Στρατηγική Υπομονή: Ο Μύθος του Λαγού και της Χελώνας και οι Σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας

Δεν θα αναλύσουμε τα της επισκέψεως Σίσι στην Άγκυρα και το αν αυτή αναθερμαίνει τις σχέσεις Αιγύπτου-Τουρκίας και, συνακόλουθα, αν ανατρέπει ή όχι σε βάρος της Αθήνας και της Λευκωσίας τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Πιστεύουμε ότι οφείλουμε πρώτα-πρώτα να αναλογιστούμε κάποια πιο βασικά και ίσως και απλοϊκά δεδομένα σχετικά με το πώς χαράσσεται η εξωτερική πολιτική σε αυτή τη χώρα αλλά και πώς αναλύονται – ακόμη και από επαΐοντες – οι παράμετροί της. Οι Έλληνες βαυκαλιζόμαστε για την εξυπνάδα και την ευστροφία μας και επαναπαυόμαστε στις αρετές μας αυτές. Θεωρούμε ότι θα μάς «σώσουν» ακόμη και την τελευταία στιγμή. Αυτό, βέβαια, έχει ως συνέπεια να τα αφήνουμε όλα για την τελευταία στιγμή, να μην έχουμε κανέναν σχεδιασμό και να μην επιδεικνύουμε στρατηγική υπομονή, δηλαδή χάραξη μακροπρόθεσμων στόχων και σταθερή εμμονή στην υλοποίησή τους χωρίς να μας αποθαρρύνουν τα όποια «σκαμπανεβάσματα» και οι δυσκολίες και χωρίς να αναμένουμε μόνο άμεσα αποτελέσματα

energia.gr
Παρ, 6 Σεπτεμβρίου 2024 - 07:15

Αυτό αποδεικνύεται περίτρανα σε πολλές περιπτώσεις στην πρόσφατη Ιστορία μας και, μάλιστα, συνοδεύεται με κάποια άλλη - εντελώς νεοελληνική και παγκοσμίως πρωτότυπη - πατέντα: τις περισσότερες φορές θεωρούμε ότι είναι …πλεονέκτημα η ανυπαρξία σχεδιασμού και δίνουμε «λευκή επιταγή» στους εκάστοτε «Μεγάλους Συμμάχους» μας.

Την ίδια στιγμή, αυτή η ανυπαρξία μάς οδηγεί και σε μια μάλλον «δημοσιογραφική» αντίληψη της πραγματικότητας, η οποία κοιτά τα πράγματα επικαιρικά, χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν τις συνέχειες. Ακριβώς επειδή η δική μας πολιτική δεν έχει συνέχεια και σχεδιασμό, θεωρούμε ότι το ίδιο συμβαίνει και με τους άλλους – εν προκειμένω, με τους Τούρκους. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για τον μέσο Έλληνα αλλά πολύ συχνά αφορά και αναλυτές των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής στη χώρα μας – ίσως, μάλιστα, πιο πολύ να αφορά αυτούς τους τελευταίους παρά τον μέσο πολίτη.

Ας πούμε, λοιπόν, επιγραμματικά τα εξής: Η «Γαλάζια Πατρίδα», βάσει της οποίας χαράχθηκε το τουρκολιβυκό μνημόνιο, δεν είναι κάποια έμπνευση του Ερντογάν και της δικής του «τάξεως πραγμάτων» αλλά αποτελεί οργανική συνέχεια μίας πάγιας τουρκικής λογικής μετά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, οπότε το τουρκικό Ναυαρχείο ηρνείτο να αποδεχθεί την απελευθέρωση των νήσων του Αιγαίου από την Ελλάδα.

Και σίγουρα δεν αποτελεί κάποια ριζική τομή σε σχέση με την περίοδο των κεμαλιστών. Από τη δεκαετία του ’70 η Άγκυρα αμφισβητεί ότι τα νησιά έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα και προβάλλει τη θεωρία ότι «επικάθηνται» σε αυτήν της Μικράς Ασίας. Συνακόλουθα, αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος πέραν του 25ου μεσημβρινού, ενώ προωθεί και την ιδέα της «αποστρατιωτικοποίησης» των νήσων του Αιγαίου. Το ότι ο 25ος μεσημβρινός των διεκδικήσεων του κεμαλικού στρατιωτικού κατεστημένου της τελευταίας 25ετίας του 20ου αιώνα συμπίπτει χοντρικά με το δυτικό όριο της «Γαλάζιας» Πατρίδας του κ. Ερντογάν δείχνει μία συνέχεια πολιτικής, ενώ το τουρκολιβυκό σύμφωνο αποτελεί την πρακτική εφαρμογή της πολιτικής αυτής σε επίπεδο διεθνών σχέσεων: αν τα νησιά μας δεν έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα αλλά απλά … «κολυμπούν» επάνω σε αυτή της Μικράς Ασίας  – βάσει της λογικής της Άγκυρας – τότε η αντικείμενη υφαλοκρηπίδα σε αυτή της Τουρκίας είναι αυτή των χωρών της Αφρικής. Επιδεικνύοντας στρατηγική υπομονή – ανεξαρτήτως καθεστώτων – προωθούσε και προωθεί την έμπρακτη αμφισβήτηση των δικαιωμάτων μας στο Αιγαίο και την στρατηγική μας περικύκλωση. «Μπούκαρε» στη Λιβύη το 2011, επιβάλλοντας την παρουσία της στην μετά-Καντάφι σκηνή. Η Αθήνα, αντίθετα, επαφιέμενη στην «καλοσύνη» των συμμάχων της, ανέχθηκε τον αποκλεισμό της από τις δύο διασκέψεις του Βερολίνου για τη Λιβύη, παρ’ ότι όμορο κράτος, ενώ η Τουρκία προσεκλήθη ακριβώς επειδή …δεν σεβάστηκε την κυριαρχία της βορειοαφρικανικής χώρας και έστειλε να πολεμήσουν εκεί τζιχαντιστές και άλλες φίλα προσκείμενες σε αυτή δυνάμεις.

Όσον αφορά την Αίγυπτο, παρά τις δυσκολίες στη σχέση της με αυτήν, η Άγκυρα προσπαθεί μεθοδικά να εξουδετερώσει τις προσπάθειες της Αθήνας να «ξηλώσει» το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο. Η επίσκεψη Σίσι ίσως είναι μια «αλλαγή σελίδας» σε αυτή την πορεία – και σίγουρα η στάση της χώρας μας στην πρόσφατη κρίση στην Κάσο ενθαρρύνει την Άγκυρα να ελπίζει σε κάτι τέτοιο…

Επιγραμματικά: στην περίπτωση των σχέσεών μας με την Τουρκία, ισχύει ο Αισώπειος μύθος του λαγού και της χελώνας. Οι «έξυπνοι» Έλληνες υποτιμούν τους «μπουνταλάδες» Τούρκους. Κι όμως, οι τελευταίοι έχουν ένα προσόν που εμάς όχι μόνο μάς λείπει αλλά και θεωρούμε ότι δεν πρέπει να το καλλιεργήσουμε: τη στρατηγική υπομονή.