«διακήρυξης των Αθηνών», που συμφώνησαν πέρυσι οι ηγέτες των δύο εθνών, ο Ταγήπ Ερντογάν κι ο Κυρ. Μητσοτάκης.
Σαν ν’ άνοιξε μία ανθρώπινη βαλβίδα στην γείτονα χώρα: εύπορες οικογένειες με τα παιδιά τους και νεαρές παρέες από την Τουρκία αφικνούνται καθημερινώς στα λιμάνια της Χίου, Μυτιλήνης, Ρόδου, Κω, Οινουσών και των άλλων 13 νησιών (με το «προνόμιο» της μη-Σαίνγκεν) κι απολαμβάνουν τον αέρα του πολιτισμού και της προσωπικής ελευθερίας.
Νέα ζευγάρια που δεν ξεχωρίζουν από Ευρωπαϊκά, νεαροί και νεαρές κοπέλες - ελαφρότατα ενδεδυμένες - κυκλοφορούν στα καφέ και στους δρόμους της Χίου – κάτι αδιανόητο στη γειτονική Σμύρνη.
Λεωφορεία «Πούλμαν» μεταφέρουν στο Πυργί και στα πέριξ Μαστιχοχώρια επισκέπτες από την Τουρκία που απολαμβάνουν τις τοπικές γεύσεις της μαστίχας – από οινομνευματώδη ποτά (απαγορευμένα στη μουσουλμανική Τουρκία) μέχρις μαστιχόνερο κι αρτοσκευάσματα - όλα αναδύοντα το άρωμα της μαστίχας.
Στο Πυργί, δεκάδες προσκυνητές επισκέπτονται την εκκλησιά των Αγίων Αποστόλων του 14ου αιώνος, με τις περίφημες Κρητικές εικόνες, χωρίς όμως επιτρέπεται ν’ ανάψουν ένα κερί - ίσως γιατί βλάπτει τις τοιχογραφίες… Άλλωστε στα Τζαμιά απαγορεύονται αμφότερα.
Λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω, στο θαυμάσιο μουσείο της Μαστίχης, νεαρές Τουρκάλες αγοράζουν καλλυντικά από μαστίχα κι ίσως φαρμακευτικά προϊόντα μαστίχης, γνωστά από την εποχή του Ιπποκράτη Γαλινού και Διοσκουρίδη (αρχαίοι Έλληνες ιατροί) και του Ρωμαίου αυτοκράτορα Ηλιογάβαλου που πρώτος ανεμίγνυε μαστιχέλαιο με κρασί (masticatum).
Πέρασαν από τότε αιώνες δουλείας της Χίου, Γενοβέζοι κατακτητές ,(1345-1566 μ.Χ.), Οθωμανοί πασάδες και σουλτάνες (1570-1913) αλλά και Ευρωπαίοι στην εποχή μας (1941-44), έως ότου η ελεύθερη επιτέλους Χίος, με την παγκόσμια αποκλειστικότητα της καλλιέργειας και επεξεργασίας των μαστιχόδεντρων, ανέδειξε το πανέμορφο νησί του Αιγαίου ως κοιτίδα αλληλεπιδράσεων, γευστικών δανείων - ακόμη και θεραπείας απ’ το πεπτικό έλκος, για το οποίο ευθύνεται ένα βακτήριο.
Σήμερα, το Ελληνικό νησί της Χίου, με την πλούσια φύση, την φιλοκαλία του λαού του, ιστορημένη στα κτίρια και τα χωριά του (τέτοιο είναι και το Πυργί) προσθέτει στο περιβάλλον της Ανατολικής Μεσογείου, μία ατμόσφαιρα ελευθερίας και ασφάλειας σπανία. Κι ο Ελληνικός στρατός διακριτικά πανταχού παρών.
Κάτι που δεν φαντάσθηκε ο Ερντογάν όταν άφηνε ελεύθερους τους υπηκόους του να επισκέπτονται ανέμελοι τα νησιά μας.