«Κεντρική Πύλη Εισόδου» η Ελλάδα για το Αέριο της Ανατολικής Μεσογείου

«Κεντρική Πύλη Εισόδου» η Ελλάδα για το Αέριο της Ανατολικής Μεσογείου
του Πέτρου Κωνσταντινίδη*
Δευ, 27 Μαΐου 2024 - 11:21

Την ώρα που «φλέγεται» λόγω του πολέμου στη Γάζα και την απότοκη κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα με το «μπλόκο» των Χούθι της Υεμένης, ο φυσικός πλούτος της περιοχής έχει μπει σε καθεστώς υψηλής επικινδυνότητας. Το Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (East Mediterranean Gas Forum, EMGF) είναι ένας διεθνής οργανισμός που δημιουργήθηκε

το 2020 με στόχο τον συντονισμό των εργασιών έρευνας και εξόρυξης φυσικού αερίου στην περιοχή. Σήμερα αντιμετωπίζει μία δύσκολη συνθήκη, καθώς μέλη του είναι τόσο το Ισραήλ όσο και η Παλαιστινιακή Αρχή. Μαζί τους και η χώρα μας, η Κύπρος, η Αίγυπτος, η Ιταλία και η Ιορδανία, που επίσης συμμετέχουν στον οργανισμό. Σήμερα, και υπό τις αντίξοες συνθήκες που δημιουργεί ο πόλεμος στη Γάζα, το EMGF προτάσσει τα κοινά οικονομικά συμφέροντα των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου έναντι του πολέμου και ευελπιστεί να αναδείξει την περιοχή ως κοιτίδα παραγωγής φυσικού αερίου. Ο γενικός γραμματέας του διεθνούς Οργανισμού Οσάμα Μομπάρεζ μιλάει στα «ΝΕΑ» από το Κάιρο για το μέλλον της συνεργασίας των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου στον τομέα του φυσικού αερίου, υπογραμμίζοντας τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου.

Ποιος είναι ο ρόλος του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα σήμερα, καθώς ο κόσμος κινείται προς τις ΑΠΕ;

Το φυσικό αέριο παίζει σημαντικό ρόλο στο ενεργειακό μείγμα παγκοσμίως και αντιπροσωπεύει περίπου το 22% – 25% κατά μέσο όρο. Θα συνεχίσει να το κάνει ακόμη και με την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης, γιατί το φυσικό αέριο είναι το καθαρότερο ορυκτό καύσιμο, με χαμηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από άλλες πηγές ενέργειας.

Στο πλαίσιο της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, πώς μπορούμε να προσβλέπουμε στη συνεργασία των παραγόντων της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής;

Ο κύριος στόχος του EMGF είναι η ανάπτυξη και η παραγωγή πλούτου από τους πόρους φυσικού αερίου στην περιοχή μέσω της συνεργασίας μεταξύ κυβερνήσεων και εταιρειών, ώστε να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τις τεχνικές και οικονομικές προκλήσεις. Αναμφίβολα, οι πολιτικές και γεωπολιτικές συνθήκες επηρεάζουν τη συνεργασία, όμως προσπαθούμε να ελαχιστοποιήσουμε τις επιπτώσεις τους. Αλλωστε, η οικονομική και ενεργειακή συνεργασία μπορεί να υποστηρίξει πολιτικές λύσεις και γι’ αυτό προσπαθούμε να συναντιόμαστε και να συζητάμε για τη συνεργασία, κινούμενοι προς αυτή την κατεύθυνση.

Πού βρισκόμαστε σήμερα όσον αφορά την παραγωγή φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο; Εχουν εντοπιστεί πολλά κοιτάσματα, όμως ποια είναι η πραγματική παραγωγή;

Υπάρχουν πολλές ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην περιοχή, στην Αίγυπτο, το Ισραήλ και την Κύπρο. Οι χώρες που παράγουν σήμερα είναι η Αίγυπτος και το Ισραήλ, και η Κύπρος ελπίζουμε ότι θα αρχίσει να παράγει σύντομα. Επί του παρόντος, η κυπριακή κυβέρνηση βρίσκεται σε συζητήσεις με τις εταιρείες που έχουν κάνει αυτές τις ανακαλύψεις και στα επόμενα 2-3 χρόνια αναμένεται να ξεκινήσει η παραγωγή. Επίσης, χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, έχουν παραχωρήσει σε εταιρείες άδειες για έρευνες.

