραμπ υπέρ των εξορύξεων, που στοχεύει στην ενίσχυση των παραδοσιακών βιομηχανιών της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Το Reuters μίλησε με πέντε άτομα που είναι εξοικειωμένα με τον τρόπο σκέψης του Τραμπ σχετικά την ενέργεια, ανάμεσα στους οποίους χορηγοί, ειδικοί σε θέματα πολιτικής και πρώην αξιωματούχοι της προηγούμενης κυβέρνησης Τραμπ. Όλοι τους δήλωσαν ότι ο προκάτοχος του Μπάιντεν, σε περίπτωση επιστροφής του στον Λευκό Οίκο, τον προσεχή Νοέμβριο, πιθανότατα θα πίεζε τον ΙΕΑ να ευθυγραμμιστεί με τις πολιτικές του υπέρ των ορυκτών καυσίμων.
Οι υπεύθυνοι της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ απέρριψαν αιτήματα του αμερικανικού ειδησεογραφικού πρακτορείου για σχόλια σχετικά με το θέμα. Ας σημειωθεί, εξάλλου, ότι ο Τραμπ δεν έχει μιλήσει δημόσια για τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.
Το Heritage Foundation προτείνει στον Τραμπ την αντικατάσταση του Μπιρόλ
Μέλη του Heritage Foundation, ενός ιδρύματος που έχει συντάξει ένα σχέδιο πολιτικής για μια νέα ρεπουμπλικανική κυβέρνηση και η οποία βρίσκεται σε τακτική επαφή με τους υπεύθυνους της εκστρατείας του Τραμπ, δήλωσαν ότι προτείνουν στις ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους εντός του οργανισμού για να πιέσουν για την αντικατάσταση του διευθυντή του IEA, Φατίχ Μπιρόλ. «Οι ΗΠΑ θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφασίσουν μια στρατηγική για την αντικατάσταση της ηγεσίας του IEA», δήλωσε ο Mario Loyola, ανώτερος ερευνητής στο Heritage, επιτιθέμενος, σε αυτό που ο ίδιος αποκάλεσε, την εστίαση του Birol στα «παραμύθια περί καθαρά μηδενικών εκπομπών» καθώς «η ζήτηση ορυκτών καυσίμων συνεχίζει να αυξάνεται».
Από την πλευρά του, ο κ. Μπιρόλ αρνήθηκε να προβεί σε σχολιασμό για τις ανάγκες του συγκεκριμένου άρθρου του Reuters.
Υπενθυμίζεται ότι ο διευθυντής του IEA εκλέγεται από τα κράτη-μέλη του Οργανισμού, ωστόσο οι ΗΠΑ έχουν τεράστια επιρροή σε αυτόν λόγω της αυξημένης συμμετοχής τους στην χρηματοδότησή του και της γεωπολιτικής επιρροής τους. Τα υπόλοιπα 30 μέλη του IEA είναι κατά κύριο λόγο ευρωπαϊκά, αλλά περιλαμβάνουν επίσης την Ιαπωνία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τον Καναδά, το Μεξικό και τη Νότια Κορέα.
Μια πιθανή πίεση του Τραμπ προς τον ΙΕΑ να ρίξει ξανά το βάρος του στα ορυκτά καύσιμα στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα θα ήταν αντίθετη με τη δηλωμένη θέση και τις ενεργειακές πολιτικές της ΕΕ και άλλων βασικών μελών του ΙΕΑ.
Εκτιμάται ότι μια νέα κυβέρνηση Τραμπ θα έδινε προτεραιότητα σε άλλες κινήσεις σχετικά με την ενεργειακή πολιτική πρώτα, όπως η κατάργηση της απόφασης της κυβέρνησης Μπάιντεν για αναστολή στην αδειδότηση εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου, η επέκταση των εγχώριων γεωτρήσεων ή η απόσυρση των Ηνωμένων Πολιτειών από τη συμφωνία των Παρισίων για το κλίμα, δήλωσε ο συνεργάτης της Heritage, Mike McKenna, πρώην σύμβουλος ενεργειακής πολιτικής του Τραμπ, και ο οποίος βρίσκεται σε επαφή με την προεκλογική του εκστρατεία. «Θα θεωρούσα πιθανό να βρεθει στο επίκεντρο του δεύτερου χρόνου της νέας προεδρίας του η αλλαγή της ηγεσίας στην IEA», όπως επισήμανε.
Ο Τραμπ σκέφτηκε το εννδεχόμενο να περικόψει τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ προς τον ΙΕΑ κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ωστόσο επέλεξε να τη διατηρήσει, εν μέρει λόγω του σχετικά χαμηλού ύψους της, είπε στο Reuters ο Ντέιβ Μπανκς, ειδικός βοηθός για διεθνή θέματα ενέργειαε και περιβάλλοντος στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας όταν ήταν πρόεδρος ο Τραμπ.
Οι ΗΠΑ καταβάλλουν περίπου 6 εκατομμύρια δολάρια ετησίως ως συνδρομή στον ΙΕΑ.
