την ελληνική ναυτιλία ως αναπόσπαστο κομμάτι της διεθνούς αγοράς. Εξάλλου, εκείνη την εποχή, οι Έλληνες εφοπλιστές μονοπωλούσαν όχι μόνο τις θάλασσες, αλλά και την επικαιρότητα, με προσωπικότητες όπως ο Αριστοτέλης Ωνάσης και ο Σταύρος Νιάρχος να προσελκύουν το διεθνές ενδιαφέρον χάρη στο επιχειρηματικό τους δαιμόνιο και την πολυτάραχη ζωή τους. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Βώκος εργάστηκε για μήνες με τον φίλο και συνεργάτη του, Ρίτσαρντ Σταμπς, ο οποίος ειδικευόταν στις δημόσιες σχέσεις, και μαζί πραγματοποίησαν την πρώτη έκθεση ‘Ποσειδώνια’ το 1969 στο Ζάππειο.
Η παρουσίαση της πρώτης έκθεσης Ποσειδώνια το 1969. Πηγή: Εκδόσεις Κέρκυρα.
Η πρώτη εκείνη έκθεση αποδείχθηκε ιδιαίτερα επιτυχημένη. Περισσότεροι από 100 εκθέτες από 15 διαφορετικές χώρες, μεταξύ αυτών η Βρετανία, η Γαλλία, η Δανία, η Ιαπωνία, και οι ΗΠΑ, συμμετείχαν στην έκθεση, η οποία διήρκησε από τις 2 ως τις 8 Ιουνίου. Μολονότι επρόκειτο για ένα πρωτοποριακό εγχείρημα για τα ελληνικά δεδομένα, η σημασία των Ποσειδώνιων φαίνεται πως είχε γίνει αντιληπτή εξαρχής, με το κράτος και τους σχετικούς φορείς να υποστηρίζουν έμπρακτα τον θεσμό. Το Υπουργείο Ναυτιλίας, το Ναυτικό Επιμελητήριο της Ελλάδας, και η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών, ήταν ορισμένοι από τους οργανισμούς που έσπευσαν να θέσουν τη διοργάνωση υπό την αιγίδα τους.
Το όραμα του Βώκου δικαιώθηκε και από το 1970, η έκθεση θεσμοθετήθηκε ως διετής διοργάνωση. Δυστυχώς, ο ίδιος δεν πρόλαβε να δει το άλλο του όνειρο, δηλαδή τη μεταφορά των Ποσειδώνιων στον ΟΛΠ, καθώς έφυγε από τη ζωή έναν χρόνο πριν την πρώτη διοργάνωση στον Πειραιά (1976). Οι διάδοχοί του, Θεμιστοκλής και Θοδωρής Βώκος, δηλαδή ο γιος και ο εγγονός του, κρατούν ζωντανή την παράδοση του θεσμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκθεση αναπτύσσεται συνεχώς, με τους εκθέτες να πολλαπλασιάζονται. Χαρακτηριστικά, τα Ποσειδώνια του 1976 φιλοξένησαν 250 εταιρείες από 30 χώρες, το 1984 έφτασαν τους 800 εκθέτες από 50 χώρες, το 1990 συμμετείχαν 1200 εκθέτες, ενώ το 2010 1858 εκθέτες.
Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, εγκαινιάζει τα Ποσειδώνια 2024. Πηγή: Posidonia.
Η τάση αυτή συνεχίστηκε και στα φετινά Ποσειδώνια, ξεπερνώντας όλες τις προηγούμενες εκθέσεις. Χαρακτηριστικά, συμμετείχαν 1964 εκθέτες από 103 διαφορετικές χώρες. Με τα Ποσειδώνια 2024 να ολοκληρώνονται σήμερα, οι επισκέπτες πλησιάζουν τις 30.000, αναδεικνύοντας το τεράστιο ενδιαφέρον που υπάρχει για τον τομέα της ναυτιλίας. Μάλιστα, σύμφωνα με μαρτυρίες επισκεπτών, ο χώρος της φετινής έκθεσης ήταν πάντα γεμάτος, με το κοινό να επισκέπτεται τόσο τα περίπτερα των εκθετών, όσο και τις ομιλίες και πάνελ που διοργανώθηκαν στο περιθώριο της έκθεσης.
