Μισό και πλέον αιώνα μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973, η Μέση Ανατολή φλέγεται ξανά. Οι αναλυτές προμηνύουν ακραία κλιμάκωση, με μερικούς να μιλούν ακόμα και για Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εντός αυτού του πλαισίου, και σε συνδυασμό με ένα σωρό άλλες γεωπολιτικές συγκυρίες, θα περίμενε κανείς την εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου. Παραδόξως, το πετρέλαιο όχι απλώς δεν έχει ακριβύνει, αλλά εμφανίζει πτωτικές τάσεις. Αναμενόμενα, η κατάσταση αυτή τρομάζει τα κράτη-μέλη του ΟΠΕΚ+

Φαινομενικά, οι κυβερνήσεις του ΟΠΕΚ+ έχουν κάνει ό,τι καλύτερο— ή χειρότερο, ανάλογα με την οπτική του καθενός— ώστε να διατηρήσουν τις τιμές του πετρελαίου ψηλά. Έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους να μειώσουν την ημερήσια παραγωγή ώστε να μειώσουν την προσφορά. Έχουν προσπαθήσει να “κινητοποιήσουν” και τους παραγωγούς εκτός ΟΠΕΚ+, κυρίως τις αμερικανικές πετρελαϊκές, να περιορίσουν την παραγωγή τους. Έχουν αναμειχθεί άμεσα ή έμμεσα σε διάφορες γεωπολιτικές περιπέτειες που υπό κανονικές συνθήκες θα εκτίναζαν τις τιμές. Ωστόσο, καμία από αυτές τις τακτικές δεν έχει πετύχει μέχρι στιγμής.

Η διακρατική συνεννόηση μεταξύ των μελών του ΟΠΕΚ+ έχει αποδειχθεί τουλάχιστον ανεπαρκής ως προς την υλοποίηση του στόχου της, καθώς έχουν επισήμως καταγραφεί συστηματικές παραβάσεις των ορίων παραγωγής που είχαν τεθεί. Εξάλλου, το γεγονός ότι τα κράτη του ΟΠΕΚ+ συμμετέχουν στον οργανισμό δεν συνεπάγεται ότι ξαφνικά θα αλλάξουν νοοτροπία. Αντιθέτως, οι περισσότερες ηγεσίες συνεχίζουν να ενδιαφέρονται πρωτίστως για τα δικά τους βραχυπρόθεσμα συμφέροντα. Πέραν αυτού του ζητήματος, τα μέλη του ΟΠΕΚ+ συμφώνησαν να αυξήσουν σταδιακά την παραγωγή από τον Οκτώβριο— μία συγκυρία που μπορεί να φέρει άλλες εκπλήξεις σε διεθνές επίπεδο.

Εξίσου αποτυχημένες ήταν και οι προσπάθειες παρασκηνιακής συνεννόησης με τις αμερικανικές πετρελαϊκές. Προ ολίγων εβδομάδων, οι ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ ξεκίνησαν έρευνα εναντίον του Scott Sheffield, πρώην CEO της Pioneer, η οποία πρόσφατα εξαγοράστηκε από την Exxon Mobil. Σύμφωνα με τις κατηγορίες, ο Sheffield προσπάθησε να επιβάλει αντίστοιχες περικοπές στην ημερήσια παραγωγή με τον ΟΠΕΚ+ προκειμένου να αυξήσει τεχνηέντως τις τιμές. Αν δεν είχε αποκαλυφθεί το σχέδιο και αν ο Sheffield είχε πετύχει, συμπαρασύροντας και άλλους παραγωγούς στο Τέξας, είναι αρκετά πιθανό ότι ο ΟΠΕΚ+ θα είχε αντιμετωπίσει το μεγαλύτερο εμπόδιό του. Οι δυτικές πετρελαϊκές, με τις αμερικανικές στο τιμόνι, είναι εκείνες που έχουν καταφέρει να συγκρατήσουν τις τιμές του πετρελαίου χάρη στην όλο και αποδοτικότερη παραγωγή τους.

Προς το παρόν, οι υπεύθυνοι στον ΟΠΕΚ+ μπορούν να πορεύονται με τις ενδείξεις της μέτριας αύξησης της ζήτησης, κυρίως από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, και την Ινδία. Η εικόνα αυτή μάλλον θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος του 2024, με τους αναλυτές να προβλέπουν μικρή αύξηση των τιμών του πετρελαίου. Μεσοπρόθεσμα, όμως, οι προβλέψεις είναι λιγότερο ευνοϊκές. Ακόμα και αν η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται με τους ίδιους ρυθμούς, η αύξηση στην παραγωγή θα αποτρέψει ένα ράλι τιμών. Από την άλλη πλευρά, με το φυσικό αέριο και τις ΑΠΕ να κατακτούν όλο και μεγαλύτερα ποσοστά των ενεργειακών μειγμάτων στις μεγάλες αγορές, η θέση του πετρελαίου αποδυναμώνεται. Μοναδικό θετικό δείγμα είναι ενδεχομένως η ύφεση στον τομέα της ηλεκτροκίνησης που παραπέμπει σε συνεχιζόμενη ζήτηση για βενζίνη και λοιπά προϊόντα διύλισης. Σε κάθε περίπτωση, η εποχή των παχιών αγελάδων όταν το πετρέλαιο άγγιζε τα 100 δολάρια το βαρέλι φαντάζει πολύ μακρινή. Ο ΟΠΕΚ+ πλέον αγωνίζεται για να διατηρήσει τις τιμές στα 75 δολάρια.