Ωστόσο, τα πράγματα θα μπορούσαν να αλλάξουν εάν επανεκλεγεί. «Υπάρχει η αίσθηση μεταξύ των Ρεπουμπλικανών ότι ο IEA διοικείται πραγματικά από τους Ευρωπαίους και δίνει προτεραιότητα στις ευρωπαϊκές απόψεις για την ενεργειακή ασφάλεια, κάτι που ευθυγραμμίζεται με τις προτεραιότητες των Δημοκρατικών», σημείωσε ο Μπανκς.
Το 2021, λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του προέδρου Τζο Μπάιντεν, ο ΙΕΑ δημοσίευσε μια έκθεση που ανέφερε ότι ήταν απαραίτητος ο γρήγορος τερματισμός νέων επενδύσεων γεωτρήσεων παγκοσμίως, εάν οι χώρες ήθελαν να περιορίσουν την άνοδο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, όπως στοχεύει η Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα.
«Μαζορέτα της ενεργειακής μετάβασης» ο ΙΕΑ;
Ο Μπιρόλ είχε εργαστεί στην έδρα του ΟΠΕΚ στη Βιέννη στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Ωστόσο, η «πράσινη στροφή» του Μπιρόλ οδήγησε τους Ρεπουμπλικάνους βουλευτές και γερουσιαστές των ΗΠΑ να κατηγορήσουν τον ΙΕΑ ότι ευθυγραμμίζεται πολύ στενά με την πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης Μπάιντεν, με δύο κορυφαίους Ρεπουμπλικάνους νομοθέτες να λένε χαρακτηριστικά, τον Μάρτιο, ότι ο Οργανισμός έχει μεταμορφωθεί σε «μαζορέτα της ενεργειακής μετάβασης».
Ο Τζον Κέρι, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής απεσταλμένος του Μπάιντεν στις ΗΠΑ για το κλίμα μέχρι τον Μάρτιο, είχε δηλώσει στο Reuters λίγο πριν παραιτηθεί από τη θέση του ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν «συνεργάστηκε πολύ στενά με τον ΙΕΑ», καθώς βασίστηκε στο μοντέλο και την ανάλυσή του για να διαμορφώσει ορισμένες από τις βασικές πολιτικές της για την απαλλαγή της οικονομίας των ΗΠΑ από τον άνθρακα έως το 2050.
Ο Κέρι αντέκρουσε τον ισχυρισμό ότι η IEA έχει μια ιδεολογική κλίση προς «πράσινους στόχους». «Λόγω της κλιματικής κρίσης και της ηγεσίας στον ΙΕΑ, είναι πραγματικά επικεντρωμένοι στο να γίνουν οι κήρυκες της αλήθειας όσον αφορά την κλιματική πρόκληση», δήλωσε ο Κέρι στο Reuters τον Μάρτιο. Ο ΙΕΑ υπερασπίστηκε, εξάλλου, τις αναλύσεις του ως ανεξάρτητες και βασισμένες στα γεγονότα.
«Τα σενάρια του ΙΕΑ…είναι το προϊόν μιας ανεξάρτητης και λεπτομερούς αναλυτικής προσπάθειας, που ενημερώνεται από τα τελευταία στοιχεία για τις αγορές, τις πολιτικές και το τεχνολογικό κόστος», δήλωσε ο Μπιρόλ σε επιστολή του τον Απρίλιο, απαντώντας στους Ρεπουμπλικάνους βουλευτές και γερουσιαστές.
Ωστόσο, εάν ο Τραμπ επανέλθει στην Προεδρία, ο Οργανισμός θα αντιμετώπιζε πίεση να επιστρέψει στην αρχική του εστίαση σε θέματα παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου.
«Θεωρώ πάρα πολύ πιθανόν ότι εάν ο Πρόεδρος Τραμπ νικήσει, οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους στον ΙΕΑ, συνεργαζόμενοι με άλλες χώρες- μέλη με παρόμοιες ιδέες, όπως η Ιαπωνία, για να επαναφέρουν τον Οργανισμό στον προηγούμενο ρόλο του ως αντικειμενικού, μη πολιτικού θεματοφύλακα της ασφαλείας και της ενεργειακής ανάλυσης και ως ενός οργανισμού προβλέψεων», δήλωσε ο Μπομπ ΜακΝάλι, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων Rapidan Energy.
Από την πλευρά του, ο Νταν Έμπερχαρτ, χορηγός της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας γεωτρήσεων Canary στο Κολοράντο, θεωρεί ότι όλα είναι θέμα οπτικής: «Προτεραιότητα του Τραμπ ήταν πάντα η ενεργειακή ασφάλεια για τις ΗΠΑ». «Εφόσον το έργο του ΙΕΑ αποθαρρύνει τις απαραίτητες επενδύσεις στην ανάπτυξη των παραδοσιακών μορφών ενέργειας, ο Τραμπ θα το δει ως κίνδυνο για την οικονομία και την ασφάλεια της Αμερικής».