με σειρά γεωπολιτικών αναταράξεων, όπως αυτές που έχουν εκδηλωθεί τις τελευταίες εβδομάδες σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, που επηρεάζουν άμεσα τις τιμές στον χώρο της ενέργειας όπως έχουμε διαπιστώσει πολλές φορές στο παρελθόν.
Βασικός παράγων που ενισχύει την ανοδική τάση στις τιμές ενεργειακών πρώτων υλών και προϊόντων σε περιόδους κρίσης είναι η μεγάλη αβεβαιότητα και ανασφάλεια που δημιουργείται ανάμεσα στους μεγάλους προμηθευτές, που τους υποχρεώνει να προβαίνουν σε αγορές πληρώνοντας υψηλά prim προκειμένου να εξασφαλίσουν επαρκείς ποσότητες ώστε να μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των καταναλωτών. Με την σχετική ηρεμία που επικρατεί σήμερα στις διεθνείς αγορές, παρά την φαινομενική όξυνση της κατάστασης στα δυο βασικά πολεμικά μέτωπα, σε Ουκρανία και Ισραήλ-Γάζα-Ιράν, το ερώτημα που τίθεται είναι ως προς τις αντίρροπες δυνάμεις που δρουν ανασχετικά στις οποίες ανοδικές τάσεις.
Σύμφωνα με αναλυτές οι δυνάμεις αυτές δεν είναι άλλες από αυτές που συνήθως επιδρούν στην διαμόρφωση της πάντοτε καθοριστικής σχέσης προσφοράς-ζήτησης. Με άλλα λόγια θα πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά τα θεμελιώδη της αγοράς (market fundamentals). Σε ότι αφορά το πετρέλαιο θα διαπιστώσουμε ότι παρά την συνεχιζόμενη σταθερή αύξηση της ζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο ( με τον ΙΕΑ να εκτιμά ότι αυτή θα είναι της τάξης του + 1.0 εκατ.βαρ/ημέρα, ενώ ο OPEC την τοποθετεί στα + 2.0 εκατ.βαρ/ημέρα, διατυπώνονται φόβοι ότι ο ρυθμός αυτός θα αναθεωρηθεί προς τα κάτω και από τους δύο οργανισμούς καθώς θα οδεύουμε στο τέλος του 2024.
Βασική αιτία είναι η φθίνουσα ζήτηση πετρελαϊκών προϊόντων στην Κίνα η οικονομία της οποίας αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, καθώς η κυβέρνηση του Προέδρου Σι Τζινπίνγκ προσπαθεί να επανακαθορίσει την αναπτυξιακή πορεία της αχανούς αυτής χώρας. Με την οικονομική ανάπτυξη στην ενδοχώρα το 2024 να τρέχει με ρυθμό 4.6%, σαφώς χαμηλότερο από το 5.2% το 2023 και εκτιμήσεις για το 2025 ακόμα χαμηλότερες στο 4.1% Εάν λάβουμε υπ όψη ότι τουλάχιστον το 50% της ετήσιας αύξησης της παγκόσμιας πετρελαϊκής ζήτησης την τελευταία δεκαετία προέρχεται από την Κινεζική αγορά δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε τι μπορεί να σημαίνει για τις διεθνείς ενεργειακές αγορές η επιβράδυνση της Κινεζικής οικονομίας.
Οι ανησυχίες
Πέρα όμως από την ανασχετική επίδραση της Κίνας υπάρχει και ανησυχία για την παγκόσμιο οικονομία η οποία, σύμφωνα με το ΔΝΤ, πρόκειται να αναπτυχθεί με ρυθμό +3.2% το τρέχον έτος με παράλληλη μείωση του πληθωρισμού στο 2.8% και προβλεπόμενη πτώση του στο 2.4% το 2025.
