Η Διακοπή της Παράγωγης Αργού στην Λιβύη Βάζει Φωτιά στις Αγορές

Η Διακοπή της Παράγωγης Αργού στην Λιβύη Βάζει Φωτιά στις Αγορές
Της Μύρνας Νικολαΐδου
Τετ, 28 Αυγούστου 2024 - 11:32

Στην άνοδο των διεθνών τιμών πετρελαίου οδηγούν οι φόβοι ευρύτερης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή  σε συνδυασμό με την αναζωπύρωση της σύγκρουσης στο εσωτερικό της Λιβύης για τον έλεγχο των εσόδων από τις πωλήσεις «μαύρου χρυσού». Η μη αναγνωρισμένη διεθνώς κυβέρνηση του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ, που ελέγχει το ανατολικό τμήμα της Λιβύης, εκεί που βρίσκονται και οι περισσότερες πετρελαιοπηγές της χώρας, ανακοίνωσε πως σταματά την παραγωγή και τις εξαγωγές ως αντίδραση επειδή η κυβέρνηση της Τρίπολης έθεσε

 

υπό τον έλεγχό της την Κεντρική Τράπεζα (BCL) και αντικατέστησε τον διοικητή της. Αμέσως μετά την ανακοίνωση το αργό μπρεντ σημείωσε άλμα έως και 3,2%, πάνω από τα 81 δολάρια το βαρέλι (χθες). 

Η National Oil Corp, η οποία ελέγχει τους πετρελαϊκούς πόρους της χώρας, δεν επιβεβαίωσε την διακοπή, ωστόσο η θυγατρική της NOC Waha Oil Company δήλωσε ότι σχεδιάζει να μειώσει σταδιακά την παραγωγή και προειδοποίησε για πλήρη διακοπή της παραγωγής στη Λιβύη, επικαλούμενη απροσδιόριστες «διαμαρτυρίες και πιέσεις».

Η Libya's Sirte Oil Company, μια άλλη θυγατρική της NOC, δήλωσε ότι θα ξεκινήσει μερική μείωση της παραγωγής. Η παραγωγή πετρελαίου της Λιβύης ήταν περίπου 1,18 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τον Ιούλιο, σύμφωνα με τον Οργανισμό Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών. «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την αγορά πετρελαίου είναι πιθανώς η περαιτέρω πτώση της παραγωγής πετρελαίου στη Λιβύη λόγω των πολιτικών εντάσεων στη χώρα, με κίνδυνο η παραγωγή να πέσει από τα σημερινά επίπεδα του 1 εκατομμυρίου βαρελιών την ημέρα στο μηδέν», δήλωσε ο αναλυτής Giovanni Staunovo της ελβετικής τράπεζαςUBS.

Η Λιβύη  βρίσκεται σε διαρκή ένταση μετά την ανατροπή του Μοαμάρ Αλ Καντάφι το 2011. Η αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Αμπντελχαμίντ Ντμπεϊμπά, ελέγχει μόνο τη δυτική Λιβύη. Το ανατολικό τμήμα στεγάζει το εθνικό Κοινοβούλιο και έχει τον δικό του πρωθυπουργό, αλλά κυβερνάται από τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ. Ο διοικητής της BCL Σεντίκ αλ-Καμπίρ δεχόταν επικρίσεις το τελευταίο διάστημα από το περιβάλλον του Ντμπεϊμπά για τον τρόπο που διαχειριζόταν τους κρατικούς πόρους και το πετρέλαιο. Στις 11 Αυγούστου πολλές δεκάδες άνδρες, ορισμένοι εκ των οποίων οπλοφορούσαν, επιχείρησαν να τον εκδιώξουν από το κτίριο της BCL. Μία εβδομάδα αργότερα ο διευθυντής πληροφορικής της Κεντρικής Τράπεζας απήχθη, αλλά αφέθηκε γρήγορα ελεύθερος.