Οι χώροι της έκθεσης ήταν κατάμεστοι. Πηγή: Posidonia.
Αναπόφευκτα, το ζήτημα της ενεργειακής μετάβασης απασχόλησε τα φετινά Ποσειδώνια. Την Τρίτη 4 Ιουνίου, πραγματοποιήθηκε συζήτηση σχετικά με τον “σκοτεινό στόλο”, την απανθρακοποίηση, και τη μεταφορά ενέργειας. Ο Χάρι Κόνγουέϊ, Πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, εξήγησε πως ο σκοτεινός στόλος απειλεί τόσο την ασφάλεια των πλοίων και των πληρωμάτων, όσο και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, καθώς δεν ακολουθεί τους κανόνες της ναυσιπλοΐας. Στο πάνελ συμμετείχε και ο Ευάγγελος Μαρινάκης, Πρόεδρος & Ιδρυτής της Capital Maritime & Trading, ο οποίος μοιράστηκε την αισιοδοξία του σχετικά με το μέλλον της μεταφοράς ενέργειας από τη ναυτιλία. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η ενέργεια αντιπροσωπεύει ήδη το 38% των παγκόσμιων ναυτιλιακών όγκων, ενώ στην Ελλάδα αγγίζει το 50%. Τα δεδομένα αυτά αποδεικνύουν την αυξανόμενη σημασία του ενεργειακού εμπορίου για την ελληνική ναυτιλία.
Ένα άλλο ζήτημα που συζητήθηκε την Πέμπτη 6 Ιουνίου ήταν τα εναλλακτικά καύσιμα στη ναυτιλία. Ο Δημήτρης Φαφαλιός, Πρόεδρος της INTERCARGO, τόνισε την ανάγκη κατανόησης των οικονομικών μοντέλων της ναυτιλίας από τις ρυθμιστικές αρχές ώστε να διαμορφώσουν το σωστό πλαίσιο για τη διαδικασία απανθρακοποίησης. Υπογράμμισε, επίσης, την ανάγκη για «άφθονη προσφορά αληθινά ‘πράσινων’ εναλλακτικών καυσίμων, που να είναι ασφαλή» για τις ναυτιλιακές ανάγκες. Ο Κώστας Σπύρου, Καθηγητής στη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, και η Νατάσσα Κουβερτάρη, Project Manager του Maritime Decarbonisation Hub στο Lloyd’s Register, αναφέρθηκαν στην ανάγκη επανεκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού, δηλαδή των ναυτικών, στο ζήτημα των εναλλακτικών καυσίμων. Ο Φώτης Μπελεξής, Τεχνικός Διευθυντή της Star Bulk Carriers, σχολίασε το υψηλό κόστος των εναλλακτικών καυσίμων, το οποίο μπορεί να είναι διπλάσιο ή τριπλάσιο των ορυκτών, κάτι που σίγουρα θα δυσχεράνει τη χρήση τους.
Με την αυλαία των Ποσειδώνιων 2024 να πέφτει σήμερα, η παγκόσμια ναυτιλία ανασυντάσσεται και σχεδιάζει για το μέλλον. Οι τρέχουσες συγκυρίες— κλιματική αλλαγή, διεθνείς κρίσεις— φέρνουν στο προσκήνιο νέες προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες. Χάρη στη ναυτική της παράδοση, τη γεωγραφική της θέση, αλλά και τον αυξανόμενο στόλο της, η Ελλάδα μπορεί και οφείλει να διαδραματίσει έναν κρίσιμο ρόλο στις ναυτιλιακές εξελίξεις.