Η σημερινή κρίση στη Μέση Ανατολή μάλλον θα ακολουθήσει αυτό το ιστορικό προηγούμενο. Ενώ ο υπόλοιπος κόσμος αγωνιά για το ενδεχόμενο κλιμάκωσης της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, οι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων δρέπουν τα αποτελέσματα. Μέσα σε 4 ημέρες, η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε, με το Brent να πηγαίνει από τα 71,7 στα 78,7 δολάρια/βαρέλι και τοWTI από τα 68,5 στα 75 δολάρια δολάρια/βαρέλι. Στην πραγματικότητα, η ιρανική επίθεση κατάφερε αυτό που προσπαθεί εδώ και μήνες να πετύχει ο ΟΠΕΚ+, δηλαδή να οδηγήσει τις τιμές του πετρελαίου πιο κοντά στα 80 δολάρια.
Και οι αγορές δεν φαίνονται να ηρεμούν καθώς το Ισραήλ σχεδιάζει την αντεπίθεσή του. Η επιλογή ιρανικών στόχων από το Τελ-Αβίβ θα κρίνει εν πολλοίς την πορεία των ενεργειακών τιμών για τις επόμενες εβδομάδες. Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί στόχοι που θα μπορούσε να διαλέξει το Ισραήλ ώστε να πλήξει την ενεργειακή παραγωγή του Ιράν.
Ο τερματικός σταθμός στο νησί Kharg αποτελεί το πιο ευαίσθητο σημείο για την Τεχεράνη, καθώς περιέχει το 90% του πετρελαίου που προορίζεται για εξαγωγές. Πέρα από την ίδια την υποδομή, το Ισραήλ μπορεί να επιτεθεί και στα τάνκερ που παραλαμβάνουν τα φορτία τους από το νησί, κάτι που έχει ήδη οδηγήσει τα ιρανικά πετρελαιοφόρα να αποφύγουν την περιοχή. Υπάρχουν, επίσης, αρκετά διυλιστήρια που βρίσκονται κυρίως στα δυτικά της χώρας. Τέλος, υπάρχει ένα μεγάλο δίκτυο αγωγών πετρελαίου, το οποίο επίσης συγκεντρώνεται στα δυτικά.
Οι πετρελαϊκές υποδομές του Ιράν. Πηγή: S&P.
Συνολικά, το Ιράν παράγει περίπου 3,2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου ημερησίως, με τη Citiνα εκτιμά ότι μία ισραηλινή επίθεση θα μπορούσε να προκαλέσει προσωρινές απώλειες που ξεκινούν από τα 450.000 βαρέλια την ημέρα μέχρι και 1,5 εκατομμύρια βαρέλια.
Όσο για την μετέπειτα αντίδραση του Ιράν, αυτή παραμένει εξίσου απρόβλεπτη. Προς το παρόν, το Ιράν έχει επιδείξει μία τάση αποκλιμάκωσης, προχωρώντας σε “μετρημένες” άμεσες επιθέσεις κατά του Ισραήλ. Παράλληλα, το Ιράν έχει καταφέρει να κλείσει το διπλωματικό χάσμα που το χώριζε από τους Άραβες γείτονές του, κάτι που ενδεχομένως να αποτρέψει την Τεχεράνη από το να επιτεθεί σε ενεργειακές υποδομές αραβικών κρατών.
Από την άλλη, το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, του choke point στον Περσικό Κόλπο, σίγουρα θα διατάραζε τις διεθνείς ενεργειακές αγορές. Σε συνδυασμό με την κρίση στο Σουέζ που έχουν προκαλέσει οι Χούθι, ο αποκλεισμός του Ορμούζ θα καθιστούσε την ευρύτερη περιοχή σχεδόν απροσπέλαστη για τα εμπορικά σκάφη. Μία τακτική πιο χαμηλής έντασης θα ήταν η κατάληψη πλοίων που περνούν κοντά από τις ακτές του Ιράν, ένα μέσο πίεσης που το ισλαμικό καθεστώς έχει χρησιμοποιήσει συχνά στο παρελθόν.
Σε κάθε περίπτωση, αν το Ισραήλ επιλέξει να πλήξει στόχους που συνδέονται με την ενεργειακή παραγωγή του Ιράν, οι επιπτώσεις θα επεκταθούν στις διεθνείς αγορές. Αναπόφευκτα, οι παραγωγοί πετρελαίου θα είναι οι σίγουροι νικητές, καθώς η γεωπολιτική κρίση σε συνδυασμό με την εποχιακή αύξηση της ζήτησης θα πιέσουν τις τιμές προς τον στόχο των 100 δολαρίων. Αν αυτά τα σενάρια επαληθευτούν, οι επόμενοι μήνες θα αποδειχθούν εξαιρετικά δύσκολοι για τους καταναλωτές.