Η καθοριστική ενεργειακή πολιτική της ΕΕ στη δεκαετία του 2010 ήταν η δέσμη μέτρων για την καθαρή ενέργεια, η οποία ολοκληρώθηκε το 2019. Η μεταρρύθμιση των κανόνων της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα «επέτρεπε την ελεύθερη μετακίνηση της ηλεκτρικής ενέργειας εκεί όπου την χρειάζονται περισσότερο», ανέφερε τότε η Κομισιόν, ενώ παράλληλα θα βελτίωνε την ευημερία των καταναλωτών.
Οι κανόνες αποσκοπούσαν στην ενίσχυση της προστασίας των καταναλωτών και στην ενίσχυση της ευελιξίας των ροών ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη και θα μπορούσαν να έχουν συμβάλει στην άμβλυνση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης του 2022. Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα: οι κανόνες αγνοήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τις χώρες της ΕΕ.
Σύμφωνα με μια βάση δεδομένων των υποθέσεων παράβασης της Επιτροπής, 21 κράτη μέλη της ΕΕ διώκονται από την Επιτροπή επειδή δεν μετέφεραν σωστά τους κανόνες για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας του 2019 στο εθνικό τους δίκαιο – παρά το γεγονός ότι η προθεσμία εκπνέει στις 31 Δεκεμβρίου 2020.
Η Αυστρία, μία από τις χώρες που παραβιάζουν, πρέπει να επικαιροποιήσει τη νομοθεσία της για να διευκολύνει τις εταιρείες να αγοράζουν την ενέργειά τους απευθείας από τους παραγωγούς, γνωστή ως συμφωνία αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA) – επιτρέποντας απευθείας καλωδιακές γραμμές από τις ανεμογεννήτριες στα εργοστάσια.
«Αυτός ο εκσυγχρονισμός του συστήματος λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι επείγων και αναγκαίος», δήλωσε στο Euractiv ο Christoph Dolna-Gruber, εμπειρογνώμονας της αυστριακής υπηρεσίας ενέργειας.
Οι καθυστερήσεις «θα οδηγήσουν σε περιττό οικονομικό κόστος και σε καθυστέρηση της ενεργειακής μετάβασης», πρόσθεσε.
Στην πατρίδα του, η άμεση ενσωμάτωση των κανόνων στο εθνικό δίκαιο μοιάζει όλο και πιο απίθανη με τις εκλογές να πλησιάζουν, αλλά η χρήση των ηλιακών συλλεκτών και των ηλεκτρικών οχημάτων «αυξάνεται γρήγορα», εξήγησε ο Dolna-Gruber.
Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει πρόκληση. Οι ευέλικτες συσκευές και η αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας είναι προκλήσεις που δεν έχουν προβλεφθεί επαρκώς από το αρχικό πλαίσιο.
Για να συνοδευτεί ο μετασχηματισμός, «απαιτούνται αλλαγές κανόνων», λέει ο εμπειρογνώμονας, πράγμα που σημαίνει «μεγαλύτερη ενσωμάτωση της βιομηχανίας, του εμπορίου και των νοικοκυριών», τα οποία μετατρέπονται από αμιγείς καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας σε προμηθευτές και «παρόχους ευελιξίας».
Ωστόσο, πολύ λίγες χώρες έχουν προσαρμόσει σωστά τους κανόνες, με την προθεσμία να έχει λήξη εδώ και πάνω από τρία χρόνια. Η Επιτροπή κίνησε διαδικασίες για να μηνύσει τη Λιθουανία, τη Σλοβενία, την Ιρλανδία, τη Μάλτα και την Κύπρο, αλλά έπαψε να τις εφαρμόζει μόλις οι χώρες έδειξαν ότι συμμορφώνονται.
Εν τω μεταξύ, η ΕΕ ενέκρινε άλλη μια μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και εξετάζει το ενδεχόμενο μιας τρίτης μεταρρύθμισης κατά την προσεχή περίοδο.
Υπάρχει το ενδεχόμενο οι εθνικοί νομοθέτες να βρεθούν αντιμέτωποι με την ανάγκη να μεταφέρουν τρεις διαφορετικές μεταρρυθμίσεις της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ταυτόχρονα.
Η Ρουμανία το κακό παιδί
Μια χώρα που ξεχωρίζει είναι η Ρουμανία. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η χώρα «παραβιάζει» τους κανόνες του 2019, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες κατηγορούνται μόνο για καθυστερημένη ή μερική εφαρμογή.
Αντιμέτωπη με την ενεργειακή κρίση του 2022, το Βουκουρέστι συγκέντρωσε την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, έθεσε σε εφαρμογή υψηλούς φορολογικούς συντελεστές για την εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας και έθεσε ανώτατο όριο στις τιμές λιανικής.
Τα μέτρα αυτά θα ισχύσουν μέχρι το 2025. Η Επιτροπή προέτρεψε τη χώρα να σταματήσει να περιορίζει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας.
Με τις χώρες της ΕΕ να ελπίζουν να ενισχύσουν τη συνδεσιμότητα των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας για τη βελτίωση της αποδοτικότητας, μένουν πολλά να γίνουν.
(από euractiv.gr)