Τα αποτελέσματα του δείκτη φέρνουν στο προσκήνιο το ζήτημα της παγκόσμιας ενεργειακής ανισότητας.
Ο ΕΤΙ δημοσιεύεται από Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ και αξιολογεί την πρόοδο κάθε κράτους στις διαδικασίες ενεργειακής μετάβασης. Ο ΕΤΙ εξετάζει δύο βασικά κριτήρια, την απόδοση του συστήματος (60%) και την ετοιμότητα της μετάβασης (40%) για τη διαμόρφωση του τελικού σκορ. Καθώς ο δείκτης δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 2015, η έκθεση του 2024 παρουσιάζει ουσιαστικά την πρώτη δεκαετία αυτής της προσπάθειας.
Πιο συγκεκριμένα, για το 2024, η Σουηδία βρίσκεται στην πρώτη θέση, με 78,4/100, έχοντας σημειώσει σημαντική πρόοδο κατά τη δεκαετία που πέρασε. Ακολουθούν η Δανία (75,2), η Φιλανδία (74,5), η Ελβετία (73,4), η Γαλλία (71,1), η Νορβηγία (69,9), η Ισλανδία (68), η Αυστρία (67,9), η Εσθονία (67,8), και η Ολλανδία (66,7). Σε γενικές γραμμές, οι ανεπτυγμένες οικονομίες στις δύο όχθες του Ατλαντικού κυριαρχούν στο Top 20, κατέχοντας 17 από τις 20 θέσεις.
Τα κράτη με τα υψηλότερα και τα χαμηλότερα σκορ στον ΕΤΙ 2024. Πηγή: Visual Capitalist.
Οι δύο μεγάλες δυνάμεις βρίσκονται στις χαμηλές κατατάξεις της πρώτης εικοσάδας, με την Κίνα στη θέση 17 έχοντας σκορ 64,1 και τις ΗΠΑ στη 19 έχοντας σκορ 64. Συγκριτικά, η Κίνα κατέγραψε πολύ μεγαλύτερη πρόοδο την τελευταία δεκαετία, 8,6 μονάδες έναντι 3,6 μονάδων των ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, αν οι ΗΠΑ επιθυμούν να διατηρήσουν μία μικρή διαφορά ή ακόμα και να ξεπεράσουν την Κίνα, οφείλουν να επιταχύνουν τις πολιτικές για την ενεργειακή μετάβαση.
Η κορυφαία εικοσάδα του ΕΤΙ 2024. Πηγή: World Economic Forum.
Στα χαμηλότερα επίπεδα του δείκτη βρίσκονται κυρίως χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Το Κονγκό βρίσκεται στην τελευταία θέση του δείκτη με σκορ 42. Το αποτέλεσμα αυτό δεν αποτελεί έκπληξη καθώς το αφρικανικό κράτος μαστίζεται από εμφύλια βία, υπάρχουν εκατομμύρια εκτοπισμένοι πολίτες, ενώ το 23% του πληθυσμού αντιμετωπίζει σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια. Η Υεμένη (43,8), η Τανζανία (44,3), η Μοζαμβίκη (45,3), και η Μογγολία (45,4) βρίσκονται επίσης στις τελευταίες θέσεις.
Βλέποντας την κατάταξη, είναι σαφές πως η ενεργειακή ανισότητα διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην επιτυχία της ενεργειακής μετάβασης. Τα κράτη που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα που σχετίζονται με την ασφάλεια ή την οικονομία δύσκολα θα επενδύσουν στην πράσινη ενέργεια. Φυσικά, αυτό αποτελεί ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα που συνδέεται με τις ιστορικές εμπειρίες και την πολιτική πραγματικότητα αυτών των χωρών. Σε κάθε περίπτωση, η ενεργειακή μετάβαση είναι ένα ακόμα σημείο ανισότητας μεταξύ των αναπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων.
Όσο για την Ελλάδα, βρίσκεται στη θέση 37 με σκορ 60,5. Συγκριτικά με άλλα κράτη της αναπτυγμένης ομάδας, η Ελλάδα κατέχει μία σχετικά καλή θέση. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα για την Αθήνα είναι το κανονιστικό πλαίσιο και η πολιτική βούληση. Δύο τομείς που χρήζουν βελτίωσης είναι η απουσία καινοτομίας και οι χαμηλές επενδύσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με τα ευρήματα του ΕΤΙ, ο ρυθμός μετάβασης σημειώνει πτωτική τάση από το 2022 και μετά.
Τα αποτελέσματα της Ελλάδας για το 2024. Πηγή: World Economic Forum.