να καταδείξουν μια δεξιά στροφή της Ευρώπης και είναι σχεδόν βέβαιο ότι η στροφή αυτή θα αφορά και τις πολιτικές της.
Στο επίκεντρο θα βρεθούν τα θέματα της άμυνας, της ασφάλειας, της ενέργειας, της ανταγωνιστικότητας, της διεύρυνσης αλλά και της μετανάστευσης όπως αποκαλύπτει το προσχέδιο της «στρατηγικής ατζέντας» των ηγετών της ΕΕ που αναμένεται να εγκριθεί στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο του Ιουνίου.
Αυτό συνιστά μια μεγάλη αλλαγή από την ατζέντα 2019-2024, η οποία αναφερόταν ξεκάθαρα σε κλιματικούς στόχους και συγκεκριμένα στην οικοδόμηση μιας «κλιματικά ουδέτερης, πράσινης, δίκαιης και κοινωνικής Ευρώπης» ως μία από τις τέσσερις πρωταρχικές προτεραιότητες. Αυτός ο βασικός στόχος έχει αφαιρεθεί από την στρατηγική της ΕΕ για τα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με το προσχέδιο που διέρρευσε.
Έτσι η δράση για το κλίμα παίρνει την μορφή της απλής προσαρμογής, μαζί με μια παθητική έκκληση για «προώθηση της καινοτομίας και της έρευνας για να συνοδεύσει την Ευρώπη προς την κλιματική ουδετερότητα». Αλλά και η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που είχε καταστήσει την Πράσινη Συμφωνία εκ των κυριότερων επιτευγμάτων της απερχόμενης θητείας της, δεν την συμπεριέλαβε καθόλου στην παρούσα προεκλογική της εκστρατείας, υπό την πίεση των συναδέλφων της στο ΕΛΚ που εξεγέρθηκαν ουκ ολίγες φορές εναντίον κάποιον προβλέψεών της.
Εκτιμάται ότι η Ένωση θα δώσει τώρα προτεραιότητα στην δημιουργία μιας Ενεργειακής Ένωσης σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της βιομηχανίας ενέργειας και όχι τόσο στην επίτευξη των κλιματικών στόχων, που με τόσο πάθος κυνηγούν οι Πράσινοι, οι οποίοι όμως θα υποστούν απώλειες στις επικείμενες ευρωεκλογές, ενώ ο Σοσιαλδημοκράτης αρχιτέκτονας της Πράσινης Συμφωνίας Αντιπρόεδρος της Κομμισσιόν Φράντς Τίμμερμανς όχι μόνο παραιτήθηκε αλλά έχασε και τις εκλογές στην Ολλανδία.
Είναι ενδεικτικό ότι στο τελευταίο συμβούλιο υπουργών πριν τις ευρωεκλογές στις 30 Μαΐου, οι Υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ αρκέστηκαν στο να εξετάσουν το πώς η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία μπορεί να βοηθήσει στη μετατροπή της ΕΕ σε μια σύγχρονη, αποδοτική από πλευράς πόρων και ανταγωνιστική οικονομία, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα τους κλιματικούς στόχους. Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση, οι υπουργοί έκαναν απολογισμό των νομοθετικών επιτευγμάτων στο πλαίσιο του πακέτου Fit for 55, το οποίο εισέρχεται τώρα στη φάση εφαρμογής του.
Σε αυτό το πλαίσιο, αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με το πώς θα παραμείνουν σε τροχιά για τους στόχους της ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για το 2030, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης, αλλά και παράλληλα διασφαλίζοντας μια δίκαιη μετάβαση προς την απαλλαγή από τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα. Μαζί με την ανάπτυξη των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, συζήτησαν πρόσθετα βήματα προς μια γνήσια Ενεργειακή Ένωση, όπως ζητήθηκε στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17-18ης Απριλίου 2024, προκειμένου να επιδιωχθεί η ευρωπαϊκή ενεργειακή κυριαρχία και η κλιματική ουδετερότητα.
Πάντως τα κράτη μέλη εμφανίζονται διαιρεμένα όσον αφορά την ενεργειακή κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει η Ευρώπη με το ένα μπλόκ να είναι υπέρ της χρηματοδότησης της πυρηνικής ενέργειας και το άλλο, στο οποίο συγκαταλέγεται και η Ελλάδα, να τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Oι διαφωνίες μεταξύ των 27 κρατών σχετικά με την πυρηνική ενέργεια καθυστερούν τη χάραξη πολιτικής. Συγκεκριμένα, μια ομάδα 13 χωρών της ΕΕ υπό την ηγεσία της Γαλλίας ζητάει ισχυρότερες πολιτικές της ΕΕ για την πυρηνική ενέργεια, τονίζοντας ότι η πρόσφατη αναγνώριση από τις Βρυξέλλες της σημασίας της πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα πρέπει τώρα να μετατραπεί σε συγκεκριμένα έργα και χρηματοδότηση.
Υπενθυμίζεται ότι το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν στις 6 Φεβρουαρίου να χαρακτηρίσουν την πυρηνική ενέργεια ως στρατηγική τεχνολογία για την απεξάρτηση της ΕΕ από τον άνθρακα, μετά από μήνες εντατικών διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες για την Πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών (NZIA).
Στην ομάδα των χωρών αυτών ανήκουν η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Ουγγαρία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Σουηδία. Στην αντίπερα όχθη η Αυστρία, η Γερμανία και η χώρα μας ηγήθηκαν μιας έκκλησης 13 χωρών να απαιτήσουν από τις Βρυξέλλες να προωθήσουν τις ΑΠΕ. Η δήλωση δεν αναφερόταν ευθέως στην πυρηνική ενέργεια, αλλά Ευρωπαίοι διπλωμάτες δήλωσαν ότι στόχος ήταν να δοθεί έμφαση στις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας έναντι της ατομικής ενέργειας. Σε κάθε περίπτωση τα κράτη μέλη βρίσκονται ήδη στα χαρακώματα για το ποιός τελικά θα κερδίσει την μάχη της ...ενέργειας.