Η κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης, που εδρεύει στη Βεγγάζη, κατήγγειλε  τις "επιθέσεις και απόπειρες εισβολής δια της βίας" στην έδρα της BCL, που όπως λέει "μπλόκαραν και διατάραξαν τις τραπεζικές συναλλαγές" σε όλη τη χώρα. Κήρυξε επίσης "κατάσταση ανωτέρας βίας" στα πετρελαϊκά κοιτάσματα και τα λιμάνια εξαγωγής του πετρελαίου, κλείνοντάς τα. Υπό κανονικές συνθήκες, αρμόδια για τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης είναι η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (NOC). Ο Χαφτάρ, στα πρώτα δημόσια σχόλιά του από την κορύφωση της κρίσης, αργά τη Δευτέρα, περιέγραψε τις κινήσεις για την αντικατάσταση του διοικητή της κεντρικής τράπεζας ως «παράνομες ενέργειες που έλαβαν πολιτικά κόμματα που στερούνται νομιμότητας». Σε μια προσπάθεια εκτόνωσης της κρίσης, οι αρχές στην Τρίπολη κάλεσαν την ανατολή να επανενταχθεί σε μια συμφωνία με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και να εργαστούν για τη διεξαγωγή των εκλογών που έχουν καθυστερήσει και υποτίθεται ότι θα διεξαχθούν έως τις 17 Φεβρουαρίου.

H κεντρική τράπεζα είναι εδώ και καιρό ένα από τα λίγα ιδρύματα που ενώνουν την ανατολή και τη δύση της Λιβύης. Ωστόσο, οι πρόσφατες κινήσεις για την ανατροπή του διοικητή της τράπεζας, Σαντίκ αλ-Καμπίρ, αντικατοπτρίζουν βαθύτερες πολιτικές μηχανορραφίες. Η αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση στη δυτική Λιβύη, υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Ντμπεϊμπα, και το ανατολικό κοινοβούλιο υπό τον Χαφτάρ βλέπουν αμφότερα την ηγεσία της τράπεζας ως κρίσιμης σημασίας για την εξουσία τους. Οι αναλυτές προβλέπουν ότι η εκδίωξη του αλ-Καμπίρ θα μπορούσε να κόψει την πρόσβαση της Λιβύης στις διεθνείς αγορές, ακρωτηριάζοντας περαιτέρω την οικονομία της. Ένα τέτοιο σενάριο θα είχε τρομερές επιπτώσεις, παραλύοντας τους κρατικούς μισθούς και τις βασικές υπηρεσίες από τις οποίες εξαρτώνται εκατομμύρια Λίβυοι. Επιπλέον, η χειραγώγηση των πόρων της τράπεζας θα επέτρεπε σε κάθε φατρία να συνεχίσει να διοχετεύει δημόσια κεφάλαια στον αγώνα της για την διεκδίκηση της εξουσίας με  ολέθρια αποτελέσματα για το μέλλον της  χώρας.

Και η ΕΕ απούσα!

Η κατάσταση στην Λιβύη είναι για μια ακόμη φορά ανεξέλεγκτη και η ΕΕ είναι ως συνήθως απλώς παρατηρητής. Είναι ενδεικτικό ότι λίγο πριν το ξέσπασμα της νέας κρίσης, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Ζοζέπ Μπορέλ εξέφρασε την ανησυχία του για την παρουσία της Τουρκίας αλλά και της Ρωσίας στην Αφρική και τη Λιβύη. Ειδικότερα, μιλώντας στην εκδήλωση Quo Vadis Europa την περασμένη Κυριακή, ο Μπορέλ επεσήμανε ότι η Τουρκία και η Ρωσία έχουν πάρει τη θέση της Ευρώπης στην Αφρική, μια κατάσταση που χαρακτήρισε ανησυχητική για την Ευρώπη. «Θα πρέπει να ανησυχούμε για το τι συμβαίνει στην Αφρική. Όταν πρωτοήρθα στις Βρυξέλλες, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί βρίσκονταν στη Λιβύη. Δεν ήταν πάντα σε αρμονία, αλλά ήταν παρόντες. Σήμερα, δεν έχει μείνει κανένας Ευρωπαίος στη Λιβύη – μόνο Τούρκοι και Ρώσοι», πρόσθεσε ο Μπορέλ. Ενώ τόνισε πως «Οι βάσεις κατά μήκος των ακτών της Λιβύης δεν είναι πλέον ευρωπαϊκές- ανήκουν στην Τουρκία και τη Ρωσία. Αυτή δεν είναι η μεσογειακή τάξη που οραματιστήκαμε».