Μπορεί η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου να αναπτύξει ενεργειακή αυτάρκεια, ως περιοχή πλούσια σε φυσικούς πόρους;

Νομίζω ότι η αυτάρκεια είναι λίγο παραπλανητική ως έννοια, διότι κάθε περιοχή χρειάζεται να εισάγει και να εξάγει προς άλλες. Ως EMGF θέλουμε να παράγουμε περισσότερο φυσικό αέριο, να αξιοποιήσουμε τους φυσικούς μας πόρους με τον βέλτιστο τρόπο και να συνεργαζόμαστε στις εξαγωγές προς την ΕΕ και άλλα μέρη του κόσμου. Αυτές οι κινήσεις παρέχουν ενεργειακή ασφάλεια και δημιουργούν έσοδα για την περιοχή.

Ποια είναι η κύρια αγορά στην οποία στοχεύει το EMGF;

Η κύρια αγορά – στόχος είναι η ΕΕ και ιδίως η ΝΑ Ευρώπη. Η Ελλάδα είναι κύρια πύλη εισόδου του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη. Ως EMGF στοχεύουμε στη δημιουργία αξίας μέσω της βιομηχανίας του φυσικού αερίου. Αλλά εργαζόμαστε επίσης για διαμοιρασμό αυτής της αξίας, καθώς οι χώρες μας είναι παραγωγοί, καταναλωτές, αλλά και σημεία διαμετακόμισης (transit). Το Ισραήλ και η Αίγυπτος παράγουν φυσικό αέριο, στη συνέχεια το αέριο υγροποιείται στις εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου της Αιγύπτου και μετά επανεξάγεται στην Ευρώπη. Η επαναεριοποίηση γίνεται στην Ελλάδα και στη συνέχεια η Ελλάδα εξάγει προς την υπόλοιπη ΕΕ και τη ΝΑ Ευρώπη, όπου το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου μπορεί να καλύψει μεγάλο μέρος της ζήτησης.

Ο αγωγός East Med φαίνεται πως έχει κολλήσει, απογοητεύοντας τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί και στην Ελλάδα. Σε τι φάση βρίσκεται αυτό το έργο;

Το έργο του αγωγού East Med αντιμετωπίζει αρκετές τεχνικές, οικονομικές, αλλά και πολιτικές προκλήσεις. Ομως, η Ελλάδα έχει πολλά πλεονεκτήματα ως μέρος της αγοράς ενέργειας της Ανατολικής Μεσογείου: διαθέτει ήδη πολλές υποδομές για την επαναεριοποίηση υγροποιημένου φυσικού αερίου (σ.σ.: η Ρεβυθούσα, το FSRU Αλεξανδρούπολης, το υπό κατασκευή FSRU Θράκης) και προχωράει σε έργα επέκτασης των FSRU και σε άλλα έργα επαναεριοποίησης.

Πώς θα διασφαλιστεί ότι η Μεσόγειος Θάλασσα, την οποία είμαι βέβαιος ότι αγαπάμε και οι δύο, δεν θα επηρεαστεί αρνητικά από τις έρευνες και τις εξορύξεις φυσικού αερίου;

Το EMGF λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη τις περιβαλλοντικές ανησυχίες. Στο πλαίσιο αυτό, δρομολογήσαμε την πρωτοβουλία EMGF Decarbonization Initiative, η οποία θέτει κριτήρια για να εξασφαλίσουμε ότι η διαδικασία της εξερεύνησης, της παραγωγής, της μεταφοράς και της επεξεργασίας φυσικού αερίου έχουν όσο δυνατόν χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα. Θεωρούμε κρίσιμο να διασφαλίσουμε ότι οι δραστηριότητες αυτές δεν ενέχουν κινδύνους για το περιβάλλον ή για την ασφάλεια των περιουσιακών στοιχείων και των ανθρώπων που εργάζονται στον κλάδο μας.

* Από «ΤΑ ΝΕΑ»