Όμως, όπως επισημαίνει το ΔΝΤ στην τελευταία του έκθεση για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, αυτή ουσιαστικά δεν πρόκειται να αναπτυχθεί το 2025 με τον ρυθμό να παραμένει στο +3.2%. Που όμως στη πράξη σημαίνει υποχώρηση σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια. Μικρή πρόγευση του τι μπορεί να σημαίνει αυτό είχαμε πριν δυο ακριβώς εβδομάδες όταν κατέρρευσαν οι αγορές σε ΗΠΑ, συμπαρασύροντας σχεδόν όλα τα ώριμα χρηματιστήρια και στις δυο όχθες του Ατλαντικού όταν επικράτησαν φόβοι μεταξύ των επενδυτών περί επιβράδυνσης της Αμερικανικής οικονομίας (κυρίως ως αποτέλεσμα δημοσιοποίησης Έκθεσης με αρνητικά στοιχεία για την αγορά εργασίας των ΗΠΑ) και που οδήγησαν σε τεράστιο sell off. Για να υπάρξει σχετική διόρθωση μέσα στις επόμενες ημέρες όταν ανακοινώθηκαν λεπτομέρειες από την Fed για την πραγματική κατάσταση της Αμερικανική οικονομίας, η πορεία της οποίας παραμένει απόλυτα θετική.
Με τους φόβους των τραπεζών και μεγάλων διεθνών επενδυτών ως προς την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, και πιθανή συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας μέσα στους επόμενους 12 μήνες, να δρα ανασχετικά στις οποίες ανοδικές πιέσεις λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων, το αργό πετρέλαιο κινείται με πτωτικές τάσεις με το προθεσμιακό συμβόλαιο ενός μηνός για το Brent, το διεθνές benchmark, να διαπραγματεύεται στα $ 79.01 το βαρέλι στο ICE του Λονδίνου σήμερα το πρωί.
Μετά από ένα mini rally μεταξύ 5/8 και 12/8 που είδε τις τιμές να οδηγούνται από τα $ 76 το βαρέλι στα $82 για το μηνιαίο forward contract, το Brent έχει υποχωρήσει σε κατώτερο επίπεδο με πολλούς traders να κάνουν λόγο για νέο τεχνικό επίπεδο στήριξης στα $ 75 το βαρέλι καθώς είναι σε εξέλιξη συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός ανάμεσα σε Ισραήλ και τους Παλαιστινίους της Χαμάς (εδώ). Οι συνομιλίες μπαίνουν σε νέα τροχιά από σήμερα μετά την άφιξη του Αμερικανού ΥΠΕΞ Άντονι Μπλίνκεν στο Τελ Αβιβ, την συν της η του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανάχιου και την ένταξη νέου γύρου διαπραγματεύσεων στο Κάιρο με την συμμετοχή πέρα των άμεσα ενδιαφερομένων των ΗΠΑ του Κατάρ και της Αιγύπτου.
Η κατάσταση στην Ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου παραμένει αμφίρροπη καθώς οι τιμές στο TTF, το ευρωπαϊκό σημείο αναφοράς, με τις τιμές να διαπραγματεύονται χωρίς ιδιαίτερα μεγάλες αποκλίσεις στην ζώνη των €39.5/MWh και € 40.4 /MWh ρίσκο τελευταίες ημέρες. Παρά την τεταμένη κατάσταση στο Κουρσκ και τις προετοιμασίες της Ρωσίας για αντεπίθεση η αγορά δεν δείχνει έτοιμη να προεξοφλήσει περαιτέρω ανωμαλίες ενώ τα ευρωπαϊκά αποθέματα αερίου σε διάφορε υπογείως δεξαμενές στην Ευρώπη παραμένουν σε ιδιαίτερα υψηλά για την εποχή επίπεδα, άνω του 90% κατά μέσο όρο.
Συμπερασματικά, βλέπουμε ότι παρά την δυσμενή εικόνα σε γεωπολιτικό επίπεδο οι τιμές πετρελαίου και φ. αερίου συμπεριφέρονται χωρίς νευρικότητα με τους παίκτες της αγοράς να ανησυχούν περισσότερο για την πορεία της οικονομίας σε ΗΠΑ και Κίνα και πως αυτό μπορεί να επηρεάσει την ζήτηση σε βραχύ-μεσοπρόθεσμη βάση. Δηλαδή, αντίρροπες δυνάμεις σε πλήρη εξέλιξη καθορίζουν την παρούσα εικόνα στην διεθνή και ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά.